TÜRKİYE EKONOMİSİNDE LOJİSTİK MALİYETLER, ETKİN ÜCRET VE ULUSLARARASI REKABET İLİŞKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 132 - 152, 31.12.2022

Sadettin Gültekin

https://doi.org/10.46849/guiibd.1113481

Öz

Dünyada tüm kaynaklar kıt olduğu gibi işgücü faktörü de oldukça kıttır. Kıt ve dayanıksız olan işgücü faktörünün işsiz kalması ekonomik kaynak israfına yol açmaktadır. İşsizlik gibi işgücünün kapasitesinin altında çalıştırılması da kaynak kaybına neden olmaktadır. Kamu veya özel sektörde, istihdam politikalarında, ekonomik kaynak israfına yol açan kayırmacı uygulamalardan kaçınılması, liyakat, adalet ve hakkaniyete dayalı istihdam politikalarının uygulanması gerekmektedir. İşgücü ücretlerinin düşük tutulması; işten ayrılma oranının ol açmakta, beyin göçünü artırmakta ve daha pek çok olumsuzluğa neden olmaktadır. Oysa günümüzde iş görenlerin verimliliğini ve motivasyonunu artırmaya yönelik çok sayıda modern yaklaşım bulunmaktadır. Bunlar, işgücünün tatmini, işyerine bağlılığının artırılması, gelirlerinin yükseltilmesi, çalışma ilişkilerinde adaletin sağlanması, çalışanların karar alma süreçlerine katılmaları vb.dir. Bu yaklaşımlardan birisi de etkin ücret politikasıdır. Gelişmiş ülkelerde uygulanan istihdam politikaları ve modern istihdam yaklaşımları, düşük ücretlerin, özellikle uluslararası rekabette avantaj sağlamadığını, aksine işgücü faktörünün kapasitesinin tam olarak değerlendirilememesine yol açtığını ortaya koymaktadır. Bu araştırmada üretim maliyetleri içerisinde önemli payı bulunan lojistik maliyetlere değinilmekte, Türkiye’nin uluslararası rekabet gücü açısından lojistik maliyetlerin azaltılmasının ve ekonominin lojistik performansının iyileştirilmesinin ücretlerin düşük tutulmasından daha etkili olduğu ileri sürülmektedir. Yine, literatürde istihdam politikası açısından bir motivasyon aracı olarak ele alınan “etkin ücret” kavramı uluslararası rekabet açısından değerlendirilmekte, özellikle ülkemizde, giderek ortalama ücrete dönüşen asgari ücret politikalarının, uzun dönemde, üretim ve teknoloji üretme kapasitesinin aşınmasına yol açacağı, uluslararası rekabet gücünü düşüreceği vurgulanmaktadır. Ayrıca, hükümetler tarafından, ideolojik veya siyasal gerekçelerle uygulanan kayırmacı istihdam politikalarının kamu altyapı hizmetlerinin verimliğini azaltacağı, vergileri ve üretim maliyetlerini yükselteceği ve dolayısıyla uluslararası ticarette rekabet gücünün düşmesine yol açacağı ileri sürülmektedir. Bu araştırmada ayrıca, işgücünün “beşeri sermaye” olarak kabul edilmesi gerektiği, etkin ücretin de uluslararası rekabet gücünü artırıcı bir faktör olarak kullanılabileceği ifade edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Etkin Ücret, Verimlilik, Rekabet Gücü, İstihdam Politikaları, Efficiency Wage, Productivity, Competitiveness, Employment Policies

The Relationship of Logistics Costs, Effective Wage And International Competition in The Turkish Economy

