Fındık Yetiştiren İşletmelerin Ekonomik Analizi: Giresun İli Örneği

Yıl 2015, Cilt: 32 Sayı: 2, 64 - 78, 01.07.2015

Erdal Sıray Fatih Özdemir Ömür Duyar Halil Erol Murat Sayılı Yaşar Akçay

https://doi.org/10.13002/jafag824

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada, Giresun ilinde fındık yetiştiren işletmelerin ekonomik analizi yapılmıştır. Araştırmada kullanılan veriler fındık yetiştiriciliği yapan 148 adet işletmeden anket yoluyla elde edilmiştir. Elde edilen veriler bu veriler 2011 üretim dönemine aittir. Analiz aşamasında; işletmeler, arazi yüksekliğine göre I. grup (0-250 metre rakımda 42 adet işletme), II. grup (251-500 metre rakımda 61 adet işletme) ve III. grup (501+ metre rakımda 45 adet işletme) olmak üzere üç grupta değerlendirilmiştir. Analizde işletmelerin sosyo-ekonomik yapısı ortaya konmuştur. İşletmelerin sermaye yapısına bakıldığında, aktif sermayenin yaklaşık %97’sinin arazi sermayesinden oluştuğu tespit edilmiştir. Yine işletmelerde öz sermayenin payının yaklaşık %97,6 olduğu hesaplanmıştır. Üretim faaliyetleri bazında brüt marj analiz yöntemine göre, brüt üretim değeri içinde fındık üretimi işletmeler ortalamasında %91 olduğu görülmüştür. İşletme bir bütün olarak ele alınmış ve faaliyet sonuçları tespit edilmiş, tarımsal gelir yıllık ortalama 2.700,00 TL civarında hesaplanmıştır. Toplam aile geliri içinde tarımsal gelir yaklaşık ¼ oranında yer almakta olduğu, kişi başına ortalama yıllık aile gelirinin de 3.300,00 TL civarında olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın ana konusunu teşkil eden fındığın maliyet analizi yapılmış ve dekara üretim maliyeti 1.300,00 TL olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Giresun ili, Ekonomik Analiz, Fındık, Fındık Maliyeti.

Economic Analysis of Farms Growing Hazelnut: Sample of Giresun Province

Öz

In this study, the economic analysis of hazelnuts farms in Giresun province was carried out. The data used in the study were obtained with survey method from 148 hazelnut farms. The data is collected in2011 production period. For analyzing farms, hazelnut farms were evaluated in for group according to height of farms as Group I (42 farms in 0-250 altitude), Grop II (61 farms in 251-500 altitude) and Group III(45 farms in 501 + altitude). By evaluating data, socio-economic structures of farms have been determined. According to survey results, ratio of land capital in active capital of farms is found approximately 97%. However, it is 97,6% for passive capital of equity. In this study, gross margin is calculated based on production activities and gross production value of hazelnut production were found to be 91% on average. Farms is analysed as a whole and operation results have been identified, the average agricultural income per year was calculated around 2.700,00 Turkish Liras. Share of agricultural income in family income is found around ¼ percent and average annual family income is calculated to be around 3.300,00 Turkish Liras. Beside, cost analysis of hazelnut which is the main subject of the study was made and it is calculated as 1.300,00 Turkish Liras/decare.

Anahtar Kelimeler

Giresun Province, Economic Analysis, Hazelnut, Hazelnut

Kaynakça

• Alkan HI (2006). Samsun İli Terme İlçesinin Ova ve Yüksek Kesiminde Fındık Yetiştiriciliğinin Karşılaştırmalı Ekonomik Analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
• Aras A (1988). Tarım Muhasebesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 486, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• Ayfer M, Uzun A ve Baş F (1986). Türk Fındık Çeşitleri. Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yayınları, 95 s. Ankara.
• Bülbül M (1979). Bafra İlçesi Tütün İşletmelerinin Ekonomik Yapısı, Yatırım ve Cari Harcamaların Dağılımı ve Bunların Gelir Üzerine Etkisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 710, Ankara.
• Demir T (1997). Samsun İlinde Yetiştirilen Fındıkların Seleksiyonu Üzerine Bir Ön Araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
• Erkuş A, Bülbül M, Kıral T, Açıl AF ve Demirci R (1995). Tarım Ekonomisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No: 5, Ankara.
• Esengün K (1990). Tokat İlinde Meyve Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Ekonomik Durumu ve İşletme Sonuçlarını Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi Üzerinde Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• FAİ (2011). Fındık Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, Dosya Kayıtları, Giresun.
• Fiskobirlik (2012). Fiskobirlik Genel Müdürlüğü, Dosya Kayıtları, Giresun.
• GTHB (2010). Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, İl Müdürlüğü Dosya Kayıtları, Giresun.
• Kalkınma (2013). Kalkınma Bakanlığı, Temel Ekonomik Göstergeler, http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Temel%20Ekonomik%20Gstergeler/Attachments/1861/1-SEG.xls, (Erişim Tarihi: 06.12.2013)
• Kıral T, Kasnakoğlu H, Tatlıdil FF, Fidan H. ve Gündoğmuş E (1999). Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi, Tarımsal Ekonomi ve Politika Araştırma Enstitüsü Yayını, Proje Raporu 1999-13, Yayın No:37, Ankara.
• Koral A İ ve Altun A (2005). Türkiye’de Üretilen Tarım Ürünlerinin Üretim Girdileri Rehberi, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Şube Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 104, Rehber No: 16, Ankara.
• Sayılı M (2001). Amasya İli Suluova İlçesinde Sığır Besiciliği Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Tokat.
• Sıray E ve Akçay Y (2010). Giresun İli Merkez İlçede Fındık Yetiştiren İşletmelerin Ekonomik Analizi, Üretim ve Pazarlama Sorunlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(1): 43-56.
• Sıray E (2013). Fındık Üretim ve Ticaret Durumu, Fındıkta Entegre Mücadele Eğitimi Notları, Giresun.
• Tczb (2012). TC Ziraat Bankası, 2011 yılı Çiftçilere Uygulanan Tarımsal Kredi Oranları, http://www.ziraat.com.tr (Erişim Tarihi: 10.09.2012)
• TİM (2012). Türkiye İhracatçılar Meclisi, İhracat Kayıt Rakamları, http://www.tim.org.tr/files/downloads/rakamlar/2011/aralik/aralik2011_ihracat_rakamlari.xls (Erişim Tarihi: 10.09.2012)
• TUİK (2001). Türkiye İstatistik Kurumu, Genel Tarım Sayımı Sonuçları, http://www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 18.12.2014)
• TUİK (2012). Türkiye İstatistik Kurumu, İstatistikî Veriler, http://www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 10.09.2012)
• Usta R (2002). Türkiye’nin Fındık İhracatında Pazar ve Mamul Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma. http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/EAD/TanitimKoordinasyonDb /fındık.doc. (Erişim Tarihi: 01.12.2009)
• Yamane T (1967). Elemantary Sampling Theory. Printice-Hall Inc., Englowood Cliffs, N.S.