Schutzmechanismen Des Neuen Türkischen Konzernrechts (Yeni Türk Şirketler Topluluğu Hukukunun Koruyucu Mekanizmaları)

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1, 37 - 54, 01.06.2012

Cafer Eminoğlu

Öz

Temmuz 2012 itibari ile yürürlüğe girecek olan Yeni Türk Ticaret Kanunu daha önce Türk Hukukunda ayrıca düzenlenmemiş olan Şirketler topluluğu hukukunu da kapsamaktadır. Yeni kanun ilgili düzenlemeler açısından kısmen Avrupa Şirketler Topluluğu Hukuku ve kısmen de Alman Şirketler Topluluğu Hukukunu (Konzernrecht) model almıştır. Kanun Koyucu bu yeni düzenlemeler ile şirketler topluluğunun yapısı ve ilişkileri bakımından şeffaflık ilkesini hayata geçirmek istemekte ve hakim ortaklığın menfaatleri ile bağlı ortaklıkların menfaatleri arasındaki gerilimi azaltmayı amaçlamaktadır. Şirketler topluluğu ile ilgili düzenlemenin en önemli özelliği ise koruyucu hukuk görüntüsü vermesidir. Çünkü içerdiği mekanizmalar itibari ile Yeni Türk Şirketler Topluluğu Hukukunun öncelikli olarak bağlı şirketleri, bu şirketlerin yöneticilerini, (özellikle azınlıkta kalan) ortaklarını ve alacaklılarını korumayı hedeflediği görülmektedir. Bu durum öngörülen bağlı ve hakim şirket raporları ve bilgi alma hakları gibi çeşitli mekanizmalarla desteklenmekte, şirketler topluluğunda çeşitli kesimlere tanınan dava hakları ve sorumluluk ile ilgili yeni düzenlemelerle de hem hesap verilebilirlik hem de şeffaflık ilkelerinin gerçekleşmesi amaçlanmaktadır. Bütün bu düzenlemeler açısından en önemli tartışma noktalarından birini de kanun koyucunun ilgili koruma mekanizmalarını oluştururken Türk Ortaklıklar Hukukunun ihtiyaçlarını ve yapısını ne ölçüde göz önünde bulundurduğu konusu oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yeni Türk şirketler topluluğu hukukunda saydamlık, hakim ve bağlı şirket, Hakimiyetin hukuka aykırı kullanılması, Tam hakimiyet, şirketler topluluğu hukukunda dava hakları

Schutzmechanismen Des Neuen Türkischen Konzernrechts (Yeni Türk Şirketler Topluluğu Hukukunun Koruyucu Mekanizmaları)

Öz

T he New Turkish Commercial Code, for the first time in Turkish law, regulates the group companies. The new code, which is going to enter into force in July 2012, in terms of related regulations is substantially modeled on the German group companies law (Konzernrecht – mostly regulated in German Stock Corporation Act) and the European Law on corporate groups. However, novel solutions such as the liability due to Breach of trust are also introduced. The new regulations aim to resolve the conflict of interest between the mother company on one hand, and outside shareholders and creditors of the daughter company, on the other. The dominant characteristic of the regulations and the established systems is their explicit purpose to protect the weakens (such as daughter company, outside shareholders and creditors) with in a corporate group. The protection system is supported by disclosure and reporting requirements

Anahtar Kelimeler

Transparency according to new Turkish law on Corporate Group, dependent and controlling company, Abuse of control, Full control, Right of action in Law on corporate groups

Kaynakça

• AYTAÇ, Zühtü, Deutsches und türkisches Konzernrecht im Vergleich, Dissertation, Freibug, Albert-Ludwigs- Universitaet, 1975.
• BOYACIOĞLU, Cumhur, Konzern Kavramı, Doktora Tezi, (Dissertation), Ankara, 2006.
• BÖCKLI Peter, Schweizer Aktienrecht, Schulthess Verlag, Zürich, 2009.
• BÜREN, Roland von, Schweizerisches Privatrecht / Handelsrecht / Der Konzern, 2. Auflage, Helbing & Lichtenhahn, Basel, 2005.
• DRUEY, J. N., Der Entwurf für ein türkisches Konzernrecht in rechtsvergleichender Sicht, (in Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal Tekinalp’e Armağan) Band I, İstanbul 2003, (s. 323 – 339).
• EMMERICH, Volker / MATHIAS Habersack, Aktien- und GmbH-Konzernrecht, Beck Verlag, 4. Aufl., München, 2005. EMMERICH, Volker / SONNENSCHEIN, Jürgen, Konzernrecht, Beck Verlag, 3. Aufl., München, 1989.
• KEKI, Selim, Deutsches und türkisches Konzernrecht in Dissertation, Universitaet Konstanz, 2001. Betrachtung,
• meint TEKİNALP, dass die abhängige Gesellschaft eine Klage für zugefügte Schäden gegen die herrschende Gesellschaft erheben kann, obwohl sie in Art 202 Abs 1 lit b nicht unter den potenziellen Klägern erwähnt ist. Hierzu: TEKİNALP, 2009, 168f.
• OKUTAN-NILSSON, Gül, “The Law of Groups of Companies Under the Draft Turkish Commercial Code”, Rezeption und Autonomie: 80 Jahre Türkisches ZGB, Journées Turco-Suisses, Stämpfli Verlag, Bern, 2006 (179-207).
• OKUTAN-NILSSON, Gül, Türk Ticaret Kanunu Tasarısı´na Göre Şirketler Topluluğu Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul, 2009.
• POROY, Reha/TEKİNALP, Ünal/ÇAMOĞLU, Ersin, Ortaklık ve Kooperatif Hukuku (Gesellschafts- und Genossenschaftsrecht), İstanbul, 1995.
• TEKİNALP, Ünal, “Die jüngsten Entwicklungen im türkischen Handels- und Gesellschaftsrecht”, Rezeption und Autonomie: 80 Jahre Türkisches ZGB, Journées Turco-Suisses, Stämpfli Verlag, Bern, 2006 (147-177).
• TEKİNALP, Ünal, “Right of Action under the Draft Turkish Corporate Group Law”, Wirtschaftsrecht in Theorie und Praxis, (Festschrift für Büren), Basel, 2009.
• TEKINALP, Ünal, “Turkish Concepts and Approaches in Corporate Group Law”, Festschrift für Claus- Wilhelm Canaris zum 70. Geburtstag, Verlag C.H. Beck, München, 2007, (s.849-880).
• ZÖLLNER Wolfgang / NOACK Ulrich (Hgg.) / KOPPENSTEINER, Hans-Georg (Bearb.), Kölner Kommentar zum Aktiengesetz, 3. Aufl., 2004.