Tokat İli Ortaokul ve Lise Öğrencilerinde Sigara İçme Prevalansı ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 58 - 66, 17.01.2017

Gizem Emekdar Rıza Çıtıl , Yalçın Önder , Yunus Emre Bulut , Özkan Yaşayancan , Nafia Özlem Kazancı , Ergün Sönmezgöz , Mücahit Eğri

https://doi.org/10.16899/gopctd.286207

Cited By: 1

Öz

Giriş ve Amaç: Tütün epidemisi dünyanın karşılaştığı en büyük halk sağlığı sorunlarındandır. Adölesan grupta sigara kullananların çoğunluğu sigaraya erken yaşta başlamış olup kullanma sıklığı yaklaşık %10 olarak bildirilmektedir. Bu çalışmada Tokat ilinde ortaokul ve lise öğrencilerinde sigara kullanma sıklığı ve etkileyen faktörlerin saptanması amaçlanmıştır. 

Yöntem: Kesitsel tipteki çalışmanın evrenini Tokat il genelindeki ortaokul ve lise öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem büyüklüğünün belirlenmesinde okul türü, cinsiyet ve yaşa göre tabakalı küme örnekleme yöntemi kullanılmış olup minimum örneklem büyüklüğü 1072 olarak hesaplanmıştır. Çalışma 1069 öğrenciyle (557’si ortaokul, 512’si lise) tamamlanmıştır. Öğrencilere sosyodemografik özellikler ve sigara kullanımına yönelik soruları içeren anket formu uygulanmıştır. Günde en az bir sigara içen öğrenciler sigara içiyor kabul edilmiştir. 

Bulgular: Ortaokul öğrencilerinin %50.9’u erkek, yaş ortalaması 12.1±1.3, %74.5’i kentte yaşamakta, sigara içme prevalansı %10.8 olup erkeklerde (%17.3) kızlara (%4) göre; not ortalaması <70 olanlarda (%16.3), ≥70 olanlara (%6.8) göre anlamlı şekilde daha yüksektir (p<0.05). Lise öğrencilerinin %52.3’ü kız, yaş ortalaması 16.2±1.3, %80.7’si kentte yaşamakta, sigara içme prevalansı %18 olup erkeklerde (%29.9) kızlara (%7.1) göre; anne eğitim düzeyi ortaokul ve üstünde olanlarda (%23.8) eğitim düzeyi daha düşük olanlara (%15.7) göre; anne ve/veya babası ölen veya ayrı yaşayanlarda (%42.3) anne ve babası hayatta olan ve birlikte yaşayanlara (%16.7) göre; not ortalaması <70 olanlarda (%23.8), ≥70 olanlara (%11.3) göre anlamlı şekilde daha yüksektir (p<0.05).  Yerleşim yeri, gelir durumu, anne ve baba mesleğinin ise sigara içme sıklığı üzerine anlamlı etkisi yoktur. Öğrenciler en sık (%42.4) merak nedeniyle sigara içmeye başlamıştır.

Sonuç: Ortaokullarda yaklaşık her on öğrenciden biri, liselerde ise her beş öğrenciden biri sigara içmektedir. Erkek cinsiyet ve düşük not ortalaması hem ortaokul hem de lise öğrencilerinde sigara içme sıklığını anlamlı şekilde etkilemektedir. Adolesanlarda sigara kullanımını azaltmaya yönelik önlemlere ağırlık verilmelidir.  

Anahtar Kelimeler

Adölesan, öğrenci, prevalans, sigara

Kaynakça

• Güler N, Güler G, Ulusoy H, Bekar M. Lise öğrencileri arasında sigara, alkol kullanımı ve intihar düşüncesi sıklığı. Cumhuriyet Tıp Dergisi 2009; 31(4): 340-5.