Saanen x Kıl Melez Keçilerinde Linear Meme Özellikleri ve Somatik Hücre Sayısı Arasındaki İlişkiler

Yıl 2016, Cilt: 33 Sayı: 3, 148 - 156, 30.12.2016

Şeniz Öziş Altınçekiç Mehmet Koyuncu

https://doi.org/10.13002/jafag1012

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada, Saanen x Kıl keçisi F1 melezlerinde linear meme özellikleri ile somatik hücre sayısı (SHS) arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırma verileri 2. ve 3. laktasyondaki 47 baş Saanen x Kıl melezi keçiden elde edilmiştir. Subjektif olarak değerlendirilen meme başı yerleşimi, meme derinliği, ayrılma derecesi ve meme bağlantı özellikleri için linear puanlama yapılmış ve sırasıyla bu değerler 6.68, 6.23, 5.30 ve 6.28 olarak tespit edilmiştir. Linear meme özellikleri bakımından meme derinliği ile meme bağlantı derecesi arasında pozitif korelasyon (0.678), ayrılma derecesi arasında ise negatif korelasyon (-0.493) bulunmuştur (P<0.01). İncelenen çiğ süt örneklerindeki somatik hücre sayısı en az 38.000 hücre/ml, en çok 3.370.000 hücre/ml düzeyinde bulundu. Elde edilen toplam 282 süt örneğinin 41’i (%14.5) 100.000’in altında, 178’i (%63.1) 100.000-250.000 arasında 46’sı (%16.3) 250.000-500.000 arasında ve 17’si (%6.1) 500.000 ve üzerindedir. SHS bakımından dönemler arasında gözlenen farklılıklar önemli bulunmamıştır. Keçilerin sütlerindeki gerçek SHS 90.400 - 858.000 hücre/ml, geometrik ortalama SHS 89.072 ile 400.875 hücre/ml, log 10 SHS ise 5.19-5.30 arasında değiştiği bulunmuştur. Somatik hücre sayısı ile meme derinliği (P<0.05) ve meme bağlantı derecesi (P<0.01) arasında negatif bir korelasyon bulunmuştur. Damızlık kullanılan süt keçilerinde meme yapısını değerlendirmenin öneminin yanında kabul edilebilir bir keçi sütü somatik hücre sayısı standardını geliştirmenin gerekliliği bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Keçi, Saanen melezi, süt, somatic hücre, linear puanlama

