Fantastik Kurgu İnceleme Teorisi Bağlamında “Odd ve Ayaz Devleri”

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 25, 24.07.2025

Esma Dumanlı Kadızade , Fatih Kurtoğlu

Öz

Fantastik kurgu, reel ve irreel evren arasında geçişi sağlayan ve genellikle reel evrenden bir kaçış ile irreel evrende yeniden var oluş sürecini yaşayan kahramanın, reel evrene geri dönüşü ile son bulur. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise içerik analizi tekniğine başvurulmuştur. Bu çalışmada, Neil Gaiman’ın Odd ve Ayaz Devleri adlı eseri “Fantastik Kurgu İnceleme Teorisi” çerçevesinde incelenmiştir. Neil Gaiman’a ait telif eseri Odd ve Ayaz Devleri, insanlar - kişiler, kaçış ve uzaklaşma, uzam (zaman ve mekân), yolculuk, tılsımlı nesne, düş ve kararsızlık kodlarına göre değerlendirilmiştir. Eserin, fantastik kurgu kodlarının tamamını içerdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk edebiyatı , fantastik , fantastik kurgu kodları , fantastik dünya , Odd ve Ayaz Devleri.

“Odd and the Frost Giants” in the Context of the Theory of Fantastic Fiction Analysis

Öz

Fantastic fiction ends with the return of the protagonist to the real universe, which provides a transition between the real and the irreal universe and generally experiences an escape from the real universe and the process of re-existence in the irreal universe. In the study, document analysis, a qualitative research method, was used. Content analysis technique was used to analyze the data. This study examines Neil Gaiman’s Odd and Frost Giants within the framework of the theory of fantastic fiction developed. Neil Gaiman’s copyrighted work Odd and the Frost Giants, which was selected by simple random sampling method, was evaluated according to the codes of people-people, escape and distancing, space (time and place), journey, talismanic object, dream and indecision. It was concluded that the work contains all of the fantastic fiction codes.

Anahtar Kelimeler

Children’s literature , fantasy , fantastical fiction codes , fantasy world , Odd and the Frost Giants.

Kaynakça

• Ansiklopedim. (t.y.). Ansiklopedim.net.http://www.ansiklopedim.net
• Dilidüzgün, S. (2018). Çağdaş çocuk yazını: Yazın eğitimine atılan ilk adım (3. baskı). Tudem Yayınları. Dumanlı Kadızade, E. (2025). Fantastik kurgu inceleme teorisi. İçinde: A. U. Üstten & İ. Koyuncu (Ed.), Çocuk edebiyatı (ss. 150-163). Alfa Yayınları.
• Dumanlı Kadızade, E., & Efe, Z. (2022). Michael Ende’nin “Momo” adlı eserinde fantastik kurgunun incelemesi. Turkish Studies - Language and Literature, 17-35.
• Dumanlı Kadızade, E., & Kocaoğlu, M. (2021). RoaldDahl’ın “Charlie’nin Büyük Cam Asansörü” adlı eserinde fantastik kurgunun incelenmesi. İçinde: A. Oktay (Ed.), Sembollerden romanda (ss. 59-82). İksad Yayınevi.
• Dumanlı Kadızade, E., & Sakar, C. (2018). Angela Sommer-Bodenburg’un Küçük Vampir serisinde yer alan fantastik ögeler. Turkish Studies, 13(27), 623-639. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14652
• Dumanlı Kadızade, E., & Sakar, C. (2021). Tarihsel süreç içerisinde çocuk ve çocuk edebiyatı. İçinde: Ş. Demirel & S. Seven (Ed.), Çağdaş çocuk edebiyatı (ss. 39-69). Pegem Akademi.
• Gaiman, N. (2009). Odd ve ayaz devleri. İthaki Yayınları.
• Kardeniz Yağmur, S. (2018). Efsane ve mitoloji üzerine genel bir değerlendirme ve efsane-mitoloji ilişkisi. Ansiklopedim.net, 6(12), 318-321.
• Kılıç, V. (2024). Edebiyat ve mitoloji ilişkisi. Karşılaştırmalı Edebiyat Vize Ödevi.
• Özkan, S. (2018). Viking mitolojisinin temelleri ve finansal kaynaklar. Aksaray Üniversitesi Yayınları.
• Özkan, S. (2024). Viking kültüründe dini düşünce. Ortaçağ Araştırmaları Dergisi, 1(1), 67.
• Sutay, H. A. (2014). Çocuk ve gençlik yazınında fantastik kavramı. Türk Dili, 644, 643-646.
• Taş, İ. (2009). 1980-2000 arası Türk hikâye kitaplarında fantastik unsurlar [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Todorov, T. (2017). Fantastik: Edebi türe yapısal bir yaklaşım (N. Öztokat, Çev.). Metis Eleştiri Yayınları. Türk Dil Kurumu. (1988). Türkçe sözlük. TDK Yayınları.