Brüt Sermaye Oluşumunun Çeşitli Değişkenler Açısından Nedenselliği

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 447 - 460, 31.12.2024

Metin Baş , Ahmet Oğuz

https://doi.org/10.62001/gsijses.1588077

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de 1995-2022 dönemlerini kapsayan yıllık veriler kullanılarak Türkiye ekonomisinde brüt sermaye oluşumu, finansal özgürlük, ihracat, enflasyon ve işsizlik arasındaki nedensellik ilişkisini incelenmiştir. Çalışmada kullanılan veriler ve kaynakları worldbank ve heritage. org kaynağından alınmıştır.Türkiye’de 1995-2022 döneminde brüt sermaye oluşumu ve bağımsız değişkenler arasında uzun dönem eşbütünleşme olduğu serilerin uzun dönemde birbirini etkilediğini ifade etmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

mal ve hizmet ihracatı, finansal özgürlük, Brüt Sermaye, Enfllasyon

Causality of Gross Capital Formation in Terms of Various Variables

Öz

Gross capital represents all assets of a country's economy. Gross capital formation is known to be a critical indicator for sustaining the growth dynamics of an economy. All studies conducted in Turkey examine the relationship between gross capital formation and various macroeconomic variables and the causality of economic growth. In this context, in this study, financial freedom, exports, inflation, and unemployment variables that may impact gross capital are considered and their relationships are analyzed. In the study, it is found that there is no Granger causality relationship from gross capital formation to financial freedom and exports. Still, there is a causality relationship from gross capital formation to inflation, and unemployment. In addition, it is determined that there is no Granger causality relationship from inflation rate and unemployment to gross capital formation. All of these results were determined at the 5% significance level and determined that the relationships were unidirectional.

