Orta Kızılırmak Havzası Ekolojik Koşullarında Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Silajlık Olarak Yetiştirilme Olanaklarının Belirlenmesi

Yıl 2015, , 57 - 67, 20.03.2015

Alpaslan Kuşvuran Mahmut Kaplan Recep Irfan Nazlı Veysel Saruhan Yaşar Karadağ

https://doi.org/10.13002/jafag790

Cited By: 5

Öz

Bu çalışma, silajlık olarak kullanılan 20 farklı mısır çeşidi (Ada-523, Kompozit Arifiye, Sakarya, NK Gigantic, NK Arma, NK Famoso, RX-9292, Colonia, Sum 1186, Sancia, Larigal, Cadiz, Carella, Donana, Borja, OSSK 644, Pasha, PG 1610, PG 1661 ve Otello) ile Çankırı Karatekin Üniversitesi Kızılırmak Meslek Yüksekokulu Araştırma ve Uygulama Alanı’nda (40°20′N, 33°58′E, rakım 550 m), 2012 ve 2013 yılları mısır yetiştirme sezonlarında, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada incelenen bütün özellikler yönünden çeşitler arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklar tespit edilmiştir. En yüksek koçan sayısı (1.9 adet/bitki) NK Arma çeşidinden, en yüksek koçan oranı NK Famoso (%50.1) ve Sakarya (%49.5) çeşitlerinden elde edilirken, en yüksek hasıl verimi Carella (13190 kg da-1), Kompozit Arifiye (12830 kg da-1), Cadiz (12660 kg da-1) ve Larigal (12360 kg da-1) çeşitlerinde tespit edilmiştir. Kuru madde verimi bakımından en yüksek değerler Donana (4163 kg da-1), Larigal (4145 kg da-1) ve Cadiz (4098 kg da-1) çeşitlerinde tespit edilirken, en yüksek ham protein verimi değerleri ise NK Arma (2575 kg da-1), Larigal (2523 kg da-1) ve Cadiz (2495 kg da-1) çeşitlerinde belirlenmiştir. İki yıllık ortalama sonuçlara göre, Orta Kızılırmak Havzası ve benzer ekolojik koşullarda Carella, Larigal, Cadiz, Kompozit Arifiye ve NK Arma çeşitlerinin, diğer çeşitlere kıyasla biraz daha ön plana çıktığı ve öncelikli olarak önerilebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adaptasyon, ham protein, silaj, verim, yem bitkileri

Determination of possibilities to grow some corn (Zea mays L.) cultivars for silage production under Middle Kizilirmak Basin ecological conditions

Öz

This study was conducted, during the 2012 and 2013 corn growing seasons, for a period 2 years, according to the randomized complete block design, as 3 replicates, at the Research and Implementation Area of the Kizilirmak Vocational High School of Cankiri Karatekin University (40°20ꞌ N, 33°58ꞌ E, elevation 550 m), which is located on the Middle Kizilirmak Basin of Turkey. In this study, 20 different corn varieties used silage were used as a plant material. According to mean of 2 years, significant differences have been determined among the all properties as statistically. The highest corncob number (1.9 item plant-1) in the NK Arma and corncob rate were arranged in the NK Famoso (50.1%) and the Sakarya (49.5%) varieties. While the superior herbage yields were obtained in the Carella (131.900 kg ha-1), Kompozit Arifiye (128.300 kg ha-1), Cadiz (126.600 kg ha-1), and Larigal (123.600 kg ha-1) varieties, dry matter yields were determined in the Donana (416.300 kg ha-1), Larigal (414.500 kg ha-1), and Cadiz (409.800 kg ha-1) varieties. The best results were stated from the NK Arma (2575 kg ha-1), Larigal (2523 kg ha-1), and Cadiz (2495 kg ha-1) varieties as crude protein yield. In conclusion, the Carella, Larigal, Cadiz, Kompozit Arifiye, and NK Arma varieties can be suggested compared with the other varieties under Middle Kizilirmak Basin Ecological Conditions.

Anahtar Kelimeler

Adaptation, crude protein, forage, silage, yield.