Öz

As all the resources in the world are scarce, the labour factor is also very scarce. Unemployment of the scarce and perishable labour factor leads to wastage of economic resources. Employment of the workforce below its capacity, like unemployment, also causes loss of resources. Be it in the public or private sector, nepotist employment policies that lead to the waste of economic resources should be avoided, and employment policies based on merit, justice and equity should be implemented. Keeping labour wages low, causes an increase in the turnover rate, a decrease in productivity, a deterioration in income distribution, increases the brain drain and causes many more negativities. Today, however, there are many modern approaches to increase the productivity and motivation of employees. These are the satisfaction of the workforce, increasing their commitment to the workplace, increasing their income, ensuring justice in labour relations, participation of employees in decision-making processes, etc. One of these approaches is the effective wage policy. Employment policies and modern employment approaches applied in developed countries reveal that low wages do not provide an advantage especially in international competition, but on the contrary, they lead to an inability to fully utilization the capacity of the labour factor. In this study, logistics costs, which have a significant share in production costs, are mentioned, and it is argued that reducing logistics costs and improving the logistics performance of the economy are more effective than keeping wages low in terms of Turkey's international competitiveness. In addition, the concept of "effective wage", which is considered as a motivation tool in terms of employment policy in the literature, is evaluated in terms of international competition, and emphasized that, especially in our country, minimum wage policies, which gradually turn into average wages, will lead to erosion of production and technology production capacity in the long run, and will reduce international competitiveness. In addition, it is argued that nepotist employment policies implemented by governments for ideological or political reasons will reduce the efficiency of public infrastructure services, increase taxes and production costs, and thus lead to a decrease in competitiveness in international trade. In addition, it is argued that nepotist employment policies implemented by governments for ideological or political reasons will reduce the efficiency of public infrastructure services, increase taxes and production costs, and thus lead to a decrease in competitiveness in international trade. In this research, it is also stated that the labour force should be considered as "human capital" and that effective wages can be used as a factor increasing international competitiveness.

