Facade evaluation of traditional Mersin and Tarsus houses based on fractal dimension

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 22 - 52, 28.01.2022

Doğan Can Topbaş , Hatice Derya Arslan

https://doi.org/10.37246/grid.903020

Cited By: 2

Öz

In this study, it is aimed to test the readability of lifestyle-culture interaction over different places with a numerical method. For this purpose, the analysis of the facade of the houses belonging to societies with different cultures and social structures in the nearby region was made. As a result of the necessary literature research, Mersin and Tarsus traditional dwelling pattern and setup, social and cultural life in the region were mentioned. Subsequently, within the scope of the study, the fractal dimension analysis method to be used in the analysis of the house façade was transferred and the analyzes were made based on the entrance facades of the sample houses selected from the determined regions. Analyzes have shown that the façades of the houses have similar proportions and solid-voids. It has been determined that societies with different cultural and social structures in the region under consideration have similar features in the design of the house facade. It has been supported that the situation that both housing typology buildings have architecturally similar occupancy-spaces and architectural elements can be expressed numeric.

Anahtar Kelimeler

Traditional Housing, Fractal Geometry, Fractal Dimension, Numerical Analysis

Geleneksel Mersin ve Tarsus evlerinin fraktal boyuta dayalı cephe değerlendirmesi

Öz

Bu çalışmada farklı mekânlar üzerinden yaşam biçimi-kültür etkileşiminin okunabilirliğinin sayısal bir yöntem ile test edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yakın bölgede bulunan, farklı kültür ve sosyal yapıda toplumlara ait konut cephe kurgusunun analizi yapılmıştır. Gerekli literatür araştırmaları sonucunda çalışma kapsamında yer alan Mersin ve Tarsus geleneksel konut dokusundan ve kurgusundan, bölgedeki sosyal ve kültürel yaşamdan bahsedilmiştir. Devamında çalışma kapsamında konut cephe kurgusu analizinde kullanılacak fraktal boyut analiz yöntemi aktarılmış ve belirlenen bölgelerden seçilen örnek konutların giriş cepheleri esas alınarak analizler yapılmıştır. Yapılan analizler Tarsus ve Mersin evlerinin cephe kurgusunun birbirine yakın oranlara ve doluluk-boşluklara sahip olduğunu göstermiştir. Çalışma kapsamında ele alınan bölgede farklı kültür ve sosyal yapıda toplumlara ait konut cephelerinin benzer özelliklere ve kompozisyon birliğine sahip olduğu tespit edilmiştir. Birbirine yakın fakat farklı bağlam ve süreçlerde inşa edilmiş olan her iki konut tipolojisi yapılarının mimari olarak benzer doluluk-boşluklara ve mimari elemanlara (kapı-pencere boyutları, kepenk çeşitleri) sahip olması durumunun sayısal olarak da ifade edilebileceği desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Konut, Fraktal Geometri, Fraktal Boyut, Sayısal Analiz