Kaynakça

• Açıkgöz E (2001). Yembitkileri. 3. Baskı, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No. 182. Vip A.Ş. Yayın No:58, 584s., Bursa.
• Akdeniz H, Yılmaz İH, Andiç N ve Zorer S (2004). Bazı mısır çeşitlerinde verim ve yem değerleri üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 1(14): 47-51.
• Boran E (2007). Bitki Sıklığının Silajlık Mısırda Verim ve Bazı Agronomik Karakterlere Etkisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
• Budak B, Alan Ö ve Akdemir H (2005). Küçük Menderes koşullarında bazı melez mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin hasıl verimi üzerine bir araştırma. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Cilt II, s. 1017-1020, Antalya
• Gürel F (2007). Kastamonu ekolojik sartlarına uygun silajlık mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
• İptaş S, Geren H ve Yavuz M (2009). Silaj yapım tekniği. Yem Bitkileri. Genel Bölüm. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Cilt I:142-162. İzmir.
• İptaş S, Öz A ve Boz A (2002). Tokat Kazova koşullarında birinci ürün silajlık mısır yetiştirme olanakları, Tarım Bilimleri Dergisi. 8(4): 267-273.
• Kuşaksız T ve Kuşaksız E (2005). A study on the herbage yield and its components of different maize (Zea mays L.) cultivars under irrigated conditions of Manisa. Turkish Journal of Field Crops, 10(1): 8-15.
• Kuşaksız T ve Kaya Ç (2010). Bazı melez mısır çeşitlerinin (Zea mays L.) manisa ekolojik koşullarında silaj amaçlı yetiştirilme olanakları. C.B.Ü. Soma Meslek Yüksekokulu Teknik Bilimler Dergisi, 2(13): 63-74.
• Kaçar B ve İnal A (2008). Bitki Analizleri Nobel Yayınları. ISBN 978-605-395-036-3, Ankara.
• Kuşvuran A, Nazlı Rİ ve Tansı V (2011a). Türkiye’de ve Batı Karadeniz Bölgesi’nde çayır-mera alanları, hayvan varlığı ve yem bitkileri tarımının bugünkü durumu. Gazi Osmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(2): 21-32.
• Kuşvuran A, İnal İ, Tansı V ve Sağlamtimur T (2011). KKTC sulanan alanlarında kışlık ara ürün olarak yetiştirilen bazı yem bitkilerinin silajlık mısırın verim ve bazı verim öğelerine etkisinin saptanması. Türkiye 9. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül 2011, Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Bildirileri, Cilt 3, s: 1745-1750, Bursa.
• Orak A ve İptaş S (1999). Silo yem bitkileri ve silaj. Çayır Mera Amenajmanı ve Islahı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, 49-69, Ankara.
• Özata E, Öz A ve Kapar H (2012). Silajlık hibrit mısır çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 37-41.
• Sade B, Akbudak NA, Acar R ve Arat E (2007). Konya ekolojik şartlarında silajlık olarak uygun mısır hibritlerinin belirlenmesi. Hayvancılık Araştırma Dergisi, 12(1): 17-22.
• Şimşek D (2006). Antalya şartlarında ikinci ürün olarak ekilebilecek silajlık hibrit mısır çeşitlerinin bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• TTSM, 2014. Tescilli ve Üretim İzinli Çeşitler Listesi. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü. http://www.ttsm.gov.tr/TR/belge/1-248/tescilli-cesitler-listesi.html http://www.ttsm.gov.tr/TR/belge/1-247/uretim-izinli-cesitler-listesi.html
• Turan N ve Yılmaz İ (2000). Van koşullarında I. ve II. ürün olarak yetiştirilen bazı silajlık mısır çeşitlerinin hasıl verim ve bazı verim unsurlarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat FakültesiDergisi, 31: 63-71.
• TÜİK (2010). Hayvansal Üretim İstatistikleri. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr/hayvancilik.app/hayvancilik.zul
• TÜİK, 2013a. Bitkisel Üretim İstatistikleri. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul
• TÜİK, 2013b. Çankırı Meteoroloji İstasyonu İklim Değerleri (1980–2006). Meteoroloji Genel Müdürlüğü Kayıtları, Ankara.