Anahtar Kelimeler

Effective Wage, Productivity, Competitiveness, Employmen Policies

Kaynakça

• Adaş, C. G. (2002). Etkin Ücret Hipotezi, İşsizlik ve Ücret Rijitliği. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/7981
• Bayhan Karapınar, P. (2011). Performans Değerlendirme Kriterlerinin Örgütsel Adalet ve İş Tatmini İlişkisindeki Düzenleyici Etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı 2, Ankara.
• CAMBRIDGE DICTIONARY, t.y. (İNGİLİZCE-TÜRKÇE SÖZLÜK) (2022). https://www.dictionary.cambridge.org/tr/sözlük/ingilizce/crony-capitalism
• CNBC International, (2018). What's the cost of corruption? CNBC Explains. https://www.youtube.com/watch?v=JUjGUpg2I0k&ab_channel=CNBCInternational
• Cüce, H., Güney, S. ve Tayfur, Ö. (2013). Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 31, Sayı 1.
• Doğan, H. ve Engin Üngüren, E. (2012). Örgüt İklimi ve İş Tatmini İlişkisi: Hemşirelere Yönelik Karşılaştırmalı Bir Analiz Çalışması. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Yıl 4, Sayı 8.
• Eğilmez, M. (2014). Ahbap Çavuş Kapitalizmi. Kendime Yazılar, 19 Mayıs 2014. www.mahfiegilmez.com/ 2014/05/ahbap-cavus-kapitalizmi.html.
• Eğilmez, M. (2020). Gelir Dağılımda Son Durum. Kendime Yazılar, www.mahfiegilmez.com
• EURONEWS, (2021). Türkiye ve Avrupa ülkelerinde asgari ücretle çalışan oranı ne kadar? https://tr.euronews.com/2021/11/12/turkiye-ve-avrupa-ulkelerinde-asgari-ucretle-cal-san-oran-ne-kadar
• EURONEWS, (2022/a). Avrupa’da asgari ücret: Yüzde 29 zamma rağmen Türkiye, AB ülkelerinden sadece Bulgaristan’ı geçti https://tr.euronews.com/2022/07/04/avrupada-asgari-ucret-yuzde-29-zamma-ragmen-turkiye-ab-ulkelerinden-sadece-bulgaristani-ge
• EURONEWS, (2022/b). OECD ülkelerinde en düşük istihdam Türkiye’de, Grafik https://tr.euronews.com/2022/05/03/oecd-ulkelerinde-en-dusuk-istihdam-turkiye-de-
• Gülmez, M. ve Dörtyol, İ.T. (2009). Perakendecilik Sektöründe İş Gören (Çalışan) Tatminini Etkileyen Faktörler ve Bir Araştırma. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 2.
• Gültekin, S. (2006). Dış Ticarette Verimlilik ve Rekabet Gücü. Verimlilik Dergisi, Milli Prodüktivite Merkezi Yayını, Temmuz 2006 Sayısı.
• Gültekin, S. (2007). Küresel Rekabet Ortamında Türkiye’nin Dış Ticarette Verimlilik ve Rekabet Gücü. TMMOB Makine Mühendisleri Odası, Markatek 2007- Marka, Kalite ve Teknoloji Yönetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 18-19 Mayıs 2007, Gaziantep-Türkiye.
• Gültekin, S. (2015). Etik Yönetim, Yolsuzluk ve Yoksulluk İlişkisi Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası İktisadi ve İdari incelemeler Dergisi, Yıl 7, Sayı 14, Kış 2015.
• Gültekin, S. (2017). Türk Fındığının Uluslararası Rekabet Gücü: M.Porter’ın Diamond (Elmas) Modeline Göre Bir Değerlendirme. Kesit Akademi Dergisi. Yıl: 3, Sayı: 11, 129-149.
• IIENSTITU, (2020). Beyin Göçü Nedir? Sebepleri Nelerdir? https://www.iienstitü.com/blog/ beyin-gocu-nedir-sebepleri-nelerdir.
• İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA). (2011). Küresel Rekabet Edebilirlikte Beyin Göçü ve Beyin Kazanımı Konferansı Sonuç Kitabı, https://www.istka.org.tr/media/1075/kuresel-rekabet-edilebilirlikte-beyin-gocu-ve-beyin-kazanımı-konferansı-sonuc-kitabı.pdf.
• Kaytancı, U. B. (2008). Ücret Teorileri ve İmalat Sanayinde Ücretlerin Durumu Üzerine Uygulama, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Kaytancı, U.B. (2010). Etkin Ücret Teorisi ve Türkiye İmalat Sanayii Üzerine Uygulama. Ekonomik Yaklaşım, Cilt: 21, Sayı: 76, 93-118 https://www.ekonomikyaklasim.org/ index.php?iid= 2010-21-76.000&jid=94
• Kepenek, Y. (2012). Türkiye Ekonomisi. Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Özay, N. (2015). Uluslararası Ticarette Korumacılık ve Türkiye'de Uygulanan Koruma Önlemleri. Gümrük ve Ticaret Dergisi, (5), 23-33.
• Polat, M. A. ve Fendoğlu, E. (2021). Etkin Ücret Teorisi Çerçevesinde Türkiye’de Reel Ücretler ile Üretim Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Sektörler ile Ekonometrik Bir Analiz. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi Cilt/Volume: 19 Sayı: 1 Mart, 339-357 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1565576
• Sandal Önal, E. ve Kavuncu, Ş. M. (2013). Kamu Çalışanlarının Verimliliğinde İşe Yönelik Tutumlar, Örgütsel Adalet Algısı ve Algılanan Sosyal Desteğin Önemi. Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, Yıl 25, Sayı 290.
• Taş, S. ve Bozkaya, G. (2012). Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’de Uygulanan İstihdam Politikaları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1.
• Taşkaya, S. ve Şahin, B. (2011). Hastane Çalışanlarının Kişisel Özellikleri ile Örgütsel Adalet Algılarının Örgüte Bağlılık Düzeyleri Üzerine Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı 1.
• THE WORLD BANK (2007). Country Score Card: Turkey 2007. https://lpi.worldbank.org/ international/scorecard/radar/254/C/TUR/2007
• THE WORLD BANK (2018). International LPI Global Ranking 2018. World Bank Group. https://lpi.worldbank.org/international/global
• TÜRKPATENT (Türk Patent ve Marka Kurumu), (2021). https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/allNews/…1468.
• TRANSPARENCY INTERNATIONAL, (2021). Corruption Perceptions Index 2021. https://www.transparency.org/ en/cpi/2021/index/tur
• ULUSLARARASI ŞEFFAFLIK DERNEĞİ, (2021). Şeffaf Sözlük. https://seffaflik.org/yayinlar/seffaf-sozluk/
• World Intellectual Property Organisation (WIPO), (2021). Global Innovation Index 2021. https://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/wipo_pub_gii_2021/tr.pdf
• WORLD ECONOMIC FORUM, (2020). Global Competitiveness Report Special Edition 2020: How Countries are Performing on the Road to Recovery. https://www.weforum.org/reports/the-global-competitiveness-report-2020/