Otlatma İdaresi Açısından Ebu Cehil (Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L’hér.)) Çalısının Fenolojik Seyrinin Belirlenmesi

Yıl 2015, , 1 - 6, 01.07.2015

Süleyman Temel Gülter Oktay

https://doi.org/10.13002/jafag773

Cited By: 5

Öz

Bu araştırma, Türkiye’de endemik olarak Iğdır ekolojik koşullarında yetişen Ebu Cehil (Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L’Hér.) çalısının fenolojik seyrini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Böylelikle mevcut ekolojik koşullar altında Ebu Cehil çalısının nasıl etkilendiği ve mera idaresi açısından uygun otlatma dönemleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırma Ebu Cehil çalısının yoğun olarak yetiştiği rüzgar erozyon sahasında korunan (hayvanlar tarafından otlanmayan) alanlarda belirlenen 20 çalı öbeği üzerinde bir yıl süreyle (2013 yılında) yürütülmüştür. Bitkilerin aktif olarak geliştiği ilkbahar dönemlerinde haftada bir kez, diğer dönemlerde ise 10’ar gün aralıklarla gidilmiş ve gözlemler alınmıştır. Çalışma sonucunda Ebu Cehil çalısının aynı ekolojide yer alan diğer otsu ve çalı türlerine göre daha erken bir dönemde gelişmeye başladığı belirlenmiştir. Ancak optimum sürgün gelişimini Nisan ayı sonunda gerçekleştirmiş ve bu dönem Ebu Cehil çalısı için otlatmaya başlama zamanı olarak kabul edilebilir. Ayrıca sürgün, çiçek, meyve ve tohum oluşturma dönemleri aylara göre farklılık göstermiş ve yıl içerisinde gelişmesini uzun bir süre devam ettirebilmiştir. Ebu Cehil çalısının sahip olduğu bu özellik ortamda otlanacak yem materyali temininin yaşandığı özellikle yaz sonu ve sonbahar dönemlerinde otlatma açısından önemli bir alternatif yem kaynağı olarak görülebilir.

Anahtar Kelimeler

Calligonum polygonoides, endemik tür, gelişme seyri, otlatma idaresi.

Determination of The Growth Patterns of Ebu Cehil (Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L’Hér.) ) Shrub in Terms of Grazing Management

Öz

This study was projected to determine the growth patterns of Ebu Cehil (Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L’Hér.)) shrub growing as endemic in Turkey (İgdir). Thus, how Ebu Cehil shrub affected by present ecological conditions besides appropriate grazing periods in terms of range management was studied to reveal. Research was conducted on 20 shrub masses exstensively growing in the protected areas in the field of wind erosion in 2013. Observations were taken once a week in the spring that the plants actively developed, but 10 day intervals in other growing periods. As a result, ıt was identified that Ebu Cehil started to grow at an earlier stage according to herbaceous and shrub species in the same ecology. However it realized the optimum development at the end of April. And this period can be considered as the start of grazing for Ebu Cehil. In addition, shoot, flower, fruit and seed creation periods varied by month and could continue the growth in year for a long time. Consequently, this property that have Ebu Cehil is able to think as an important source of forage for grazing livestock especially throughout autumn and late summer periods in which herbaceous species stop growing

Anahtar Kelimeler

Calligonum polygonoides, endemic species, growth pattern, grazing management

Kaynakça

• Angell RF, Miller RF, Haferkamp MR (1990). Variability of crude protein in crested wheat grass at defined stages of phe¬nology. Journal of Range Management, 43: 186-l89.
• Anonim (2014). Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Meteoroloji Bültenleri
• Asar M, Yalçın S, Şimşek O, Nadaroğlu Y, Gökdağ ŞA ve Yıldırım M (2009). Genel Meteoroloji Eğitimi Zirai Meteoroloji Kurs Notları. Zirai Meteoroloji Ve İklim Rasatları Dairesi Başkanlığı Zirai Meteoroloji Şube Müdürlüğü, Ankara.
• Borens FM and Poppi DP (1990). The nutritive value for Ruminants of Tagasaste (Chamaecytisus palmensis), a Leguminous Tree. Animal Feed Science and Technology 28, pp. 275 – 292.
• Doğan B (1991). Havza ıslahında kullanılabilecek ağaç, ağaçcık ve bitki türleri. OAE Derg. No: 74, 13-21.
• Freas KE and Kemp PR (1983). Some relationships between environmental reliability and seed dormancy in desert annual plants. J. Ecol., 71, 211-217.
• Gençtan T (2012). Tarımsal Ekoloji. Namık Kemal Üniv. Ders Kitabı. Genel Yayın : 6 Yayın No:3, Tekirdağ.
• Gökkuş A, Koç A ve Çomaklı B (1995). Çayır-Mera Uygulama Kılavuzu. Atatürk Üni. Ziraat Fak. Yay. No: 142, 157.
• Gutman M, Henkin Z and Hlzer Z (1999). Comparative performance of beef cattle on herbaceous and woody vegetation. Grassland and Science in Europe, 4: 365-371.
• Güven M (1997). Doğu Anadolu Bölgesinde havza ıslahında kullanılabilecek önemli ağaç ve çalı türleri. Doğu An. Orm. Arş. Müd. Derg., 1: 28-40, Erzurum.
• Karabulut A, Canbolat O, Özkan CO and Kamalak A (2006). Potential nutritive value of some Mediterranean shrub and tree leaves as emergency food for sheep in winter. Livestock Research for Rural Development. 18(6).
• Koç A (1991). Güzelyurt Köyü (Erzurum) Meralarında Otlamaya Başlama ve Son Verme Zamanlarının Belirlenmesi ile Topraküstü Bioması ve Otun Kimyasal Kompozisyonunun Yıl İçerisindeki Değişimi Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniv. Fen Bil. Enst. Tarla Bit. Anabilim dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Oktay G (2014). Iğdır Ekolojik Koşullarında Yetişen Ebu Cehil (Calligonum Polygonoides L. ssp. Comosum (L’Hér.) ) Çalısının Yıllık Besin İçeriği Değişiminin ve Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi. Iğdır Üniv. Fen Bil. Enst. Tarla Bit. Anabilim dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Iğdır.
• Spano D, Cesaraccio C, Duce P and Snyder RL (1999). Phenologi¬cal stages of natural species and their use as climate indicators. International Journal of Biometeorol, 42: 124-133.
• Tan M ve Temel S (2012). Alternatif Yem Bitkileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Ders. Yay. No: 246.
• Temel S (2007). Erdemli (Mersin) Yöresi makiliklerinde Çalı Türlerinin Tespiti ve Yem Değerlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Fen Bil. Enst., Erzurum.
• Temel S ve Tan M (2009). Farklı yöney ve rakımda bulunan makiliklerdeki çalı türlerinin otlanmada tercih durumları üzerine bir araştırma. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi. 24-26 Haziran, 2009. s: 474-481, Erzurum.
• Temel S ve Tan M (2013). Akdeniz bölgesindeki makiliklerde bulunan çalı türlerin gelişme seyirleri. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. (Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech.) 3(2): 77-86.