Kaynakça

• Aktaş ZM, Kaygısız A ve Baş S (2012). Kahramanmaraş yetiştirici şartlarında Türk Saanen Keçilerinin süt verim özellikleri, bazı meme ölçüleri ve SHS arasındaki ilişkiler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 15(4): 7-17.
• Alaçam E, Alpan O ve Tekeli T (1983). Süt ineklerinde bazı meme ölçümleri ve süt verimi ile subklinik mastitis arasındaki ilişkiler. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 23: 85-99.
• Altınçekiç ŞÖ and Koyuncu M (2011). Relationship between udder measurements and the linear scores for udder morphology traits in Kıvırcık, Tahirova and Karacabey Merino Ewes. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(1): 71-76.
• Anonim (2000). Resmi Gazete, 2000. Türk Gıda Kodeksi. Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş İçme Sütleri Tebliği (Tebliğ No: 2000/6). 14 Şubat 2000 – Sayı: 23964. (Erişim tarihi: 22.01.2014).
• Atasever S and Erdem H (2013). Estimation of correlation between somatic cell count and coagulation score of bovine milk. International Journal of Agriculture & Biology, 14: 315–317.
• Atherton HV (1992). Using somatic cell and antibiotic tests for determining the quality of goat milk. In: National Symposium on Dairy Goat Production and Marketing. Edited Gipson TA. et al., s.128-135, Langston, OK: Langston University.
• Barkema HW, Deluyker HA, Schukken YH and Lam TJGM (1999). Quarter-milk somatic cell count at calving and at the first six milkings after calving. Preventive Veterinary Medicine, 38: 1-9.
• Casu S, Pernazza I and Carta A (2006). Feasibility of a linear scoring method of udder morphology for the selection scheme of Sardinian sheep. Journal of Dairy Science, 89: 2200-2209.
• Cedden F, Kor A ve Keskin S (2002). Laktasyonun geç döneminde keçi sütünde somatik hücre sayımı; yaş, süt verimi ve bazı meme özellikleri ile olan ilişkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 12(2): 63-67.
• Çoban Ö, Sabuncuoglu N and Tuzemen N (2009). A study on relationships between somatic cell count (SCC) and some udder traits in dairy cows. Journal of Animal and Veterinary Advances, 8(1): 134-138.
• Doğan H (2009). Anadolu Merinosu koyunlarında meme tipi ile somatik hücre sayısı arasındaki ilişkiler. SÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Droke EA, Paape MJ and Di Carlo L (1993). Prevalence of high somatic cell counts in bulk tank goat milk. Journal of Dairy Science, 76: 1035-1039.
• Eyduran E (2002). Süt sığırlarında somatik hücre sayısının belirlenmesi. AÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Fernandez G, Baro JA, De la Fuente LF and San Primitivo F (1997). Genetic parameters for linear udder traits of dairy ewes. Journal of Dairy Science, 80: 601-605.
• Haas Y De, Barkema HW, Schukken YH and Veerkamp RF (2002). Genetic parameters for clinical masitits and traits for somatic cell count based on its lactation curve. 7th World Congreass on Genetic Applied to Livestock Production Proceedings, 19-23 August, Montpellier, France.
• Kaya A, Uzmay C, Kaya İ ve Kesenkes H (2001). İzmir ili Holstein damızlık süt sığırı yetiştirici birliği işletmelerinde mastitisin yaygınlık düzeyi ve etkileyen etmenler üzerine araştırmalar. 1. Mastitisin yaygınlık düzeyi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38(1): 63-70.
• Kiiman H (1998). Canses of a high SCC. 49th European Association for Animal Production. 24-27 August, 334, Warsaw, Poland.
• Koyuncu M, Tuncel E ve Duru S (2001). Sığır yetiştirme uygulama kılavuzu. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Teksir No:10, Bursa.
• Kumlu S (1999). Damızlık ve kasaplık sığır yetiştirme. Setma Matbaacılık, Kızılay, s.31-44, Ankara.
• Leitner G, Silanikove N and Merin U (2008). Estimate of milk and curd yield loss of sheep and goats with intrammamary infection and its relation to somatic cell count. Small Ruminant Research, 74: 221-225.
• Ligda C, Papadopoulos T, Mavrogenis A and Georgoudis A (2003). Genetic parameters for test day milk traits and somatic cell counts in Chios dairy sheep. In: Proc. Meeting of the Sub-Network on Genetic Resources of the FAO-CIHEAM, Options Meditérranéennes, A 55, 47-54, Paris, France.
• Makovický Pa, Nagy M and Makovický Pe (2013). Comparison of external udder measurements of the sheep breeds Improved Valachian, Tsigai, Lacaune and their crosses. Chilean Journal of Agricultural Research, 73(4): 366-371.
