Adana İlinde Buharlaşma Serilerinde Gidişlerin Yeni Bir Gidiş Analiz Yöntemi İle Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 34 Sayı: Ek Sayı, 59 - 66, 29.12.2017

Mete Özfidaner Duygu Şapolyo Fatih Topaloğlu Alper Baydar

https://doi.org/10.13002/jafag4406

Cited By: 2

Öz

İklim değişikliği ve küresel ısınma yaygın olarak sıcaklık, yağış, buharlaşma, nem, güneşlenme şiddeti, rüzgâr gibi parametreler üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda tespit edilebilmektedir. Bu parametrelerden hava sıcaklığı, yağış ve buharlaşma genellikle iklim değişikliği konusunda diğer parametrelere göre daha fazla öneme sahiptir. Buharlaşama verilerinde sıcaklıların artması ile genel olarak artışın olabileceği öngörülmektedir.
Bu çalışmada Adana ilinde 17351 nolu istasyonda 1963-2016 yılları arasında kaydedilen aylık ortalama buharlaşma değişimlerini Mann-Kendall testi ve Grafiksel yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda genel olarak azalma eğilimleri belirlenmiştir. Yıllık buharlaşma değerlerinde 0.163 mm yıl-1 büyüklüğünde azalma olduğu saptanmıştır. Bu azalmanın istatistiksel olarak önemli olmadığı sonucu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Buharlaşma, Gidiş Analizi, Grafiksel yöntem, Mann-Kendall Sıra Korelasyon Testi.

Kaynakça

• Aydın F (2009). Türkiye Buharlaşma Verilerinin Bölgesel Ortalama Gidiş Analizi. Çukurova Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Jhajharia D, Shrivastava SK, Sarkar D, and Sarkar S (2008). Temporal Characteristics of Pan Evaporation Trends Under The Humid Conditions Of Northeast India. Agricultural And Forest Meteorology, 149(5): 763-770
• Kahya E ve Kalaycı S (2004). Trend Analysis of Streamflow in Turkey. Journal of Hydrology, 289: 128-144.
• Kadıoğlu M (2000). Regional Variability Of Seasonal Precipitation Over Turkey. International Journal of Climatology, 20(14):1743–1760.
• Kişi O, Ay M (2014). Comparison of Mann–Kendall and innovative trend method for water quality parameters of the Kizilirmak River, Turkey. Journal of Hydrology, 513, 362-375.
• Lawrimore JH, Peterson TC (2000). Pan Evaporation Trends in Dry and Humid Regions of The United States. Journal of Hydrometeorology, Vol 1. 543-546.
• Önöz B, Bayazıt M (2003). The Power of Statistical Tests for Trend Detection. Turkish Journal of Engineering and Environmental Sciences, 27: 247-251.
• Özfidaner M (2007). Türkiye Yağış Verilerinin Trend Analizi ve Nehir Akımları Üzerine Etkisi. Ç.Ü. Fen Bil. Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, No: 3061, Adana, 73s
• Özfidaner M, Şapolyo D ve Topaloğlu F (2016). İç Anadolu Bölgesi Yağış Verilerinin Gidiş Analizi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi TARGİD Özel Sayı 161-168
• Partal T ve Kahya E (2006). Trend Analysis in Turkish Precipitation Data. Hydrology Process. 20, 2011–2026.
• Roderick ML and Farquhar GD (2005). Changes in New Zealand Pan Evaporation Since The 1970. International Journal of Climatology, 25: 2031-2039.
• Tecer LH, Okutan H ve Cerit O (2004). İklim Değişimi: 1975-2001 Periyodunda Rize Yağış Ve Sıcaklık Trendlerinin Analizi. Çevre 2004 I. Ulusal Çevre Kongresi 13-15 Ekim 355-365.
• Şen Z (2005). İklim Değişikliği ve Türkiye Su Kaynaklarına Etkisi. Su Vakfı Yayınları, İstanbul, 193s.
• Şen Z (2012). Innovative Trend Analysis Methodology. Journal of Hydrologic Engineering 17 (9), 1042–1046.
• Topaloğlu F, Yücel A, Tülücü K ve Çetin M (1999). Anlık Maksimum Akım Miktarlarının Taşkın Frekans Analizinde Kullanılması. TÜBİTAK Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 23, Ek 1: 187–192.
• Topaloğlu F (1999). Seyhan Havzası Akarsularında Taşkınların Büyüklük ve Frekanslarının Tahmini İçin Uygun Bir Yöntemin Araştırılması. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Doktora Tezi No: 524, Temmuz, Adana, 219s.
• Topaloğlu F (2001). Yağış Verilerinin İstatistiksel Ön Analizleri: Seyhan Havzası Örneği. I. Türkiye Su Kongresi, 8-10 Ocak 2001, İstanbul, Cilt I Sayfa. 277-284
• Topaloğlu F, Kapur B, Özfidaner M ve Gümüş Z (2006). Streamflow Trend Analysis in Four Basins of the East Mediterranean Region. Proceedings of International Symposium on Water and Land Management for Sustainable Irrigated Agriculture, April 4-8, Çukurova University, Adana, Turkey, Abstract p. 249, Paper p. 1-11 on CD.
• Topaloğlu F (2006a). Regional Trend Detection of Turkish River Flows. Nordic Hydrology, 37 (2): 165-182.
• Topaloğlu F (2006b). Trend Detection of Streamflow Variables in Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 15(7): 644–653.
• Topaloglu F, Irvem A ve Özfidaner M (2012). Re-evaluation of Trends in annual streamflows of Turkish rivers for the period 1968-2007. Fresenius Environmental Bulletin .21 (8): 2043-2050.
• Topaloğlu F ve Özfidaner M (2012). Regional Trend of Precipitation in Turkey. Fresenius Environmental Bulletin Fresenius Environmental Bulletin Vol.21 No.8 pp.2043–2050.
• Türkeş M (1996). Artan Sera Etkisinin Türkiye Üzerindeki Etkileri, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 321, 71, Ankara.
• Türkeş M (2002). Spatial and Temporal Variations in Precipitation and Aridity İndex Series of Turkey. In: Mediterranean Climate - Variability and Trends, Hans-Jürgen Bolle, (ed.), Regional Climate Studies. Springer Verlag, Heidelberg, pp. 181–213.
• Yeşilırmak E 2016. Büyük Menderes Havzasında Kap Buharlaşması Serilerindeki Değişimlerin Yeni Bir Trend Analizi Yöntemi ile İncelenmesi. 13. Ulusal Kültürteknik Kongresi 12-15 Nisan 2016 s:91-97
• Yue S and Wang CY (2002). Regional Streamflow Trend Detection with Consideration of Both Temporal and Spatial Correlation. International Journal of Climatology, 22: 933-946.
• Yurekli K (2015b). Hidro-meteorolojik Değişkenlerin Değişiminin Analizinde Grafiksel Yaklaşım 4. Uluslararası Katılımlı IV. Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, 01-04 Eylül, Kahramanmaraş.