Trakya Bölgesinde Sofralık Kiraz Üretiminde Farklı Tesis Yapılarına Ait Üretim Maliyetlerinin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 35 Sayı: 3, 193 - 202, 31.12.2018

Gökhan Unakıtan Harun Hurma Zafer Makaracı Burçin Başaran Derya İlkay Abdikoğlu Fatma Seren Sağır

Öz

Kiraz üretimi dünyada geniş bir yayılım göstermekle birlikte, ticari üretim açısından A.B.D, Türkiye, Fransa ve İtalya önemli üretici ülkelerdendir. Türkiye 2013 yılı FAO verilerine göre 494 bin ton kiraz üretimiyle dünya kiraz üretiminde ilk sırada yer almaktadır. Trakya bölgesinde 4343 dekarlık bir alanda kiraz üretimi yapılmaktadır. 2015 yılı verilerine göre bölgede 3,9 bin ton kiraz üretimi gerçekleştirilmiştir. Bölgede ağaç başına verim 22 kg’dır. Bu araştırmada sofralık kiraz üreten işletmeler farklı tesis yapılarına göre ekonomik açıdan ele alınarak üretim maliyetleri hesaplanmıştır. Çalışmada, Trakya bölgesinde 200 kiraz üreticisi ile yüz yüze anket çalışması yapılmış ve üretim maliyetlerine ilişkin veriler elde edilmiştir. Buna göre bölgede IV yıllık ve VII yıllık olmak üzere iki farklı tesis yapısı göze çarpmaktadır. IV yıllık kiraz tesis masrafı 6378.69 TL/da iken, VII yıllık tesis masrafı 8989.88 TL/da’dır. Her iki üretim tipi de ekonomik olarak karlı olmasına karşın IV yıllık tesis yapısına sahip, sofralık kiraz üretimi yapan işletmelerin en yüksek net kara sahip olduğu (652,52 TL/da) görülmektedir. Trakya bölgesindeki kiraz üretiminin en önemli sorunu meyve ağacı dip kurdunun da içinde olduğu hastalık ve zararlılardır. Pazar fiyatının düşüklüğü de bir diğer önemli sorundur.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik analiz, kiraz üretimi, maliyet hesabı, fayda/maliyet oranı, Trakya Bölgesi

Kaynakça

• Açıl AF ve Demirci R (1984). Tarım Ekonomisi Dersleri, A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, No. 880, Ankara.
• Akhter A, Sharif M, Mahmoud K, ve Akmal N (2013). Determinants of Cherry Production and Marketing in Pakistan: A Propensity Score Matching Approach Journal Agricultural Economics Review, 14(1): 45-58.
• Aktürk D, Savran F, ve Niyaz ÖC (2014). Tarımda Konvansiyonel Üretim ile İyi Tarım Uygulamalarının Karşılaştırılması: Çanakkale İlinde Şeftali ve Kiraz Örneği, XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül 2014, Cilt 2, s. 748-755, Samsun.
• Ardiel J (2008). The Introduction of Safe And Sustainable Agriculture Certification: A Case Study of Cherry Growers in The Southern Interior of British Columbia. The University of British Columbia, Vancouver.
• Atay S, Demirtaş MN ve Aslan A (2015). Kiraz Yetiştiriciliğinde Organik ve Konvansiyonel Üretimin Karşılaştırmalı Ekonomik Analizi, Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, 2(1): 1-8.
• Bayramoğlu Z (2014). Kiraz Yetiştiriciliği Yapan Üreticilerin Riske Karşı Davranışlarının İşletme Geliri Üzerine Etkileri: Akşehir İlçesi Örneği, No:231, TEPGE, Ankara.
• Brzozowski P ve Zmarlicki K (2012). Economics of the 2009-2012 Organic Apple, Strawberry and Sour Cherry Production in Poland, Journal of Fruit and Ornamental Plant Research, 20(2): 63 – 70.
• Çerçinli Öz F ve Bal T (2016). İhracatçı Açısından Isparta İli Kiraz İhracatının Analizi, Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1): 71-82.
• Demircan V, Hatırlı SA ve Aktaş AR (2004). Isparta İlinde Kirazın Pazarlama Yapısı Ve Sorunları, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1): 26-33.
• Erdal G, Çallı A, Karakaş G, ve Balcı M (2014). Amasya İli Boyalı Köyü Kiraz Üretimi ve Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül 2014, Cilt 1, s. 218-222, Samsun.
• Erkuş A, Bülbül M, Kıral T, Açıl F ve Demirci R (1995). Tarım Ekonomisi. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No:5, Ankara.
• FAO (2016). Food and Agriculture Organization of the United Nations, www.fao.org, (Erişim tarihi: 06.05.2016).
• İnan İH (2003). Tarımsal İşletmecilik ve Planlama, Hasat Yayınları, Tekirdağ.
• Karaman S, Karahan H ve Özsayın D (2013). Geleneksel ve Organik Kiraz Üreten İşletmelerin Verimlilik ve Etkinlik Analizi, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 6 (1): 79-82.
• Kıral T, Kasnakoğlu H, Tatlıdil FF, Fidan H ve Gündoğmuş E (1999). Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, No: 37, Ankara.
• Sayılı M ve Özbek K (2016). Amasya İli Suluova İlçesinde Kiraz Üretimi Yapan İşletmelerin Üretim ve Pazarlama Sorunları, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33 (1): 33-46.
• Tanrıvermiş H (2000). Orta Sakarya Havzasında Domates Üretiminde Tarımsal İlaç Kullanımının Ekonomik Analizi, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, No. 42, Ankara.