Tokat İlinde Domates Bakteriyel Solgunluk Hastalığının Yaygınlığı ve Etmenin (Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis) Tanılanması

Yıl 2016, Cilt: 33 Sayı: 2, 34 - 40, 26.09.2016

Yusuf Yanar Sabriye Belgüzar Yeşim Aysan Aysan

https://doi.org/10.13002/jafag973

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, 2011 ve 2012 yıllarında Tokat ilinde domates üretiminin yoğun olarak yapıldığı Merkez, Pazar, Turhal, Niksar ve Erbaa ilçelerinde domates üretim alanlarında sürvey yapılarak domates bakteriyel solgunluk hastalığının bölgedeki ve tarladaki bulunma oranları belirlenmiş, hasta bitki örneklerinden elde edilen izolatların morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal testleri, serolojik (ELISA), moleküler (PCR) ve yağ asit metil ester (Fatty Acid Methyl Ester: FAME) analizleri ile tanısı yapılmıştır. Yapılan sürvey çalışmalarında 2011 yılında hastalığın tarlada bulunma oranı ortalama %9.64, 2012 yılında ise %4.98 olarak belirlenmiştir. Bölgede hastalığın bulunma oranı ise 2011 yılında Merkez’de %88.88, Niksar’da %54.54, Erbaa’da %52.38, Turhal’da %46.15 ve Pazar’da %18.18 olarak, 2012 yılında ise Erbaa’da %61.90, Merkez’de %52.85, Turhal’da %47.72 ve Pazar’da %44.44 olarak belirlenmiştir. Niksar’da ise hastalık saptanmamıştır. Sürveylerde toplanan hasta bitki örneklerinden yapılan izolasyonlar sonucu 2011 yılında 99 adet, 2012 yılında ise 163 adet bakteri izolatı elde edilmiştir. İzolatların 135 adeti domateste solgunluk hastalığına neden olan patojen olarak belirlenmiş olup, izolatlar yapılan morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal testler ile tanıyı destekleyici ELISA, PCR ve FAME ile Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis olarak tanılanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis, domates bakteriyel solgunluk, Tokat, ELISA, PCR, FAME

Kaynakça

• Anonim (2013). Tokat İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Tarım İstatistikleri.
• Basım E, Basım H, Dickstein ER and Jones JB (2004). Bacterial canker caused by Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis on greenhouse-grown tomato in the Western Mediterranean Region of Turkey, Plant Disease, 88:1048.
• Bora T ve Karaca İ (1970). Kültür Bitkilerinde Hastalığın ve Zararın Ölçülmesi, Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir, 43s.
• Chase AR, Stall RE, Hodge NC and Jones JB (1992). Characterization of Xanthomonas campestris strains from Aroids using physiological, pathological and fatty acid analysis. Phytopathology, 82, 754-759.
• Çetinkaya-Yıldız R (2007). Domates Bakteriyel Solgunluk Hastalığı Etmeni (Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis (Smith) Davis et. al.)’nin Tanılanması ve Bitki Büyüme Düzenleyici Rizobakteriler İle Biyolojik Mücadele Olanaklarının Araştırılması. (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı. Adana.
• Çınar Ö (1980). Bakteriyel Domates Solgunluğu Hastalığı (Corynebacterium michiganense (Erwin. F. Smith) Jensen)’nın Tanımı, Savaş Yöntemleri ve Etmene Karşı Dayanıklı Domates Çeşitleri Üzerine Araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 139- Bilimsel Araştırma ve İnceleme Tezleri.
• Dreier J, Bermpohl A and Eichenlaub R (1995). Southern hybridization and PCR for specific detection of phytopathogenic Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis. Phytopathology, 85, 462-468.
• FAO (2014). Food and Agriculture Organization of the United Nations, Statistical database.
• Francis DM, Kabelka E, Bell J, Franchino B and Clair StD (2001). Resistance to bacterial canker in tomato (Lycopersicon hirsutum LA407) and its progeny derived from crosses to L. esculentum. Plant Disease, 85, 1171-1176.
• Gitaitis RD and Beaver RW (1990). Characterization of fatty acid methyl ester content of Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis. Phytopathology, 80, 318-321.
• Gleason ML, Braun EJ, Carlton WM and Peterson RH (1991). Survival and disesemination of Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis in tomatoes. Phytopathology, 81:519-1523.
• Gleaso ML, Gitaitis RD and Ricker MD (1993). Recent progress in understanding and controlling bacterial canker of tomato in Eastern North America. Plant Disease, 77:1069-1076.
• Karaca İ ve Saygılı H (1982). Batı Anadolu’nun bazı illerinde domates ve biberde görülen bakteriyel hastalıkların oranı, etmenleri ve konukçu çeşitlerinin duyarlılığı üzerine araştırmalar. III. Türkiye Fitopatoloji Kongresi, 12-15 Ekim, Adana, 182-192.
• Nejat N, Sijam K, Abdullah SNA, Vadamalai G and Dickinson M (2009). Molecular characterization of a phytoplasma associated with Coconut Yellow Decline (CYD) in Malaysia. American Journal of Applied Sciences, 6 (7), 1331-1340.
• Öktem YE (1984). Domates bakteriyel solgunluğu (Corynebacterium michiganense)’nun Ankara İlindeki yayılışı, etmenin toprak ve bitkiden izolasyonu ile bitki artıklarında yaşama süresi üzerine çalışmalar. Türkiye’de Sertifikalı ve Kontrollü Tohumluk Üretim ve Dağıtım Sorunları Sempozyumu, 8-10 Şubat, s 27, Ege Üniversitesi, Atatürk Kültür Merkezi, İzmir.
• Öktem YE ve Benlioğlu K (1993). Orta Anadolu Bölgesi’nde domates ekim alanlarında bakteriyel hastalıklar üzerinde ön çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 33 (1-2).
• Özyılmaz Ü (2001). Aydın İlinde Sera Domateslerinde Toprak Kaynaklı Bakteriyel Hastalıkların Saptanması. (Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Aydın.
• Sands DC (1990). Physiological criteria-determinate tests. In: Methods in Phytobacteriology. (Edts. Klement, Z.; Rhudolp, K.;Sands, D. C.) Academia Kiado, Budapest, Hungary.
• Saygı S (2010). Tokat Domates Üretim Alanlarında Bakteriyel Kanser (Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis (Smith) Davis et al.) Hastalığının Rastlanma Sıklığı ve Bu Hastalığa Karşı Domates EBR3 Mutantlarının Reaksiyonlarının Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Tokat. Sherf AF and Macnab AA (1986). Vegetable diseases and their control. AWiley Interscience Publication, New York, 711 p.
• Şahin F, Uslu H, Kotan R ve Dönmez MF (2002). Bacterial canker, caused by Clavibacter michiganensis ssp. michiganensis, on tomatoes in eastern Anatolia region of Turkey. Plant Pathology, 51, 399.
• Tokgönül S (1998). Ticari Domates Tohumlarında Bakteriyel Solgunluk Etmeni (Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis)’nin Saptanması ve Etmene Karşı Mücadele Olanakları Üzerinde Araştırmalar. (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Adana.
• Yazıcı S, Karamustafaoğlu İ, Aysan Y ve Yanar Y (2011). Tokat yöresi domates alanlarında Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis’in neden olduğu domates bakteriyel kanser ve solgunluk hastalığı. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi, 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş, s 331.