Bitki Sıklığının İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Silajlık Mısır(Zea mays L.) Çeşitlerinde Verim ve Kalite Özelliklerine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 38 Sayı: 3, 123 - 131, 31.12.2021

Esra Özgenç Tamer Kuşaksız

https://doi.org/10.13002/jafag4781

Öz

Bu çalışma, Manisa ili Köprübaşı ilçesi ekolojik koşullarında, 2014 yılında, 5 farklı bitki sıklığının 10 cm (15384 bitki da-1 ), 15 cm (10256 bitki da-1), 20 cm (7692 bitki da-1), 25 cm (6153 bitki da-1), 30 cm (5128 bitki da-1) silajlık mısır çeşitlerinde (C-955, Truva ve İndaco) verim ve verimle ilgili bazı tarımsal özellikler üzerine etkisini belirlemek amacıyla şahsa ait arazide yürütülmüştür. Üç tekerrürlü "Tesadüf Blokları Deneme Desenine" göre kurulan denemede; bölgemizde yaygın olarak yetiştirilmekte olan mısır çeşitleri kullanılmıştır.
Silaj amacıyla yetiştirilen mısırın verim ve kalitesi, çeşit ve bitki sıklığına göre önemli derecede değişmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, bitki sıklığının yeşil ot verimi, sap oranı, kuru madde verimi, protein oranı (%) ve ham protein verimi üzerine etkileri önemli bulunmuşken; çeşitler arasında yaprak oranı, koçan oranı ve kuru madde oranı özellikleri istatistiki anlamda önemli bulunmuştur.
Bitki sıklıklarının silaj verimi için önemli etki ettiği özelliklere ait değerler; yeşil ot verimi 3775.4-6900.0 kg da-1, sap oranı % 28.0- 32.2, kuru madde verimi 1267.8-2301.2 kg da-1, protein oranı %10.3-15.1, ve ham protein verimi 145.0-300.5 kg da-1 arasında bulunmuştur.
Sonuç olarak 15 cm sıra üzeri mesafesi ve C-955 mısır çeşidinden en iyi değerler alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yeşil ot verimi, kuru madde verimi, ham protein verimi

Effects of Plant Density on Silage Yield and Quality Parameters of Maize (Zea mays L.) Cultivars Grown as the Second Crop

Öz

The study was performed in the experimental field in Köprübaşı district of Manisa province in 2014, aiming to determine the effects of 5 different plant densities, 10 cm (15384 plants da-1), 15 cm (10256 plants da-1), 20 cm (7692 plants da-1), 25 cm (6153 plants da-1), and 30 cm (5128 plants da-1), in silage maize cultivars (C-955, Truva, and Indaco) on yield and some yield-related agricultural characteristics. In the experiment designed by the randomized complete block design with three treatments, maize cultivars, commonly cultivated in our region, were used.
The yield and quality of silage maize varieties were significantly changed according to plant density and cultivar. According to the results, the effects of plant density on herbage yield, stem ratio, dry matter yield, crude protein content (%), and crude protein yield were significant. Among the maize cultivars, leaf ratio (%), ear ratio(%), and dry matter content (%) were statistically significant.
Plant densities had significant effects on silage yield. Thus, herbage yield varied between 3775.4-6900.0 kg da-1, stem ratio between 28.0-32.2 %, dry matter yield between 1267.8-2301.2 kg da-1, crude protein content between 10.3-15.1 %, and crude protein yield between 145.0-300.5 kg da-1.
As a result, the best values were taken from 15 cm intra row spacing and C-955 maize cultivar.

