Bir Süt Sığırı İşletmesinin Karbon Ayak İzinin Tahminlenmesi: Bursa Örneği

Yıl 2017, , 132 - 140, 29.12.2017

İlker Kılıç Begüm Amet

https://doi.org/10.13002/jafag4415

Cited By: 4

Öz

Dünya nüfusunun ve insan gereksinimlerinin giderek artması, günümüz toplumsal yaşam tarzlarının gereklilikleri varolan kaynakların zaman içinde tükenmesine ve gıda maddelerinin üretiminin artmasına yol açmaktadır. Buna bağlı olarak azalan kaynaklar üzerindeki üretimin artırılması süt sığırı işletmelerinde olduğu gibi birim alanda daha fazla üretim yapılmasına olanak sağlayan yoğun yetiştiricilik sistemlerinin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Bunların sonucunda birçok çevresel problem ortaya çıkmış olup iklim değişiklikleri ve küresel ısınma bunlardan birisidir. Küresel ısınma; atmosfere salınan başlıca gazların neden olduğu düşünülen sera etkisi sonucunda dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artışa verilen isimdir. Yoğun yetiştiricilik sistemlerini kullanan süt sığırı işletmeleri küresel ısınmaya neden olan gazların (karbondioksit (CO2) ve metan (CH4)) önemli bir kaynağıdır. İnsanların faaliyetlerinde, üretim ve tüketim çıktılarını net bir şekilde görebilmeleri karbon ayak izi kavramını ortaya çıkarmıştır. Karbon ayak izi; birim CO2 cinsinden üretilen sera gazı miktarı açısından insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararın ölçüsüdür. Süt sığırcılığında olduğu gibi diğer bütün endüstriyel üretimlerin karbon ayak izi hesaplamalarında kullanılan en yaygın yöntem, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından geliştirilen Tier 1-2-3 yaklaşımlarıdır. Bu çalışmada Bursa bölgesinde faaliyet gösteren bir süt sığırı işletmesinin karbon ayak izi Tier 1 yöntemine göre hesaplanarak küresel ısınmaya katkısı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karbon ayak izi, karbondioksit, metan, sera gazı, süt sığırı işletmeleri