Kaynakça

• Açık Güneş, G. (2010). Mersin Levanten Yapıları Üzerine Bir İnceleme. Adana: Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Arslan H. D., Yıldırım K. (2017). Perceptual Evaluation of the Mosque Facades of Different Periods: Preference, Complexity, Impressiveness and Stimulative. Megaron-Yıldız Technical University Faculty of Architecture E-Journal 12(4): 511-523.
• Arslan, H. D., Yıldırım, K., Gülşeker, E. (2018). Investigation of Architect and Non-Architect Participants’ Perceptual Evaluations on Different Period Mosque Facades. Iconarp-International Journal of Architecture and Planning ISSN: 2147-9380, 6(2): 358–370. https://doi.org/10.15320/ICONARP.2018.58
• Aykal, F., Erbaş, M., Hizar, M. (2020). Architectural Analysis Based on Fractal Dimension on Diyarbakir Mosques. Online Journal of Art and Design. 8(1): 41-57.
• Atalan, Ö. Süyük Makaklı, E. (2012). Geleneksel Tarsus Evleri ve Yapım Sistemleri. 2. Tarsus Kent Sempozyumu. 15-17 Kasım 2012. Tarsus
• Bilgen, P., Bayır, E. (1990), Eski Tarsus Evleri. Mimarlık Dergisi. 243(28): 5-6.
• Büyükemir Karagöz, E. (2019). Geleneksel Konutlarda Cephe Kurgusunun Fraktal Boyut Analizi Kullanılarak Karşılaştırılması: Isparta Örneği. Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Bovill, C., (1996). Fractal geometry in architecture and design. Birkhauser. Boston, s. 194-198.
• Ediz, Ö. (2003). Mimari Tasarımda Fraktal Kurguya Dayalı Üretken Bir Yaklaşım. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Ediz, Özgür; Ostwald, J.Michael, (2012). ‘‘The Süleymaniye Mosque: A Computational Fractal Analysis of Visual Complexity and Layering in Sinan’s Masterwork’’, Architectural Research Quarterly (Arq), 2012, ss.171-182.
• Eldem, S. H. (1954). Türk Evi Plan Tipleri. İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, İstanbul
• Gleick, J. (1995). Chaos, TUBITAK, Popular Science Books, Ankara.
• Google Maps. (t.y) https://www.google.com/maps
• Gürsakal, N. (2007). Sosyal Bilimler Karmaşıklık ve Kaos. Ankara: Nobel Yayın.
• Ibrahim, M. M., & Krawczyk, R. J. (2001). Generating fractals based on spatial organizations. Illinois Institute of Technology College of Architecture.
• Lorenz, W. (2003). Fractals and Fractal Architecture. Technischen Universität WienFakultät Für Architektur Und Raumplanung.
• Kanatlar, Z. (2012). Fraktal Boyuta Dayalı Mimari Bir Analiz: Sedad Hakkı Eldem ve Konut Mimarisi. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
• Karperien, A., FracLac for ImageJ. http://rsb.info.nih.gov/ij/plugins/fraclac/FLHelp/Introduction.htm. 1999-2013.
• Kuruçay, E. (2020). Sinan Mimarisinde Görsel Karmaşikliğin Hesaplamali Analizi. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
• Mandelbrot, B. (1983). The Fractal Geometry of Nature, New York, W. H. Freeman and Company.
• Ostwald, M.J., (2001). Fractal Architecture, Late Twentieth Century Connections Between Architecture and Fractal Geometry. Nexus Network Journal, 3(1): 73-83.
• Ostwald, M. J., Vaughan, J. (2016). The fractal dimension of architecture. First edition, Birkhauser Publishing, Basel, Italy, 423 pp.
• Renda, G., Yenişehirlioğlu, F., Müderrisoğlu, F., Alp, S. (1995). Mersin Evleri. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
• Schmitt, G., Chen, C.C., (1991). Classes of Design- Classes of Methods- Classes of Tools. Design Studies, 12, No: 4, 246-251.
• Stiny G., Gips J., (1972). Shape grammars and the generative specification of painting and sculpture. Information Processing 71, pp.140 -146.
• Şenyiğit, Ö., Altan, İ. (2011). Anlamsal İfade Aracı Olan Cephelerin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yaklaşım: İstanbul’da Meşrutiyet Caddesi’ndeki Cephelerin İncelenmesi. Megaron, 6(3): 139-150.
• Tüter, R. (2018). Demir ve Çelik Malzemenin Mimaride Kullanımı – Geleneksel Tarsus Yapıları Bağlamında Bir İnceleme. Adana: Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Uçar, M. (2000). Tarsus’ta Korunması Gerekli Bölgesel Kent Dokusunun Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Uçar, M. (2019). Tarsus'ta Geleneksel Konuttan Cumhuriyet Dönemi Konutuna: İki Örnek Yapı Özelinde Konut Mimarisinin Dönüşümü. Journal of City and Regional Planning. 1(1): 71-84.
• Yanılmaz, B. G. (2000). Tarsus Sungurlar Evi. Adana: Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.