Visual Analysis of Natural and Cultural Source Values Considering Different Landscape Character Sites; The Sample of Erzurum

Yıl 2010, Cilt: 2010 Sayı: 2, 45 - 55, 01.06.2010

M. Akif Irmak Hasan Yılmaz

Öz

This study was conducted to determine the visual landscape quality of source values of eight study sites in and around the city of Erzurum sheltering different landscape characteristics and their representative flowering plants, historical remains, water elements like river and lake, forest, grasslands, geological formations and rural landscape. These sites were evaluated for 15 different parameters by presenting the images taken from the area to 150 participants. As the consequence of the evaluation, 8th site (Erzurum-Tortum-Uzundere route) got the highest scores for nine parameters, 4th (Narman-Oltu-Şenkaya route)site got the highest scores for 3 parameters while 3rd site (Palandöken mountains) was the first for two parameters and 7th site (Erzurum plain) was the at the first row for one parameter.

Anahtar Kelimeler

Visual Landscape Assessment, Landscape Characteristics, Questionnaire, Erzurum

Farklı Peyzaj Karakter Alanlarına Göre Doğal ve Kültürel Kaynak Değerlerinin Görsel Analizi: Erzurum Örneği

Öz

Bu çalışma, Erzurum ili ve çevresinde, farklı peyzaj karakterlerine sahip 8 çalışma bölgesinde, alanları temsil eden çiçekli bitki, tarihi eser, nehir, göl gibi su öğeleri, orman, çayırlık alanlar, jeolojik oluşumlar ve kırsal peyzaj karakterlerine ilişkin öğeleri barındıran kaynak değerlerinin görsel peyzaj kalitesini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışma alanlarından elde edilen fotoğraflar 150 katılımcıya sunularak, çalışma bölgelerinin 15 ayrı parametrede değerlendirilmesi sağlanmıştır. Değerlendirme sonucunda 9 parametrede 8. Bölge (Erzurum-Tortum-Uzundere Yol Güzergahı) en yüksek puanları alırken, 3 parametrede 4. Bölge (Narman-Oltu-Şenkaya Yol Güzergahı), 2 parametrede 3. Bölge (Palandöken Dağları) ve 1 parametrede ise 7. Bölge (Erzurum Ovası) en yüksek puan ortalamalarını almıştır.

Anahtar Kelimeler

Görsel Peyzaj Analizi, Peyzaj Karakterleri, Anket, Erzurum

Kaynakça

• Anonim, 2004. Erzurum İli Çevre Durum Raporu. T.C. Erzurum Valiliği, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Erzurum.
• Anonim, 2005. Erzurum-Erzincan-Bayburt Bölgesel Gelişme Planı, Analitik Rapor. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı- Yıldız Teknik Üniversitesi- Matbaacılık, LTD. ŞTİ. İstanbul. üniversitesi, Tayf
• Anonim, 2006. Orman Varlığımız. Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü yayını, s.160.
• Anonim, 2008a. Erzurum Valiliği Resmi İnternet Sitesi. www.erzurum.gov.tr.
• Anonim, 2008b. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu, Türkiye Bitkileri Veri Servisi. www.tubitak.gov.tr/tubives
• Arriaza, M., Canas-Ortega, J.F., Canas-Madueno, J.A. and Ruiz-Aviles, P., 2004. Assessing the visual quality of rural landscapes. Landscape and Urban Planning. 69, 115–125.
• Bergen, S. D., Ulbricht, C. A., Fridley, J. L. and Ganter, M. A., 1995. The validity of computer generated graphic images of forest landscapes. Journal of Environmental Psychology, 15, 135- 146.
• Bulut, Z. and Yılmaz, H., 2007. Determination of landscape assessment method: a case study for Kemaliye (Erzincan/Turkey). Environ Monit Assess, in press. visual quality
• Daniel, T. C. 2001. Whither scenic beauty? Visual landscape quality assessment in the 21 st century. Landscape and Urban Planning, 54 (1-4), 267- 281.
• Kalın, A. 1997. Bitkilerin Anlamsal Boyutu: Fonksiyonlardaki Bina ve Mekanlarla Anılabilen Bitkiler Üzerine Bir Araştırma. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
• Kaplan, A., Taşkın, T., Önenç, A., 2006. Assessing the Visual Quality of Rural and Urban-fringed Landscapes Biosystems Engineering (2006) 95 (3), 437–448. Livestock Farms. Kar Yükü Altında Görsel
• Oruç, O. 2004. Bir Alternatif Turizm Türü Olan Doğa- Atlı Spor Turizminin Kastamonu Örneği Üzerinde İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, YTÜ, Fen Bilimleri Ens. Mimarlık Anabilim Dalı, s.132.
• Önder, S. ve Aklanoğlu, F. 2004. Konya kent merkezinde tarihi çevrenin peyzaj planlama ilkeleri açısından irdelenmesi. Peyzaj Mimarlığı II. Kongresi, 170-179.
• Önder, S. ve Polat, A.T. 2004. Konya İli Karapınar İlçesi’nin Ekoturizm Yönünden Görsel Kalite Değerlendirmesi ve Swot Analizi. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18 (33): (2004) 80 – 86. Isparta.
• Po-Ju, C. and Deborah, L.K. 1999. “International Students Image of Rural Pennsylvania As a Travel Destination” Journal of Travel Research, 37:256.
• Real, E., Arce C. and Sabucedo J. M. 2000. Classıfıcatıon of landscapes usıng quantıtatıve and categorıcal data, and predıctıon of theır scenıc beauty ın north-western spaın. Journal of Environmental Psychology 20, 355-373.
• Yamashita, S. 2002. Perception and evaluation of water in landscape:use of Photo-Projective Method to compare child and adult resident perceptions of a Japanese river environment. Landscape and Urban Planning, 62/1, 3-17.
• Yılmaz, H., Kelkit, A., Bulut, Y. ve Yılmaz, S. 1996. Erzurum ve Yöresi Doğal Çayır Mer’a ve Yayla Vejetasyonlarında Yetişen Otsu ve Odunsu Bitki Türlerinin Peyzaj Mimarlığındaki Önemi. Türkiye III. Çayır Mer’a ve Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran 1996, s:212-218, Erzurum.