• Makovický Pa, Makovický Pe, Nagy M, Rimárová K and Diabelková J (2014a). Genetic parameters for somatic cell count, LogSCC and somatic cell score of breeds: Improved Valachian, Tsigai, Lacaune and their crosses. Acta Veterinaria-Beograd, 64(3): 386-396.
• Makovický Pa, Nagy M and Makovický Pe (2014b). The comparison of ewe udder morphology traits of Improved Valachian, Tsigai, Lacaune breeds and their crosses. Mljekarstvo, 64(2): 86-93.
• Manlongat N, Yang TJ, Hinckley LS, Bendel RB and Krider HM (1998). Physiologic-chemoattractant induced migration of polymorphonuclear leukocytes in milk. Abstract-Medline, May, 375-381.
• Minitab. 2010. Minitab for Windows. Version16. Minitab. Inc.,United States.
• Orban M, Gulyas L, Nemeth S and Gergacz Z (2009). Morphometric evaluation of udders in jersey cows. Scientific Papers Animal Science and Biotechnologies, 42(2): 327-332.
• Orman A, Gunay A, Balcı F and Koyuncu M (2011). Monitoring of somatic cell count variations during lactation in primiparous and multiparous Turkish Saanen Goats (Capra Hircus).
• Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 35(3): 169-175.
• Owen JB, Axford RFE and Bishop SC (2000). Mastitis in dairy cattle. In: Breeding for Disease Resistance in Farm Animals, Edited R.F.E. Axford, S.C. Bishop, F.W. Nicholas and J.B. Owen, CAB International, Wallingord, 243-252.
• Özcan K (1995). Damızlık ineklerin dış görünüş özelliklerine göre değerlendirilmesi. Türk Holstein Friesian Yetiştiricileri Dergisi, 1(2): 7-9.
• Park YW (1991). Interrelationships between somatic cell counts, electrical conductivity, bacteria counts, percent fat and protein in goat milk. Small Ruminant Research, 5: 367-375.
• Patır B, Yıldız N, İncili GK ve Gürses M (2012). Keçi sütünde somatik hücre sayısı ile toplam mezofilik aerob bakteri sayısı ve bazı yetiştiricilik özellikleri arasındaki ilişki. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 26(3): 145-150.
• Prpić Z, Mioč B, Vnučec I, Pavić V and Konjačić M (2012). Factors affecting variability of udder morphology traits of sheep. Stočarstvo, 66(4): 263-277.
• Raynal-Ljutovac K, Pirisi A, deCŕemoux R and Gonzalo C (2007). Somatic cells of goat and sheep milk: Analytical, sanitary, productive and technological aspects. Small Ruminant Research, 68: 126-144.
• Rupp R and Boichard D (1999). Genetic parameters for clinical mastitis, somatic cell score, production, udder type traits and milking ease in first lactation Holsteins. Journal of Dairy Science, 82: 2198-2204.
• Schallibaum M (2001). Impact of SCC on the quality of fluid milk and cheese. National Mastitis Council, Inc. 40th Annual Meeting Proceedings. 38-46, Reno, Nevada.
• Sechi S, Salaris S, Carta A and Casu S (2007). Relationships between SCC and udder morphology traits in Sardinian sheep. Book of Abstract 5th IDF, Symposium on the Challenge to Sheep and Goats Milk Sectors, p.68, Alghero, Italy.
• Şahin O (2011). Süt sığırlarında tip sınıflandırması ve vücut kondisyonu değerlendirme. TDSYMB Yayınları, Akyazı Matbaası, Ankara.
• Şeker İ, Rişvanlı A, Kul S, Bayraktar M ve Kaygusuzoğlu E (2000). İsviçre Esmeri ineklerde meme özellikleri ve süt verimi ile CMT skoru arasındaki ilişkiler. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 40(1): 29-38.
• Trimberger GW, Etgen M and Galton DM (1992). Dairy cattle judging techniques. Fourth Edition, Waveland Press, Inc. Prospect Heights, Illinois, 324-344, USA.
• Tsenkova R, Atanassova S, Kawano S and Toyoda K (2001). Somatic cell count determination in cow's milk by near-infrared spectroscopy: A New Diognastic Tool. Journal of Animal Science, 79: 2550-2557.
• Uzmay C, Kaya İ, Akbaş Y ve Kaya A (2003). Siyah Alaca ineklerde meme ve meme başı formu ile laktasyon sırası ve laktasyon döneminin subklinik mastitis üzerine etkisi. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 27: 695-701.
• Yeruham I, Friedman S, Elad D and Perl S (2000). Association between milk production, somatic cell count and bacterial dermatoses in three dairy cattle herds. Australian Veterinary Journal, 78(4): 250-253.
• Zeng SS and Escobar EN (1995). Effect of parity and milk production on somatic cell count, standard plate count and composition of goat milk. Small Ruminant Research, 17: 269-274.