A Document Analysis of Master’s Theses and Dissertations Written Between the Years of 2009 and 2015 Regarding Inclusive Education at First Level (Grades 1 to 4) of Primary Education in Turkey

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 11, 28.12.2018

Neşe Uygun , Beyhan Nazlı Koçbeker Eid Merve Bağcı

Öz

In Turkey inclusive education is a practice based on the principle that students with special needs continue to be taught alongside their peers in general education classrooms where support services are offered to both class teachers and students with special needs.  There are a lot of factors affecting the success and development of this practice such as teachers, administrators, parents of children with or without special needs, special education support specialists and providers and physical conditions. Since the 1980s, regulations on special education services passed by the Turkish government have moved Turkish schools towards adopting inclusion and its practice for pupils with special needs at all levels starting with primary education. However, some problems and deficiencies have appeared with inclusive education practices. In this study It is thought that a detailed examination of research related with inclusive education will contribute both the process of education and the development of inclusive practices. Therefore, master’s theses and dissertations written between the years of 2009 and 2015 were examined and the data were obtained through document analysis. In the analysis part of the study theses related with inclusive education were put into certain themes according to the determined parameters and analyzed from the perspective of the contributions they had made to the field.  This study has aimed to help a better understanding of inclusive education practice and its development and provide guidance and support for future research including grades 1 to 4 in primary education. The results of the analysis in the study have revealed the need for more quality research to be done related with inclusive education and its practice with inclusion students. 

Anahtar Kelimeler

Inclusive education, inclusive in primary education

2009-2015 YILLARI ARASINDA YAZILAN İLKOKULDAKİ KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNE YÖNELİK YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA TEZLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Ülkemizde kaynaştırma; sınıf öğretmenine ve özel gereksinimli öğrenciye destek özel eğitim hizmetlerinin sağlanması koşulu ile özel gereksinimli öğrencinin eğitimini genel eğitim sınıflarındaki akranları ile birlikte sürdürmesi olarak bilinen bir eğitim uygulamasıdır. Böyle bir eğitim uygulamasının gelişmesinde ve başarıya ulaşmasında etkili olan öğretmenler, idareciler, özel gereksinimli çocukların ve diğer çocukların ebeveynleri, özel eğitim uzman ve destek sağlayıcıları, fiziki koşullar gibi birçok unsur bulunmaktadır. 80’li yıllarda ülkemizde yasal düzenlemelerle ilkokuldan başlamak üzere tüm kademelerde kaynaştırma eğitimi ve uygulamalarına geçişle birlikte bazı eksiklikler, problemler ve gereksinimler ortaya çıkmıştır. Kaynaştırma eğitimi ile ilgili bilimsel çalışmaların incelenmesinin gerek eğitim sürecine, gerekse alanda yapılan uygulamaların geliştirilmesine katkısı olacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada; 2009-2015 yılları arasındaki kaynaştırma eğitimine yönelik yüksek lisans ve doktora tezleri incelenerek, doküman analizi yapılmıştır ve veriler bu şekilde elde edilmiştir. Alana ilişkin yazılan tezler doküman analizi ve belirlenen parametreler doğrultusunda temalaştırılarak alana sağladıkları katkılar açısından değerlendirilmiştir. Çalışmayla; ülkemizdeki ilkokuldaki kaynaştırma eğitimi ve uygulamalarıyla ilgili gelişmelerin görülmesi ve bu şekilde gelecekte yapılacak araştırmalara katkı sağlanması ve yol gösterici olunması amaçlanmıştır. Araştırma sonuçları, alana ve kaynaştırma öğrencileriyle yapılan uygulamalara yönelik daha fazla ve nitelikli araştırma yapılması gerektiğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma eğitimi, ilkokulda kaynaştırma, doküman analizi

