KÜLTÜREL BİR MİRASIN CANLANDIRILMASI ÜZERİNE DENEYSEL ATÖLYE UYGULAMALARI -1- “SEDEFLİ BATTANİYE İÇİN USTA ÖĞRETİCİ EĞİTİMİ”

Yıl 2022, Sayı: 12, 15 - 34, 26.03.2022

Fatma Yelda Gezicioğlu Günay Atalayer Mine Beşen Yalçın Handan Demir Özge Usluca Erim Büşra Balota Melis Vardar

Öz

Bu çalışmada deneysel bir atölye uygulamasının amaç kapsam ve uygulama süreci ele alınmaktadır. Anadolu'nun kültürel dokumalarından biri olan, Sedefli Battaniyenin geleneksel örneklerinin tanınması ve güncel uygulamaların gerçekleştirilmesi için karşılaştırmalı yapı analizlerinin yapılması gerektiği gösterilmektedir.
Sedefli battaniye olarak anılan ve aslında Girit (Ada) dokumaları diye literatürde yer alması gereken, bu dokumaların; kaybolan dokuma tekniğinin öğretilmesi ve dokuma değerlerinin korunarak sürdürülebilmesini sağlanarak, güncelleştirilmesi için konu “Sedefli Battaniye Dokuma Projesi” adı ile 21 Haziran 2021 tarihinde ele alınmıştır.
Proje; Ayvalık Kaymakamlığı, Ayvalık Sanata ve Eğitime Destek Derneği, Vatandaşın Yeri Sivil İnisiyatif, Ayvalık Belediyesi, Ayvalık Halk Eğitim Merkezi, Ayvalık İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, İstanbul Aydın Üniversitesi, Tarsus Üniversitesi ve Mersin Üniversitesi iş birliği ile sürdürülmektedir.
Dokumacılığı bölgede yaşatmak, kadın üreticilere istihdam sağlamak amacıyla; öncelikle Girit (Ada) Dokumasının geleneksel değerinin ortaya konması, yapısal analizlerle niteliğinin saptanması, yeniden üretim için ön hazırlıkların yapılması hedeflenmiştir. Bu nedenle, projenin ilk adımı Ayvalık Halk Eğitim Merkezinde görevli usta öğreticilerin eğitimi ile başlamıştır.
Bu çalışma kapsamında, projenin ilk aşaması olan, 21 Haziran 2021 ve 2 Temmuz 2021 tarihleri arasında, usta öğreticilere verilen eğitimlerin felsefesi, eğitim programı detaylarıyla açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Girit/Ada Dokuması, Sedefli Battaniye, Kültürel Miras, Dokuma Projesi, Anadolu Dokumacılığı

Kaynakça

• Atalayer, Günay. (2015). Türk Tekstil Sektörünün Tarihi Mirasına Yolculuk “20 Yerleşim, 20 Dokuma”. Home Textile, Sayı: 85, s. 40.
• Atalayer, G. ve Özdemir, B. (2009). “Korumacılık Kapsamında “Nikfer Bezinin Karşılaştırmalı Analizi ve Coğrafi İşaretler”, 10. Ulusal El Sanatları Sempozyumu: 10-20 Kasım 2009 – İzmir: Bildiriler (s. 57). İzmir.
• Erim Usluca, Ö., Demir, H. ve Gezicioğlu, F.Y. (2017). Kültürel Mirasın Yaşatılmasına İlişkin Paylaşımlı Bir Çalışma "Mezitli Dokuma Projesi", İdil Dergisi, Cilt: 6, s.2937.
• Gezicioğlu, F.Y., Atalayer, G. ve Demir, H. (2019). “Girit Dokuması ve Deneysel Çalışmalar Girit Battaniyesi, Anadolu'da yöresel bir tekniğe deneysel yaklaşım”. (Ed. Durmuş Ali Arslan). Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Kitap 1. Ankara: Paradigma Akademi, s.175-207.
• Şahin, Y. (2016). “Yöresel Dokumaların Yaşatılması Projelerinde Tekstil Tasarımcısı ve Halk Bilimsel Yaklaşım”, 7. Uluslararası İstanbul Tekstil Konferansı, 21 Mart 2016- İstanbul: (s.62-70). İstanbul
• Aysel Namlı, Vatandaşın Yeri Sivil İnisiyatif Kurucusu/Ayvalık, S.Görüşme:21.06.2021
• Bedri Yokuş, Gökkuşağı Halı ve Kilim, Çemberlitaş Fatih/İstanbul, S.Görüşme:10.06.2021
• Büşra Çeltikçi, Tasarım Uzmanı, Kıvanç Tekstil San. ve Tic. AŞ. Seyhan/Adana, S.Görüşme: 01.06.2021
• Fahri Aksoy, Uysal Boya Evi, Demirci/Manisa, S. Görüşme:10.06.2021
• Gürhan Gülas, Gülas Makine, Esenyurt/İstanbul, S.Görüşme:15.04.2021
• Hasan Hüseyin Kömürcüoğlu, Buldanlı Dokuma Ustası, Buldan/Denizli, S.Görüşme:11.06.2021
• Nur Mensucat, Demirci/Manisa, S.Görüşme:08.06.2021
• Pervin Köselecioğlu, Sedefli Battaniye Proje Kusiyeri, Alibey Adası (Cunda)/Ayvalık, S.Görüşme:21.06.2021
• Selim Yamancan, SYC Halı, Battalgazi/Malatya, S. Görüşme:14.06.2021
• Süleyman Gülas, Gülas Makine, Esenyurt/İstanbul, S.Görüşme:15.04.2021
• Ülgen Sivri, Jac-Art Dokuma, Gürlek-Honak/Denizli, S. Görüşme:02.06.2021
• Yahya Can, Aksoy Yün İplik, Sındırgı/Balıkesir, S. Görüşme:19.06.2021