Halfeti ile İlgili Toponomik Efsaneler Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 50 - 60, 30.12.2019

Behiye Köksel

Öz

Bu makalede incelenen efsaneler Şanlıurfa'ya bağlı bir ilçe olan Halfeti'den derlenmiştir. Halfeti, 2000 yılından itibaren Birecik barajının suları altında kalmıştır. İlçenin kıyı kesimleri su altında kalmıştır ama nüfusun büyük çoğunluğu göç etmiştir.
Toponomik efsaneler yere, mekâna bağlı efsanelerdir. Mekânın adı, oluşumu hakkında bilgi verir. Halfeti'nin toponomik efsanelerini şu üç başlık altında sınıflandırdık:
a.Taş, kaya ve mağaralarla ilgili efsaneler
b.Fırat nehri ve pınarlarla ilgili efsaneler
c.Meskûn mahalle ilgili efsaneler
Halfeti'nin toponomik efsanelerini inceleme amacımız efsanelerin geçtiği mekânların su altunda kalması sebebiyle onları kayda geçirmektir. Bu çalışma ile kaybolan kültür varlığını kurtarmaya bir katkı sağlayacağımızı ümid ediyoruz.

Anahtar Kelimeler

Efsane, Halfeti

Kaynakça

• Dégh, Linda, (çev. Selcan Gürçayır), Günümüz Bağlamında Efsane Üzerine Teorik Düşünme ve Efsanenin Tanımı, Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar (yay. haz. M.Öcal Oğuz, Selcan Gülçayır), (Ankara:Geleneksel Yay., 2010).
• Ergun, Metin, Türk Dünyası Efsanelerinde Değişme Motifi, C.1, (Ankara:TDK Yay.,1997).
• Golden, Peter, B., Türk Halkları Tarihine Giriş (çev. Osman Karatay), (Ankara: Karam Yay.,2002).
• İslam Ansiklopedisi, "Fırat Maddesi" ,Türkiye Diyanet Vakfı https://islamansiklopedisi.org.tr/firat
• İslam Ansiklopedisi, "Halvetiyye Maddesi" ,Türkiye Diyanet Vakfı https://islamansiklopedisi.org.tr/halvetiyye
• Şanlıurfa, Uygarlığın Doğduğu Şehir, (Ankara:Şanlıurfa İli Kültür Eğitim ve Sanat Vakfı Yay.,2002).
• Sümer, Faruk, Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri, Boy Teşkilatı, Destanları, (İstanbul:Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yay., 1999).
• Tanyu, Hikmet, (1968), Türklerde Taşla İlgili İnançlar, (Ankara:Ank. Üniv. İlahiyat Fakültesi Yay., 1968).