Seleksiyon Altındaki Yüksek Yağlı Bir Mısır Popülasyonunda Bazı Kalite ve Agronomik Özelliklerdeki Değişim

Yıl 2017, Cilt: 34 Sayı: 3, 228 - 236, 29.12.2017

Fatih Kahrıman Muhammet Akgül İsmail Ölmez Cem Ömer Egesel

https://doi.org/10.13002/jafag4219

Öz

Bu çalışmada daha önce yağ oranı için seleksiyona uygun olduğu tespit edilen bir melez kombinasyonun F2 nesline ait tohumluklar kullanılmıştır. Bu materyalde yağ oranı için iki nesil sıraya koçan seleksiyon yöntemi uygulanmıştır. Başlangıç neslinde (C0) tane kalite özelliklerinden yağ oranı, protein oranı ve karbonhidrat içeriği gözlemlenmiştir. İlk seleksiyon neslinde (C1) ise bu özelliklerin yanı sıra bitki boyu, ilk koçan yüksekliği ve sap kalınlığı izlenmiştir. C0 neslinde (örnek sayısı, n=75) yağ oranı %8.67 iken, seçilen koçanlarda (n=50) yağ oranı ortalaması %9.47 olarak bulunmuştur. C1 neslindeki örneklerin bütününe ait (n=150) yağ oranı %8.64 ve bu nesilde yağ oranına göre seçilen örneklerin (n=50) yağ oranı %9.78 bulunmuştur. Böylelikle iki nesil seleksiyon sonrası yağ oranı için hesaplanan genetik ilerleme %1.11 olarak hesaplanmıştır. C0 ve C1 nesillerinde incelenen özellikler arasındaki korelasyon katsayıları, yağ oranı ve diğer kalite özellikleri arasındaki ilişkilerin seleksiyon ile değişim gösterdiğini ortaya koymuştur. Yağ içeriği artışının bitki boyu üzerinde negatif yönde etkisinin olduğu anlaşılmıştır. Yağ oranının artırılması için incelenen özelliklerde sınır değerleri gösteren bir karar modeli oluşturulmuştur. Karar modelinde örneklerin yağ oranlarına göre ayrımına etki eden ilk üç özellik, baba hattın tohumluğuna ait protein ve yağ oranı ile seçilen örneğin C1 neslindeki bitki boyu olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kalite, koçan-sıra yöntemi, popülasyon, Zea mays

Kaynakça

• Aliu S, Rusinovci I, Fetahu S, Simeonovska E (2012) Genetic diversity and correlation estimates for grain yield and quality traits in Kosovo local maize (Zea mays L.) populations. Acta Agricicultre Slovenica 99(2): 121-128.
• Breiman L, Friedman JH, Olshen RA, Stone CJ (1984) Classification and regression trees. Monterey, Calif., U.S.A. Wadsworth, Inc.
• Dudley JW (1977) Seventy-six generations of selection for oil and protein percentage in maize. In: International Conference on Quantitative Genetics, Ames, 1976. Proceedings. Ames: Iowa State University Press, pp. 459-473.
• Dumanovic J (1995) Visokouljani kukuruz, potencijalni izvor ulja visoskog kvaliteta, izd. Institut za kukuruz, Zemun Polje, Beograd-Zemun.
• Egesel CÖ, Kahriman F (2012) Determination of quality parameters ın maize by NIR reflectance spectroscopy. Journal of Agricultural Sciences 18:43-53.
• Hong-Wu W, Hai-Xiao H, Tong-Ming S, Shao-Jiang C (2012) Seed traits evaluation from long-term selection of kernel oil concentration in a high-oil maize population KYHO. Can. J. Plant Sci. 92: 857-866.
• Kahriman F, Egesel CÖ, Onaç İ (2015) A preliminary study for determination of the possibility of simultaneous selection for oil content and grain yield in maize. Maydica 60: M4.
• Lambert RJ, Alexander DE, Mollring EL, Wiggens B (1997) Selection for increased oil concentration in maize kernels and associated changes in several kernel traits. Maydica 42: 39-43.
• Marković K, Ignjatović-Micić D, Saratlić G, Lazić-Jančić V (2007): Identification of chromosome regions determining kernel high oil content in maize (Zea mays L.) synthetic populations. Genetika 39: 197-206.
• Mittelman A, Filho J, Lima G, Klain C, Tanaka R (2003) Potential of the ESA23B maize population for protein and oil content improvement. Sci. Agricola 60: (2), 319-327.
• Moose SP, Dudley JW, Rocheford TR (2004) Maize selection passes the century mark: A unique resource for 21st century genomics. Trends Plant Sci. 9: 358-364.
• Okporie EO, Chukwu SC, Onyishi GC, Ekwu LG & Oko GO (2014) Increase in protein, oil, amylose and amylopectin contents of two populations of maize (Zea mays L.) after two cycles of reciprocal recurrent selection. IOSR Journal of Agriculture and Veterinary Science 6 (6): 17-22.
• Ortega-Corona A, Picón-Rico R, Preciado-Ortiz RE, Terrón-Ibarra AD, Guerrero-Herrera MJ, García-Lara S, Serna-Saldivar SO (2015) Selection response for oil content and agronomic performance in four subtropical maize populations. Maydica 60: M30.
• Öner, F., 2011. Karadeniz bölgesindeki yerel mısır genotiplerinin agronomik ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi.
• R Development Core Team (2012) R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing. Vienna, Austria. available at http://www.R-project.org (accessed September 2015).
• Rosulj M, Trifunovic S & Husic I (2002) Nine cycles of mass selection for increasing oil content in two maize (Zea mays L) synthetics. Genetics and Mo¬lecular Biology 25: 449-461.
• SAS Institute (1999) SAS V8 User Manual. Cary, NC.
• Song TM, Chen SJ (2004) Long-term selection for oil concentration in five maize populations. Maydica 49: 9-14.
• TTSM (2010) Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, Tarımsal değerleri ölçme denemeleri teknik talimatı: Mısır, Ankara.
• Wali MC, Salimath PM, Prashanth M , Harlapur SI (2006) Studies on character association as influenced by yield, starch and oil in maize (Zea mays L.). Karnataka J. Agric. Sci. 19(4): 932-935.
• Williams GJ (2011) Data Mining with Rattle and R: The Art of Excavating Data for Knowledge Discovery, Use R, Springer.
• Yayar R, Bal HSG (2007) Forecasting of corn oil price in Turkey. Journal of Applied Science Research 3(8): 706-712.