Kaynakça

• Akay, E. (2011). Kaynaştırma ortamındaki işitme engelli ilköğretim öğrencilerine sunulan destek eğitim odası sürecinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 298173)
• Aykara, A. (2010). Kaynaştırma eğitimi sürecindeki bedensel engelli öğrencilerin sosyal uyumlarını etkileyen etmenler ve okul sosyal hizmeti. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 258267)
• Baykoç, N. (2011). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim. Ankara: Eğiten Kitap. Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çeviren: M. Bütün & B. S. Demir). Ankara: PegemAkademi Yayıncılık. Cankaya, Ö. (2010). İlköğretim I. kademede kaynaştırma eğitimi uygulamalarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 264358)
• Çayır, A. (2009). Öğrenme güçlüğü çeken bir ilköğretim 3. sınıf öğrencisinin kaynaştırma sınıfındaki sosyal uyum becerilerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 234874)
• Çulha, S. (2010). Zihinsel yetersizliği olan ilköğretim kaynaştırma öğrencilerine yabancı dil öğretiminde eşzamanlı ipucuyla sunulan bireysel destek eğitimin etkililiği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 258109)
• Demir, C. (2015). Kaynaştırma eğitiminin uygulanmasında karşılaşılan sorunların değerlendirilmesine yönelik nitel bir çalışma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 394701)
• Durğun, B. (2010). Sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan sınıf öğretmenlerinin, sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Sancaktepe ilçesi örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 262382)
• Gökçe, M. (2010). Kaynaştırma eğitimine katılan ve katılmayan görme engelli ilköğretim öğrencilerinin benlik saygısının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 249060)
• Güleryüz, B. (2014). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 361911)
• Güleryüz, Ş. O. (2009). Kaynaştırma eğitimine devam eden engelli öğrencilerin akranları ile ilişkilerinde karsılaştıkları sorunların değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 234978)
• Güldü, B. (2010). Sivas ili örneğinde kaynaştırma eğitimi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 263625)
• Gümüş, M. (2015). İlkokul ve ortaokul çağında kaynaştırma eğitimi gören öğrencilere karşı normal gelişim gösteren öğrencilerin tutumlarının incelenmesi: Şırnak ili örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 395685)
• Hasanoğlu, G. (2013). Birleştirilmiş sınıflardaki kaynaştırma eğitiminde yaşanan sorunlara ilişkin görüşler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 344308)
• Işıkdoğan, N. (2009). Hikâye haritası tekniğinin zihin engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerini kazanmalarındaki etkililiği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 324833)
• Karaer, N. (2010). İlköğretim okullarındaki yönetici, sınıf ve psikolojik danışma ve rehber öğretmenlerin kaynaştırma adayı özel gereksinimli öğrencileri tanıma ve yönlendirme yeterliliklerinin incelenmesi (Gaziantep ili örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 279235)
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 1-13.
• Kırcaali-İftar, G. (1992). Özel eğitimde kaynaştırma. Eğitim ve Bilim Dergisi, 16, 45-50.
• Kocadağ, T. (2009). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji dersinde interaktif eğitim yazılımları kullanımının kaynaştırma öğrencilerinin başarısına etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 278307)
• Kuyumcu, Z. (2011). Bireyselleştirilmiş eğitim planı (BEP) geliştirilmesi ve uygulanması sürecinde öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 300709)
• Milli Eğitim Bakanlığı (2000). Özel eğitim hakkında kanun hükmünde kararname ve özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Özkubat, U. (2010). Görme engelli, zihinsel engelli ve olağan gelişim gösteren çocukların sosyal becerilerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 278019)
• Sabancı, M. (2010). Kaynaştırma öğrencilerinin annelerine premack ilkesinin öğretilmesinin, öğrencilerin ev ödevlerini tamamlamalarına etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 279501)
• Sadioğlu, Ö. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin sorunları, beklentileri ve önerilerine yönelik nitel bir araştırma. (Yayınlanmamış doktora tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 306363)
• Sanır, H. (2009). Kaynaştırma eğitimine devam eden öğrencilerin akademik öğrenme ile ilgili karşılaştıkları sorunların öğretmen ve aile görüşleri açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 234979)
• Tas, Ş. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitiminde eğitim teknolojileri kullanım durumları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 291192)
• Temel, A. (2009). Kaynaştırma uygulamalarında ilköğretim okulu müdürlerinin rolü ve kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüş ve önerileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 250341)
• Toros, F. (2011). Aile katılımının genel eğitim sınıflarındaki özel gereksinimli öğrencilerin okuma becerileri ile annelerin ilköğretim okulundan memnuniyetleri üzerindeki etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 300707)
• Uzun, G. (2009). Kaynaştırma uygulamalarında ilköğretim okulu müdürlerinin rolü ve kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüş ve önerileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 250341)
• Ülker, S. (2009). Birlikte eğitim ortamına yerleştirilmiş zihinsel yetersizliği olan öğrencinin özel eğitim danışmanlığıyla akademik alanlarda displin alanlarda yapabildikleri dikkate alınarak yapılan öğretimin amaçları gerçekleştirmesine olan etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 278300)
• Ünal, F. (2010). Kaynaştırma uygulamasının yapıldığı sınıflarda, öğretmen, normal gelişim gösteren öğrenci ve engelli öğrenci velilerinin kaynaştırmaya yönelik tutumları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 294452)
• Ünay, E. (2012). Bireysel destek eğitiminin kaynaştırma öğrencilerinin matematik başarıları ve özyeterlilik algıları üzerindeki etkililiği. (Yayınlanmamış doktora tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 313082) Yaşaran, Ö. Ö. (2009). Normal gelişim gösteren öğrencilerin özel gereksinimli bireylerin sosyal kabullerini sağlamada kaynaştırmaya hazırlık etkinliklerinin etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 228453)
• Yekta, Y. (2009). Kaynaştırma uygulamaları yapılan ilköğretim okullarına devam eden zihinsel engelli bireylerin eğitim yaşantılarına yönelik görüşlerinin betimlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 263493)
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, G. B. (2009). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan bir öğrencinin teneffüs saatlerinde akranları ile olan iletişim davranışları (Kaynaştırma ortamında bir uygulama). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 235242)