YENİ DERLENEN KOCAELİ TÜRKÜLERİNİN KÜLTÜREL ÖZELLİKLERİ

Yıl 2019, Cilt: 5/6 Sayı: 5/6, 31 - 44, 30.04.2019

Gülşen Erdal

Öz

Bu araştırmada, geçmişi oldukça köklü bir tarihe sahip Kocaeli ilinin kültürel değerlerinin ortaya çıkarılması için yapılan alan araştırması sonucunda Kocaeli ilinde 2017 yılında derlenen türkülerin kültürel özellikleri ele alındı. Araştırmanın amacı, Kocaeli yöresinden yeni derlenen türkülerin kültürel analizini yaparak, türkülerde Kocaeli yöresine ilişkin sosyo-kültürel yapının etkilerini belirlemektir. Derlenen türküler içerisinde çoğunlukla kadın ağzı türküler tespit edildi. Çalışmanın kapsamı TRT repertuvarında yer alan altı adet Kocaeli türküsü hariç, 2017 yılında derlenen ve yeni notalaması yapılan Kocaeli türkülerinden oluşturuldu. Çalışmada Kocaeli türkülerinin sözlerinde bölgenin sosyo-kültürel yapısını yansıtan/anlatan eşya, yöre kültürüne atıfta bulunan aksesuar, coğrafi öge, yer, adları, yiyecek, bitki ve hayvan adları ile mekân adlarının kullanım durumu belirlendi. Betimsel bir çalışma olan bu araştırma, derlenen türkü sözleri üzerinden tarama modeli yapılandırılması ile gerçekleşti. Belirlenen kavramsal çerçeveyi kapsayan türkü sözlerinin içerikleri analiz edilerek, tablolaştırıldı ve betimlendi. Kocaeli yöresinin gelişen sanayi yapısının yaşam koşullarında ve tercihlerinde yaptığı değişikliklerde türkülerde tespit edildi. Sonuç olarak yapılan çalışma ile 2017 yılında derlenerek kayıt altına alınan Kocaeli türkülerinin kültürel özellikleri belirlenmeye çalışıldı. Farklı kaynaklarda sözleri tespit edilen diğer yöre türküleri de literatür taraması kapsamında incelendi ve Kocaeli türkülerinde kullanılan kültürel motifler tablolar halinde verildi.

Anahtar Kelimeler

Kocaeli Türküleri, Kültürel Özellikler

Kaynakça

• Aktaş, A. (2017). Adapazarı’ndan Sakarya’ya Tarihten Günümüze Yaşam. Ankara: Bizim Sakarya Gazetesi Yayını.