İlkokul Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Başarılarının ve Okuma Hızlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 30 - 44, 28.12.2018

Bilge Kuşdemir Kayıran , Zeliha Katırcı Ağaçkıran

Öz

Bu çalışmada, ilkokul birinci
sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama başarılarına ve okuma hızlarına etki eden
çeşitli değişkenler (cinsiyet, anne-baba eğitim durumları, okul öncesi eğitim
alıp-almama durumu ve sosyo-ekonomik düzey) incelenmiştir. Ayrıca okuduğunu
anlama başarısı ve okuma hızı arasındaki ilişkiye de bakılmıştır. Araştırmada
tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma, 2014 2015 eğitim-öğretim yılı ikinci
yarıyılında Gaziantep ilinde bulunan beş ilkokuldan tesadüfi olarak seçilen 311
birinci sınıf öğrencisi ile yapılmıştır. Araştırma sürecinde,
"Sosyo-ekonomik düzeyi belirleme anketi”, “Okuduğunu anlama başarı testi”
ve "Okuma hızını ölçme metni” veri toplama aracı olarak kullanılmıştır.
Veriler, SPSS 20 istatistik programından yararlanılarak değerlendirilmiş olup,
şu bulgulara ulaşılmıştır: İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okuma hızları
ve okuduğunu anlama başarıları, cinsiyete göre anlamlı farklılık
göstermemektedir. Anne ve baba eğitim durumu değişkenine göre ilkokul birinci
sınıf öğrencileri arasında okuduğunu anlama başarısı puanları ve okuma hızı
açısından anlamlı farklılık bulunmuştur. İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin
okuma hızları ve okuduğunu anlama başarı puanları, okul öncesi eğitim alıp
almama durumuna göre, okul öncesi eğitim alanların lehine anlamlı farklılık
göstermektedir. İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama başarısı
ve okuma hızına ait puanlar, sosyo-ekonomik düzeye göre farklılık göstermiştir.
Sosyo-ekonomik düzey arttıkça, öğrencilerin okuduğunu anlama başarısı ve okuma
hızına ait puanlar yükselmiştir. İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu
anlama puaları ile okuma hızı puanları arasındaki orta düzeyde, pozitif ve anlamlı
bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okuma, Okuduğunu Anlama, Okuma Hızı, Sosyo-Ekonomik Düzey

