The Use of Number of Kernels per Spike as Selection Criteria in Durum Wheat (Triticum turgidum ssp.durum Desf.) Breeding

Yıl 2004, Cilt: 2004 Sayı: 1, - , 01.06.2004

Mehmet Ali Sakin Ahmet Yildirim Sabri Gökmen

Öz

Mutation breeding has been used for improving some quantitative characters in durum wheat. The aim of this study were to; (i) determine the variation on the number of kernels per spike with selection after mutagen treatment, and (ii) find out effects of selection on population parameters in the M2and M3generations. Durum wheat (Triticum turgidum ssp.durum Desf.) variety ‘Gediz-75’ seeds without presoaking treated with 0.1 %, 0.2 %, 0.3 % and 0.4 % EMS for 8 hours at 24 °C and were washed for 6hours after treatment. Base populations were retained by randomly selecting normal appearing single plants and those with high number of kernels per spike. The selected plants were grown as the M3 generation. The 0.1, 0.2 and 03 % progeny populations exhibited higher number of kernels per spike means as compared to control. High heritability estimates in the generations were an indication of response to selection and of induced variation maintained. Due to the high genetic advances of populations in M4, obtaining plants with a higher number of kernels per spike by selection might be possible. Mutations affecting quantitative characters such as the number of kernels per spike are expected to be used in durum wheat breeding.

Anahtar Kelimeler

wheat genetic advance heritability selection mutation breeding

Makarnalık buğday (Triticum turgidum ssp.durum Desf.) Islahında Başakta Tane Sayısının Seçim Kriteri Olarak Kullanılması

Öz

Mutasyon ıslahı makarnalık buğdayda bazı kantitatif karakterlerin ıslahı için kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı mutagen uygulamasından sonra seçimle başakta tane sayısı için elde edilen varyasyonu belirlemek ve M2ve M3 kuşaklarında populasyon parametreleri üzerinde seçimin etkilerini ortaya koymaktır. Gediz-75 makarnalık buğday (Triticum turgidum ssp.durum Desf.) çeşidinin tohumlarına ön ıslatma yapılmaksızın % 0.1, % 0.2, % 0.3 ve % 0.4 EMS 8 saat süreyle 24 °C’de uygulanmıştır. Kaynak populasyonlar tesadüf olarak normal görünüşlü tek bitkilerin ve bunların yüksek başakta tane sayısına sahip olanlarının seçilmesiyle oluşturulmuştur. Seçilen bitkiler M3 kuşağı olarak yetiştirilmiştir. % 0.1, % 0.2 ve % 0. 3 döl populasyonları kontrolle karşılaştırıldığı zaman daha yüksek başakta tane sayısı ortalamaları göstermiştir. Kuşaklardaki yüksek kabtım dereceleri seçime olan tepkinin ve devam eden varyasyonun bir kanıtıdır. M4 kuşağındaki yüksek genetik kazançlar sebebiyle seçimle daha yüksek başakta tane sayısına sahip bitkilerin elde edilmesi mümkündür. Başakta tane sayısı gibi kantitatif karakterleri etkileyen mutasyonların makarnalık buğday ıslahında kullanılması beklenilmektedir.

Anahtar Kelimeler

makarnalık buğday genetik kazanç kalıtım derecesi seçim mutasyon ıslahı