Hatay ili Alıç Yetiştiriciliğinin Mevcut Durumu ve Geleceği

Yıl 2018, , 258 - 263, 31.12.2018

Safder Bayazıt Kazım Gündüz Esvet Özgür Sezgin Oğuzhan Çalışkan

https://doi.org/10.13002/jafag4508

Cited By: 2

Öz

Türkiye, farklı alıç türlerinin geniş yayılım gösterdiği önemli merkezlerden biridir. Alıcın insan sağlığı üzerine olan olumlu etkilerinden dolayı, bu meyve türüne olan ilgi giderek artmaktadır. Günümüzde, Hatay ili ülkemiz alıç yetiştiriciliğinin en önemli üretim merkezi konumundadır. Bu çalışmada, Hatay ilindeki alıç yetiştiriciliğin genel durumunun belirlenmesi amacıyla üreticilerle anket yapılmıştır. Elde edilen verilere göre, alıç bahçelerinin %84.0’nün 10 dekardan küçük olduğu belirlenmiştir. Hatay’daki üreticilerin yoğun olarak “sarı alıç” ismiyle bilinen genotipi aşıyla çoğalttıkları ve bahçelerin %40.0’ının 30 yaşın üzerinde olduğu saptanmıştır. Mevcut bahçelerin %20.0’sinin sadece kapama bahçelerden oluştuğu, diğerlerinin kiraz, zeytin, bağ, elma ve Trabzonhurması gibi meyve türleriyle karışık bahçelerde yer aldığı görülmüştür. Teknik ve kültürel işlemlerden sulama ve gübrelemenin tüm bahçelerde yapıldığı, bununla birlikte her yıl sulama yapanların %52.0 ve gübreleme yapanların %76.0 oranında oldukları belirlenmiştir. Üreticilerin tamamının tarımsal ilaç kullandıkları ve özellikle memeli pas (%42.0), elma iç kurdu (%30.0) ve ateş yanıklığı (%28.0) ile mücadele ettikleri saptanmıştır. Genel olarak. alıçta hasat kriteri olarak meyve iriliği ve renginin kullanıldığı (%52.0) ve hasadın iki veya üç defada (sırasıyla, %32.0 ve %24.0) tamamlandığı tespit edilmiştir. Alıç bahçelerinin %60.0’ında ağaç başına verimin >40 kg olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, modern meyve yetiştiriciliğine uygun teknik ve kültürel uygulamalarla Hatay’daki mevcut potansiyelin artacağı kanısındayız.

Anahtar Kelimeler

Alıç, yetiştiricilik durumu, Hatay

Kaynakça

• Anonim (2016). Belen Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Kayıtları.
• Baker M ve McEachern GR (1997). Mayhaw. Fruit and Nut Resourches. http://aggie-horticulture.tamu.edu/fruit-nut/fact-sheets/mayhaw/ (Accessed to web; 03.09.2017).
• Boudraa S, Hambaba L, Zidani Sand Boudraa H (2010). Fruits, composition minérale et vitaminique des fruits de cinqespècessous exploitées en Algérie: Celtisaustralis L.,Crataegusazarolus L., CrataegusmonogynaJacq., Elaeagnusangustifolia L. et Zizyphus lotus L. Fruits 65: 75–84.
• Çalışkan O, Gündüz K, Serçe S, Toplu C, Kamiloğlu Ö, Şengül M and Ercişli S (2012). Phyto chemical characterization of several hawthorn (Crataegus spp.) species sampled from the Eastern Mediterranean region of Turkey. PhcogMag. 8: 16-21.
• Çalışkan O (2015). Mediterranean Hawthorn Fruit (Crataegusspp.) Species and Potential Usage. The Mediterranean Diet. An Evidence-Based Approach (Eds. Preddy, VR., Watson, RT.), 621-628.
• Çalışkan O, Bayazit S ve Gündüz K (2016a). Türkiye’de alıç yetiştiriciliği, I. Ulusal Alıç Çalıştayı, 4-5 Kasım 2016, Malatya.
• Çalışkan O, Bayazit S and Gündüz K(2016b). Hawthorn species from Turkey and potential usage for horticulture. VII. International Scientific Agriculture Symposium, 06-09 October, Jahorina, Bosnia and Herzegovina.
• Demirayak F (2002). Biyolojik Çeşitliliğin Korunması ve Sürdürülebilir Kalkınma, TUBİTAK, Vızyon 2023:1-30.
• Dönmez AA (2004). The genus Crataegus L.(Rosaceae) with special reference to hybrid isation and biodiversity in Turkey. Turk J Bot. 28: 29–35.
• Guo TJ and Jiao PJ (1995). Hawthorn (Crataegus) resources in China. HortScience. 30: 1132–1134.
• Günen Y ve Mısırlı A(2003). Armut ateş yanıklığı ve dayanıklılık ıslahı, Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 40(3): 25-32.
• Hummer KE and Janick J (2009). Rosaceae: Taxonomy, Economic Importance, Genomics.K.M. Folta, S.E. Gardiner (eds.), Genetics and Genomics of Rosaceae, Plant Genetics and Genomics: Cropsand Models 6, DOI 10.1007/978-0-387-77491-61.
• Karadeniz T (2004). Şifalı Meyveler. K.T.Ü. Ordu Ziraat Fak. Bahçe Bitkileri Bölümü, Ordu, 34–36.
• Krewer G(2009).Experiments and observations on growing mayhaws as a crop in South Georgia and North Florida. The University of Georgia Coopertative Extension, 996: 1-8.
• SAS Institute (2005). SAS Online Doc, Version 9.1.3. SAS Inst.,Cary, NC, USA.
• Serçe S, Şimşek Ö, Toplu C, Kamiloğlu Ö, Çalışkan O, Gündüz K, Özgen M and Kaçar YA (2011). Relationships among Crataegus accessions sampled from Hatay, Turkey, as assessed by fruit characteristics and RAPD. Genet. Resour. Crop. Evol. 58: 933–942.
• Smith TJ (2014). Fire blight: Barriers to control in the past and present/future controls trategies. Acta Hortic. 1056: 29-38.
• Van Der Zwet T andKeil L (1979). Fire Blight. A bacterial disease of roseceous plants. Agriculture Handbook Number 510, p. 200.
• Wilcox WF(1994). Fire Blight Erwinia amylovora (Burrill) Winslow. TreeFruitCrops.
• Zheng YQ andXu HL(2006). Correlations between fruit quality and leaf NPK nutritional levels in Chinese hawthorn trees. The 221st Meeting of the Crop Science Society of Japan, p.294.