Slav ve Türk Dillerinin Karşılıklı Etkileşimi

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 10, 01.03.2014

Naile Ağababa

Öz

Farsçada Türk dilinden alıntı sözcükler konusunda çalışmamı bitirdikten sonra Slav ve Türk dillerinin karşılıklı etkileşimi konusunu çalışarak seriyi devam ettirmek istedim. Türk halklarının Doğu Avrupa’da birçok halkın kültür ve dilinde izler bıraktığı aşikârdır. Bu izleri araştırmak ülkemizde var olan bilimsel düşünce üzerinde etki yaratacaktır. Doğu Avrupa ve Batı Asya halklarının tarihini, kültürünü ve eski edebiyatını araştırmak için halklar arasında eskiden var olan ilişkileri incelemek, onların dil ve kültürünün karşılıklı etkileşimini belirleyen şartları açıklamak büyük önem arz etmektedir. Türk boyları Doğu Slav dilleri- Rus, Ukrayna, Belarus dillerinin sözcük içeriğinde kayda değer izler bırakmış, gramer ve deyimlerine de belli etkide bulunmuşlar. Bu izleri ortaya çıkarmak için Türk sözcük ve ifadelerinin Slav dilleriyle karşılıklı tarihi metot çerçevesinde araştırılması gerekmektedir. Bilinen bir gerçektir ki, Türk boyları ve halklarının dilleri konusunda o dönem yazılı bir kaynak günümüze kadar ulaşmamıştır. Ama özel adlar, boy ve soyadları, unvan ve rütbeler gibi birçok önemli bilgi Bizans, Arap, Çin ve Rus yazıtlarında mevcuttur. Yazılı abideler içerisinde Rus “ İgor’un Alayı Konusunda Söz” destanı dikkati çekmektedir Türk unsurlarının Slav dillerine geçiş yollarını belirlerken etnografyayla beraber yazılı kaynakların ve arkeolojinin verileri çok önemlidir. Etimolojik veriler kendi başlarına açıklanamayan tarihi problemlerin hallinde yardımcı olmaktadır. Türkçe sözcüklerin geleneksel ünlü uyumu ve son hecenin vurgu alması eski dönem alıntı vakalarında değişik nedenlerle değişime uğrar. Etimolojik özellikler araştırıldığı zaman bu nedenleri göz önünde bulundurmak önemlidir

Anahtar Kelimeler

Türkçe, Slav Diller, Alıntı Sözcükler, Karşılıklı Etkileşim

THE İNTERACTİON OF TURKİSH AND SLAVİC LANGUAGES

Öz

I want to continue working series on the interaction Slavic and Turkish languages after finishing my studies at the subject of Turkish loanwords in the Persian language. Turkish peoples in Eastern Europe has left many traces in people’s culture and language is evident. İnvestigate these trasec have fish in our country will have an impact on scientific thinking. For the investigate of the history, culture and ancient literature of the peoples of Eastern Europe and Western Asia is of great importance to examine the relationship between people, to describe the conditişons that determine the interaction of their language and culture. Turkish tribes left appreciable traces in the context of the words of the East Slavic languages- Russian, Ukrainian, Belarusian languages, also have a certain effect to gramer and idioms. For reveal these traces should be investigated Turkish words and phrases with Slavic languages in the framework of mutual historical methods. İt’s a known fact that any written source of that period about Turkish tribes and peoples languages didn’t reach until today. But proper names, tribes and surnames, titles and many other important information such as rank are available in Byzantine, Arab, Chinese and Russian inscriptions. Among the written monuments Russian “Say About İgor’s Regiment” is remarkable saga. Turkish elements in determining the passageway to the Slavic languages written sources and archeological data with etnography is veri important. Etimiligical data helps in solving historical problems unexplained on their own. Vowel harmony and the emphasis of last syllable of the Turkish words change in the case of the old era quote for various reasons. When etymologically properties investigated is important to consider this reasons

Anahtar Kelimeler

Turkish and Slavic Languages, Loanwords, İnteraction

Kaynakça

• ABAYEV V.İ., BASKAKOV N. A. “Razvitiye i obogaşeniye russkogo yazıka za sçet narodov”, Moskva, 1968
• ARTAMONOV M.İ. “İstoriya xazar”, L., 1962
• BASKAKOV N. A. “Tyurskaya leksika v “Slove o polku İgoreve”, Moskva, 1985
• “İstoriya izuçeniya tyurskix yazıkov v Rossii”, L., 1972
• KONONOV A.N. Kovtun L.S. “Russkaya leksikografiya epoxi srednevekovya”, M- L., 1963
• SUXOMLİNOV M.İ. “ O yazıkoznanii v drevney Rosii”, Uçyonıye zapiski vtorogo otdeleniya AN, kniga I, 185