Kaynakça

• Anonim (2015). Summary of emissions factors for the guidance for voluntary corporate greenhouse gas reporting. The Ministry for the Environment. INFO 734.
• Anonim (2017). Dünya Nüfusu. https://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCnya_n%C3%BCfusu
• Batalla I, Knudsen MT, Mogensen L, Hierro O, Pinto M, Hermansen JE (2015). Carbon footprint of milk from sheep farming systems in northern Spain including soil carbon sequestration in grasslands. Journal of Cleaner Production. 104: 121-129.
• Bayraç, HN (2010). Enerji kullanımının küresel ısınmaya etkisi ve önleyici politikalar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (2): 229-260
• Chastain, J.P. 1996. Improving mechanical ventilation in dairy barns. Fascsheet, AEU-3, University of Minnesota, USA,10p.
• Choi, D.Y., Kang, H.S., Choi, H, C., Yoo,Y.H., Lee, D.S., Han, J.D. 2001. Establishment the standart environmental guidleines of domestic animal. Annual Reseaerch Report, National Livbestock Research Institue, Korea.
• Clark H (2009). Methane emissions from ruminant livestock; are they important and can we reduce them? Proceedings of the New Zealand Grassland Association 71: 73-76.
• Doğan S (2015). Küresel Isınma ve Biyolojik Çeşitlilik. İklim Değişikliği ve Çevre, 3: 63-88
• EPA 201. Emission Factors for Greenhouse Gas Inventories. https://www.epa.gov/sites/production/files/2015-07/documents/ emission-factors_2014.pdf
• Flysö A, Henriksson M, Cederberg C, Ledgard S, Englund JE (2011). The impact of various parameters on the carbon footprint of milk production in New Zealand and Sweden. Agricultural Systems 104: 459-469.
• Flysö A, Cederberg C, Henriksson M, Ledgard S (2011). How does co-product handling affect the carbon footprintof milk? Case study of milk production in New Zealand and Sweden. The International Journal of Life Cycle Assessment, 16 (5): 420–430
• Güven G ve İlker A (2016). Food footprint in daily life: opinions about the consumption of convenience food. Journal of Theory & Practice in Education 12: 403-426.
• IPCC, (2016a). Guidelines for national greenhouse gas inventories – Volume 4 agriculture, forestry and other land use, emissions from livestock and manure management (Chapter 10)
• IPCC, (2006b). Guidelines for national greenhouse gas inventories – Volume 4 Agriculture, Forestry and Other land use, N2O emissions from managed soils, and CO2 emissions from lime and urea application (Chapter 11).
• Johnson K.A., Johnson D.E. (1995). Methane emissions from cattle. Journal of Animal Science, 73 (8): 2483-2492.
• Jungbluth, T., Hartung, E., Brose, G. (2001). Greenhouse gas emissions from animal houses and manure stores. Nutrient Cycling in Agroecosystems 60: 133-145.
• Kadzere, C.T., Murphy, M.R., Silanikove, N., Maltz,E. 2001. Heat stress in lactating dairy cows. Livestock Production Science, 1: 33p.
• Kılıç İ, Şimşek E. (2009). Hayvan barınaklarından kaynaklanan gaz emisyonları ve çevresel etkileri. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 14 (2): 151-160.
• Kılıç İ, Uguz S, Asik BB (2014). Soil pollution by trace metals derived from animal feed and manure in the Bursa region of Turkey. Toxicological & Environmental Chemistry 96 (10): 1476-1488.
• Lusk P (1998). Methane recovery from animal manures the current opportunities casebook. National Renewable Energy Laboratory 1617 Cole Boulevard Golden, Colorado.
• Lynas M (2009). Karbon ayak iziniz. Neşet Kutluğ (Çev.). İstanbul: Açık Radyo Kitapları. Nüfusun Ülkeler İçin Önemi ve Nüfus Artışı; http://www.bilgiustam.com/nufusun-ulkeler-icin-onemi-ve-nufus-artisi/
• Moss A.R., Jouany J.P., Newbold J. (2000). Methane production by ruminants: its contribution to global warming. Ann Zootech 49: 231-253.
• Özmen T (2009). Sera gazı, küresel ısınma ve kyoto protokolü. İnşaat Mühendisleri Odası Dergisi, 4531: 42-46.
• Öztürk H (2007). Küresel ısınmada ruminantların rolü. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 78: 17-22.
• Pekin M (2015). Ulaştırma sektöründen kaynaklanan sera gazı emisyonları. İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Peter C (2014) Improving the accounting of land-based emissions in Carbon Footprint of agricultural products: comparison between IPCC Tier 1, Tier 2 and Tier 3 approaches. Proceedings of the 9th International Conference LCA of Food, San Francisco, CA, 8-10 October. 2014.
• Robertson K, Symes W, Garbham M (2015). Carbon footprint of dairy goat milk production in New Zealand. Journal of Dairy Science 98: 4279-4293.
• Rotz CA, Montes F, Chianese DS (2010). The carbon footprint of dairy production systems through partial life cycle assessment. Journal of Dairy Science 93:1266-1282.
• Türkeş M (2000). Hava, iklim, şiddetli hava olayları ve küresel ısınma. T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü: 187-205. Wiedman T and Minx J (2008). A definition of 'carbon footprint’. Hauppauge NY: Nova Science Publishers.
• Wu W, Zhang G, Kair P (2012). Ammonia and methane emissions from two naturally ventilated dairy cattle buildings and the influence of climatic factors on ammonia emissions. Atmospheric Environment 62:232-243.
• WWF (2012). Türkiye’nin ekolojik ayak izi raporu http://awsassets.wwftr.panda.org