Multi Year Public Budgeting And Implementations in Turkey

Yıl 2009, Cilt: 4 Sayı: 1, 75 - 111, 01.01.2009

Hayrettin Tüleykan

Öz

In this article, we will elaborate the failing dimensions of financial management and the Multi-Year Budgeting implementation’s consequences that has been very important in the public financial budget before reform. Internal problems like the 1050 law and problems in its applications and failings, public pressures towards efficient utilization of the public resources, intensified change demands and external problems like Turkey’s credit relations with the IMF and World Bank, conditions of the applied stability program and complying with the EU norms have determined the infrastructure of the Turkish public budget management. Multi-Year Budgeting has came to our agenda with 5018 law under the reform initiations and we have been applying it since 2006. It can be defined as a budget that determines the state revenues and payments in a multi-year basis. The Multi-Year Budgeting is prepared for the next and coming years as three years. Success or failure of the Multi-Year Budgeting approach as a financial policy and management tool, depends on correct and reliable middle term budget estimations. Consistently establishing the relationship between the budget decisions of the current year and the next term’s expenditure necessities constitutes a significant condition of Multi-Year Budgeting

Anahtar Kelimeler

Multi-Year Budgeting, 1050 Law, Financial Transparency, Financial Plan

Çok Yıllı Kamu Bütçelemesi ve Türkiye Uygulaması

Öz

Bu çalışmada reform öncesi kamu mali yönetiminin aksayan yönlerini ve kamu mali yönetimi reform çalışmaları içerisinde önemli bir yeri olan ve 2006 yılında hayata geçirdiğimiz Çok Yıllı Bütçeleme uygulaması ve sonuçlarını inceleyeceğiz. 1050 sayılı kanun ve uygulamasında karşılaşılan sorun ve aksaklıklar, kamu kaynaklarının etkin kullanımı konusunda artan kamuoyu baskısı, yoğun değişim talepleri gibi iç etkenler ve Türkiye’nin IMF ve Dünya bankası ile arasındaki kredi ilişkileri, uygulanan istikrar programları şartları ve AB müktesebatına uyum süreci gibi dış etkenler türk kamu mali yönetimi reformunun alt yapısını oluşturmuştur. Reform çalışmaları kapsamında, 5018 sayılı kanunla gündemimize giren ve 2006 yılında uygulamaya başladığımız Çok Yıllı Bütçeleme çok yıllı bir zaman aralığı için devlet gelirlerini ve ödenek miktarlarını belirleyen bir bütçe olarak tanımlanabilir. Çok yıllı bütçe ülkemizde gelecek yıl ve onu takip eden iki yıl olmak üzere üç yıllık perspektifte hazırlanmaktadır. Bir maliye politikası ve yönetim aracı olarak çok yıllı bütçe yaklaşımının başarısı veya başarısızlığı, doğru ve güvenilir orta dönemli bütçe tahminleri üretmeye bağlıdır. Cari yıldaki bütçe kararları ile takip eden dönemin harcama gerekleri arasında bağlantıyı tutarlı bir şekilde kurmak çok yıllı bütçelemenin önemli bir gereği olmaktadır. Bu bağlantıyı kuramayan bütçeleme sistemi yıllık bütçe sürecinde de başarılı olamayacaktır

Anahtar Kelimeler

Çok Yıllı Bütçeleme, 1050 Sayılı Kanun, Mali Saydamlık, Mali Plan

Kaynakça

• Arslan Ahmet, “Türk Kamu Mali Yönetim Sisteminin Sorunları”,Mali Kontrol Muhasebe İç Denetim, Mali Klavuz Dergisi, Sayı:26, Ankara, 2004
• Atiyas İzak, Sayın Şerif, Siyasal Sorumluluk, Yönetsel Sorumluluk ve Bütçe Sistemi, İstanbul: Tesev Yayını, 1997
• Atiyas İzak, Sayın Şerif, “Devletin Mali ve Performans Saydamlığı”, Devlet Reformu Kamu Maliyesinden Saydamlık, İstanbul:Tesev Yayınları, 2000
• Candan Ekrem, “Eski ve Yeni Kamu Mali Yönetim Sisteminin Mukayeseli Olarak Değerlendirilmesi ve 5018 Sayılı Kanun ile Öngörülen Esaslar ve Getirilen Yenilikler I”, Vergi Dünyası Dergisi, Mart 2006
• Çelen Mustafa, “Kamu Maliyesinde Fon Kavramı ve Türkiye’de Bütçe Dışı Fonlar”, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, İstanbul ,1998
• Dedeoğlu Emin, Emil Ferhat, Erdem M. Can, “Kamu Mali Mevzuatının Uygulanması ve Saydamlığı Üzerine Gözlemler” Bütçe Kanunları Mali Disiplini Ne Ölçüde Sağlıyor?, Devlet Reformu Kamu Maliyesinde Saydamlık, İstanbul:Tesev Yayınları, 2000
• Dikeç Üstün, “Fonlar ve Denetim”, Çağdaş Sayıştay Denetimi Sempozyumu, Ankara ,1987
• DPT, Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ve Mali Saydamlık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2000
• Emil Ferhat, Yılmaz H.Hakan, Mali Saydamlık İzleme Raporu, İstanbul: Tesev Yayınları, 2004, s.16
• Hürcan Yasemin, Kızıltaş Emine, Yılmaz Hakan, “Türk Kamu Mali Yönetimi Mali Saydamlık Standartlarının Neresinde?- IMF İyi Uygulamalar Tüzüğü Temelinde Bir Değerlendirme”, Devlet Refomu Kamu Maliyesinde Saydamlık, İstanbul: Tesev Yayınları, 2000
• IMF, Manual on Fiscal Transparency, Fiscal Affairs Department, 1999
• IMF, Manual on Fiscal Transparency, Fiscal Affairs Department, 2007,s.4 (http://imf.org/external/np/pp/2007/eng/051507m.pdf)
• Karabaş Engin, Bütçe Kapsamı ve Bütçe Kapsamı Dışında Kalan Kamusal Harcamlar, Devlet Bütçe Uzmanlığı Raporu, Ankara, 2005
• Kesik Ahmet, “ Kamu Kesimi Finansmanında Vergi Dışı Normal Gelirler ile Özel Gelirler Ve Fonlar”, 14. Maliye Sempozyumu, Eşkişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi, 2000
• Konukman Aziz, “Kesin Hesap Kanun Tasarıları Üzerine Bir Değerlendirme” Devlet Reformu Kamu Maliyesinde Saydamlık, İstanbul: Tesev Yayınları, 2000
• Özbaran M. Hakan, “Türkiye’de Kamu Harcamalarının Son Beş Yılının Harcama Türlerine Göre İncelenmesi” Sayıştay Dergisi, Sayı 53, Ankara, 2004
• Saygılıoğlu Nevzat, ARI Selçuk, Etkin Devlet, Kurumsal Bir Tasari ve Politika Öneirisi, Sabancı Üniversitesi Yayınları, 2003.
• TEPAV Mali İzleme Raporu, TEPAV Araştırma Grubu, Temmuz, 2005
• Yılmazcan Dilek, “Türkiye’de Dış Borç Yönetimin Koordinasyonu ve Yabancı Ülke Uygulamaları” 18. Maliye Sempozyumu; Türkiye’de Kamu Borçlanması Ekonomik ve Sosyal Etkiler, Beklentiler, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi, Yayın No:16, 2003