Anahtar Kelimeler

Herbage yield, dry matter yield, crude protein yield

Kaynakça

• Alessi J and Power JF (1974). Effects of Plant Population, Row Spacing and Relative Maturity on Dryland Corn in Northern Plains. I. Corn Forage and Grain Yield, Agronomy Journal, 66, 316-319.
• Bayram G, Turgut İ, Şenyiğit E (2017). İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Silajlık Mısırda Ekim Şekilleri ile Farklı Bitki Sıklıklarının Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi. 20(özel sayı), 97-101
• Boguslawski E (1981). Ackerbau, Grundlagen der Pflanzenproduktion.DLG-Verlag-GmbH. 196-204. ISBN:3-7690-0340-3. Germany.
• Cuomo GJ, Redfarn DD, Blouin DC (1997). Plant density effects on tropical corn forage mass, morphology, and nutritive value.Agronomy Journal 90(1), 93-96
• Çarpıcı EB, Çelik N, Bayram G (2010). Yield and quality of forage maize as influenced by plant density and nitrogen rate. Turkish Journal of Field Crops, 15(2), 128-132
• Dok M, Torun M, Gizlenci Ş, Yulafçı A (2002). Samsun Şartlarında Silajlık Mısır Yetiştirme İmkânları Üzerinde Araştırmalar. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, SAMSUN.
• Esser J and Entrup EL (1980). Accerfutterbau und Grundungung haben Zukunft, Landwirtschaftsverlag GmbH, Munster-Hiltrup. 24-25. ISBN:3-7843-1122-9. Germany.
• Freed R, Einensmith SP, Guets S, Reicosky D, Smail VM, and Wolberg P (1989). User’s guide to MSTAT-C, analysis of agronomic research experiments. Michigan State University, USA.
• Geren H (2000). Ana ve İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Silajlık Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinde Ekim Zamanlarının Hasıl Verimleri ile Silaja İlişkin Tarımsal Özelliklere Etkisi Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi. İzmir.
• Harmanşah F, Kaman ÖT (1987). Silaj mısırın önemi, memleketimizin muhtelif ekolojilerinde yetiştirilme imkanları, silaj yapımı ve değerlendirilmesi. Türkiye’de Mısır Üretiminin Geliştirilmesi, Problemleri ve Çözüm Yolları Sempozyumu. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü, 23-26 Mart 1987, Ankara, 61-69.
• İGM (2017). İhracat Genel Müdürlüğü, Tarım Ürünleri Daire Başkanlığı Hububat Sektör Raporu
• İptaş S, Acar AA (2003). Silajlık mısırda genotip ve sıra aralığının verim ve bazı agronomik özelliklere etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi.18(3),15-22
• İptaş S, Acar AA (2006). Effects of hybrid and row spacing on maize forage yield and quality. Plant Soil and Environment, 52(11), 515-522.
• Jones R, Sanderson M, Read J, Lovell A(1995). Management of corn for silage production in South central USA. Journal of Production Agriculture. 8: 175-180.
• Kuşaksız T (2010). Adaptability of some new maize(Zea mays L.) cultivars for silage production as main crop in mediterranean environment. Turkish Journal of Field Crops,15(2): 193-197.
• Kuşaksız T, Kuşaksız E (2008). Manisa Ekolojik Koşullarında Ana Ürün Silajlık olarak Uygun Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Rektörlüğü Araştırma Fonu Proje No:2006-061 Kesin Rapor. 20-28 s. Manisa.
• Malaslı MZ, Khatami A, Çelik A (2017). The effects of different plant densities and silage corn varieties on silage yield and some yield parameters in no-till seeding. Turkish Journal of Agricultural and Forestry, 41, 490-499
• Mandic V, Krnjaja V, Bijelic Z, Tomic Z, Simic A, Stanojkovic A, Petricevic M, Caro-Petrovic V (2015). The Effect of Crop Density on yield of Forage Maize. Biotechnology in Animal Husbandry. 31 (4), 567-575
• Özgenç E 2019. Effects of Plant Density on Silage Yield and Quality Parameters of Maize (Zea mays L.) Varieties. Manisa Celal Bayar University Graduate School of Applied and Natural Sciences. Department of Agricultural Sciences. M.Sc Thesis. 11-57p.Manisa
• Öztürk A, Bulut S, Boran E (2008). Bitki Sıklığının Silajlık Mısırda Verim ve Bazı Agronomik Karakterlere Etkisi. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi. 39(2), 217-224
• Saruhan V, Şireli HD (2005). Mısır (Zea mays L.) bitkisinde farklı azot dozları ve bitki sıklığının koçan, sap ve yaprak verimlerine etkisi üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9: 45-53
• Serin Y, Tan M (1998). Doğu Anadolu Bölgesi’nde kaba yem üretimi, ihtiyacı ve yem bitkileri tarımının geliştirilmesi. Doğu Anadolu Tarım Kongresi. 14-18 Eylül 1998, Erzurum,407-418.
• Steel RGD and Torrie JH (1980). Principles and Procedures of Statistics. 2nd Ed. McGraw Hill series in probability and statistics, New York, USA.
• Tansı V (1987). Çukurova Bölgesinde Mısır ve Soyanın İkinci Ürün Olarak Değişik Ekim Sistemlerinde Birlikte Yetiştirilmesinin Tane ve Hasıl Yem Verimine Etkisi Üzerinde Araştırmalar.University of Çukurova, Graduate School of Natural and Applied Sciences, Ph.D. Thesis, Adana.
• Taş T (2010). Harran Ovası Koşullarında Farklı Ekim Sıklıklarında Yetiştirilen Mısırda (Zea Mays L. indentata) Değişik Büyüme Dönemlerinde Yapılan Hasadın Silaj ve Tane Verimine Etkisi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 104s. (Yüksek Lisans Tezi). Adana.
• Taş T, Öktem AG, Öktem A (2016). Harran Ovası Koşullarında Yetiştirilen Mısır Bitkisinde (Zea mays L. indentata) Farklı Ekim Sıklığının Silaj Verimi ve Bazı Tarımsal Özelliklere Etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel sayı-1):64-69
• Taşdan K, Çetin F, Gürer B(2011). Durum ve Tahmin Mısır 2011/2012. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Ekonomi ve Politikalar Geliştirme Enstitüsü. Yayın No: 193, Ankara.
• Turgut İ, Duman A, Bilgili U, Açıkgöz E(2005). Alternate row spacing and plant density effects on forage and dry matter yield of corn hybrids (Zea mays L.). Agronomy Journal and Crop Science. 191: 146-151.
• TÜİK (2017). Tarım-Tahıllar ve Diğer Ürünlerin Alan ve Üretim Miktarları. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist
• Yıldırım MB, Kuşaksız T (2002). Tarımda İstatistik Yöntemler. Celal Bayar Üniversitesi Yükseköğrenim Vakfı Yayınları No:21, Manisa.
• Yılmaz S, Eryaman M, Gözübenli H ve Can E(2008). Twin or Narrow-Row Planting Patterns versus Conventional Planting in Forage Maize Production in the Eastern Mediterranean. Cereal Research Communications. Akademi Kiado. 36(1): 189-199