Kaynakça

• Ahioğlu, Ş. (2006). Öğretmen ve Veli Görüşlerine göre Farklı Sosyoekonomik Düzeydeki Ailelerin İlköğretim Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okuma Yazma Sürecini Etkileme Biçiminin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Anılan, H. (2004). Bazı Değişkenler Açısından Türkçe Dersinde Okuduğunu Anlama, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2).
• Başaran, M. (2012). Okuduğunu Anlamanın Bir Göstergesi Olarak Akıcı Okuma, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 13 (4), 2277-2290.
• Baştuğ, M. (2012). İlköğretim I. Kademe Öğrencilerinin Akıcı Okuma Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Cimem, Ö.(2017). Okula Başlama Yaşına göre İlkokul İkinci Sınıf Öğrencilerinin Okuma Becerilerine Dair Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Coşkun, E. (2003). Çeşitli Değişkenlere göre Lise Öğrencilerinin Etkili Okuma Becerileri ve Bazı Öneriler, Türklük Bilim Araştırmaları Dergisi, 13(13), 101.
• Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Öğretim Programında Belirtilen Okuduğunu Anlamayla İlgili Kazanımlara Ulaşma Düzeyinin Belirlenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Demirci, M. (2008). Okuma Becerisini Ses Temelli Cümle Yöntemi ile Kazanan İlköğretim Okulu İkinci ve Üçüncü Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Hızı ve Okumada Doğruluk Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dökmen, Ü. (1990). Lise ve Üniversite Öğrencilerinin Okuma Becerileri, İlgileri, Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23(2), 395-418.
• Dökmen, Ü. (1994). Okuma Becerisi İlgisi ve Alışkanlığı Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma. Ankara: MEB Yayınları.
• Fuchs, L. S., Fuchs D., Hosp M. K. ve Jenkins J. R. (2009). Oral Reading Fluency as an İndicator of Reading Competence: A Theoretical, Empirical, and Historical Analysis. Scientific Studies of Reading, 5(3), 239-256.
• Göktaş Ö. ve Gürbüztürk O. (2012). Okuduğunu Anlama Becerisinin İlköğretim İkinci Kademe Matematik Dersindeki Akademik Başarıya Etkisi. 9 Haziran 2016, https://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/138895-2014012516424-5.pdf.
• Güneş, F. (2014). Türkçe Öğretimi Yaklaşımlar Ve Modeller. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Karakelle, S. (1998). İlk Okuma Becerisinin Kazanılmasını Etkileyen Bilişsel Faktörler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karatay, H. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Okuduğunu Kavrama ile İlgili Bilişsel Farkındalıkları, Türklük Bilimi Araştırmaları. 27(27), 457-475.
• Kartal, H. (2007). Erken Çocukluk Eğitimi Programlarından Anne-Çocuk Eğitim Programının Altı Yaş Grubundaki Çocukların Bilişsel Gelişimlerine Etkisi. İlköğretim Online. 6(2), 246.
• Kaya, D. (2008). Öğrencilerin Okuduğunu Anlamalarının Çözümleme Yöntemi ve Ses Temelli Cümle Yöntemine Göre Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaya, D. ve Yıldırım, K. (2018). Akıcı Okuma ve Okuduğunu Anlama Arasındaki İlişkilerde Cinsiyet Nasıl Bir Rol Oynamaktadır?. Journol of Human Sciences.15(2).
• Köseoğlu, (2011). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Küçük, S. (1998). Şehirleşmenin İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Okuma-Anlama Becerisine Etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lucas, Michael Patrick (2008). Reading and the Elementary Princibal: Implications for Policy and Practice,” Yayımlanmamış Doktora Tezi, Graduate Faculty of University of Pittsburgh, School of Education, Pittsburgh
• MEB, (2015). Türkçe Dersi (1- 8. sınıflar) Öğretim Programı, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Neufeld, S. M. (1997). Perceptions of Literacy in a First Grade Classroom. Unpublished Dissertation, University of Southern California, USA.
• Obalar, S. (2009). İlköğretim Birinci Sınıf Öğrencilerinin İlkokuma Yazma Becerileri ile Sosyal Duygusal Uyum ve Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Paris, H. (2017). İlkokul Öğrencilerinin Akıcı Okuma Becerilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Pehlivan, D. (2006). (Nitel Bir Okul Öncesi Eğitim Alan ve Almayan Öğrencilerin İlkokuma Yazmaya Geçiş Sürecinin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sabak-Kaldan, E. (2007). İlköğretim 3. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersinde Okuduğunu Anlama Becerilerini Etkileyen Ekonomik ve Demografik Faktörler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Saracaloğlu, S., Dedebali N. ve Karasakaloğlu N. (2011). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Sessiz Okuma Hızları ve Okuduğunu Anlama Düzeyleri, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,12 (3), 177-193.
• Sert, A. (2010). İlköğretim Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Sever, S. (2004). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tutal, Ö. (2013). İlkokuma Yazma Öğrenmede Okula Başlama Yaşının Okuma-Yazma Başarısına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sivri, D. (2016). İlkokul Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okuma Becerileri ile Görsel Algı Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yalman, D. (2007). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin, Birinci Sınıf Öğretmenlerinin, Ana Sınıfı Öğretmenlerinin ve Okul Öncesi Eğitim Almış Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okul Öncesi Eğitimden İlköğretime Geçişte Yaşanan Uyum Sorunlarıyla İlgili Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yılmaz, Ö. (2006). Okuma Becerisini Çözümleme Yöntemi ile Kazanan İlköğretim Okulu İkinci Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Hızı ve Okumada Doğruluk Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.