Anahtar Kelimeler

trade in goods and services, financial freedom, Gross Capital, Inflation

Kaynakça

• Azam, M. and Khan, S. (2020). Threshold effects in the relationship between inflation and economic growth: further empirical evidence from the developed and developing world. International Journal of Finance & Economics, 27(4), 4224-4243. https://doi.org/10.1002/ijfe.2368
• Çolak, H. (2023). Türkiye’de enflasyon hedeflemesi̇ döneminde enflasyon ve işsizlik ilişkisi̇. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 15(2), 125-139. https://doi.org/10.55827/ebd.1215979
• Deyneli, F. and Çoban, H. (2019). The effect of the expansionary fiscal policies on economic growth in oecd countries abstract. International Journal of Public Finance, 4(1), 59-74. https://doi.org/10.30927/ijpf.479622
• Doru, Ö. ve Dabakoğlu, M. (2021). Seçilmiş ülkelerde yüksek teknolojili ürün i̇hracatı ve ekonomik büyüme i̇lişkisi. Bingöl Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 295-313. https://doi.org/10.33399/biibfad.883553
• Doruk, Ö. (2019). Finansal kısıtlar ve i̇hracat i̇lişkisi: türkiye metal eşya, makine ve gereç yapım i̇malat sanayisi için bir i̇nceleme. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. https://doi.org/10.26466/opus.479052
• Erdaş, M. and Yağcilar, G. (2021). Fi̇nansal geli̇şme, tasarruf ve küreselleşme i̇le sermaye oluşumu arasindaki̇ i̇li̇şki̇ni̇n sakli eşbütünleşme ve asi̇metri̇k nedenselli̇k testleri̇ i̇le anali̇z edi̇lmesi̇: türki̇ye örneği̇. Verimlilik Dergisi, (3), 203-222. https://doi.org/10.51551/verimlilik.779506
• Eşsiz, F. (2023). Brüt sabit sermaye oluşumunun ve doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: türkiye özelinde ampirik bir analiz. İktisadi İdari Ve Siyasal Araştırmalar Dergisi. https://doi.org/10.25204/iktisad.1345420
• Gómez, M. and Irewole, O. (2023). Economic growth, inflation and unemployment in africa: an autoregressive distributed lag bounds testing approach, 1991–2019. African Journal of Economic and Management Studies, 15(2), 318-330. https://doi.org/10.1108/ajems-09-2022-0378
• Gündüz, Ç. (2023). More economic freedom, higher performance? the case of turkey. Anadolu Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 572-597. https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1277068
• Hordofa, D. (2023). The moderating effect of income inequality on the relationship between economic growth and political economy, human capital, innovation, and saving channels in ethiopia.. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-3357381/v1
• Istaiteyeh, R., Najem, F., & Saqfalhait, N. (2023). Exports- and imports-led growth: evidence from a time series analysis, case of jordan. Economies, 11(5), 135. https://doi.org/10.3390/economies11050135
• Javaid, M., Mohyuddin, S., Bashir, F., & Nasim, I. (2022). The impact of afghan refugee influx on labor market outcomes in pakistan. Review of Applied Management and Social Sciences, 5(3), 355-373. https://doi.org/10.47067/ramss.v5i3.252
• Kajtazi, K. and Fetai, B. (2022). Does the remittance generate economic growth in the south east european countries?. Scientific Annals of Economics and Business, 69(1), 57-67. https://doi.org/10.47743/saeb-2022-0004
• Kalkan, Y. and Pala, F. (2022). Examination of high-tech export determinants by panel ardl analysis. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 193-204. https://doi.org/10.20875/makusobed.1110014
• Kazak, H. (2023). Güneydoğu avrupa i̇ş bi̇rli̇ği̇ üyesi̇ ülkelerde ekonomi̇k özgürlük endeksi̇ i̇le yurti̇çi̇ kredi̇ler arasindaki̇ i̇li̇şki̇leri̇n panel veri̇ yöntemi̇yle i̇ncelenmesi̇. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sbe Dergisi, 13(4), 2529-2546. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1376149
• Mwakalila, E. (2022). Income inequality: a recipe for youth unemployment in africa. Sn Business & Economics, 3(1). https://doi.org/10.1007/s43546-022-00394-0
• Nnachi, N. (2023). Unemployment, inflation and economic growth: evidence from nigeria. ajpas, 16(2), 762-783. https://doi.org/10.4314/ajpas.v16i2.40
• Okşak, Y. and Sarıtaş, T. (2021). OECD ülkelerinde büyüme ve dış ticaretin toplam i̇şgücüne etkisi: i̇ki aşamalı gmm yöntemi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 1322-1345. https://doi.org/10.33437/ksusbd.735435
• Pasara, M. and Garidzirai, R. (2020). Causality effects among gross capital formation, unemployment and economic growth in south africa. Economies, 8(2), 26. https://doi.org/10.3390/economies8020026
• Pata, U. (2020). Finansal gelişmenin gelir eşitsizliği üzerindeki etkileri: finansal kuznets eğrisi hipotezi türkiye i̇çin geçerli mi?. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi. https://doi.org/10.16951/atauniiibd.648695
• Pehlivan, Ö. (2023). Yenilenebilir enerji tüketimi, finansal gelişme ve ekonomik büyüme i̇lişkisi: türkiye ekonomisi i̇çin asimetrik bir analiz.. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub327
• Pradhan, R., Arvin, M., Hall, J., Bennett, S., & Bahmani, S. (2017). Financial depth and the trade openness-economic growth nexus. Journal of Economic and Administrative Sciences, 33(1), 20-45. https://doi.org/10.1108/jeas-06-2016-0015
• Rani, R. and Kumar, N. (2018). Is there an export- or import-led growth in brics countries? an empirical investigation. Jindal Journal of Business Research, 7(1), 13-23. https://doi.org/10.1177/2278682118761748
• Sevim, C. and Doğan, T. (2016). Türkiye ekonomisinde i̇hracat ve döviz kuru oynaklığı i̇lişkisi. Ege Akademik Bakis (Ege Academic Review), 16(2), 303-303. https://doi.org/10.21121/eab.2016216931
• Sevüktekin, M. ve M. Çınar., (2014), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Dora Yayıncılık , Bursa.
• Shah, A., Younas, R., Junaid, K., & Iqbal, M. (2023). Attaining economic growth through financial development and external debts: evidence from emerging economies. Research Journal for Societal Issues, 5(1), 224-240. https://doi.org/10.56976/rjsi.v5i1.58
• Şahbaz, A. (2014). Seçi̇lmi̇ş asya ülkeleri̇ i̇çi̇n i̇hracata dayali büyüme modeli̇: panel eşbütünleşme ve nedenselli̇k anali̇zi̇. Journal of Management and Economics Research, (22), 24-24. https://doi.org/10.11611/jmer227
• Şahin, Z., & Baş, M. (2018). Sendikasyon Kredileri Dış Ticaret İlişkisi:Türkiye Örneği. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 3(6), 105-114.
• Tiryaki, H. and Ekinci, A. (2023). Analysis of the relationship between population, life expectancy, and economic growth with ardl method: the case of turkey. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 481-500. https://doi.org/10.18037/ausbd.1163964
• Türkmen, S. and Ağır, H. (2020). Enflasyon ile finansal gelişme i̇lişkisi: yüksek ve düşük enflasyonlu ülkeler üzerine ampirik kanıtlar. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 577-592. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.709658
• Uneze, E. (2013). The relation between capital formation and economic growth: evidence from sub-saharan african countries. Journal of Economic Policy Reform, 16(3), 272-286. https://doi.org/10.1080/17487870.2013.799916
• Varlik, C. (2020). Determinants of the surges in capital inflows: the case of turkey. Kafkas Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(22), 1048-1074. https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2020.045
• Varlik, C. (2020). Türki̇ye ekonomi̇si̇nde sermaye gi̇ri̇şleri̇ni̇n bi̇leşenleri̇ni̇n aşiri kredi̇ geni̇şlemeleri̇ üzeri̇ndeki̇ etki̇leri̇. International Journal of Management Economics and Business, 16(2), 219-238. https://doi.org/10.17130/ijmeb.756831
• Yalçın, H. (2023). The effect of financial development on economic growth in turkish economy. Dumlupınar Üniversitesi İi̇bf Dergisi, (12), 53-61. https://doi.org/10.58627/dpuiibf.1368318
• Yilmaz, Z., Özer, P., & Gümüşsoy, F. (2019). Türkiye’de beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: gecikmesi dağıtılmış otoregresif yaklaşımı. Optimum Ekonomi Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-16. https://doi.org/10.17541/optimum.432054
• Yürük, B. and Acaroğlu, H. (2021). Türkiye’ de kamu harcamaları ve i̇şsizlik arasındaki i̇lişkinin asimetrik nedensellik analizi. Journal of Economy Culture and Society, 0(0), 93-110. https://doi.org/10.26650/jecs2020-0090
• Zapata, A., Arrazola, M., & Hevia, J. (2023). Determinants of high-tech exports: new evidence from oecd countries. Journal of the Knowledge Economy, 15(1), 1103-1117. https://doi.org/10.1007/s13132-023-01116-z