Adil Yargılanma Hakkının Korunmasında Hâkim ve Savcı Eğitiminin Rolü

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 55 - 66, 01.06.2014

İhsan Baştürk

Öz

Etkin ve verimli bir muhakemenin gerçekleştirilmesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesi ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 36. maddesinde teminat altına alınan adil yargılanma
hakkının sağlanması ile eş anlamlıdır. Soruşturma ve kovuşturma sürelerinin uzunluğunun önemli bir
nokta olduğu kuşkusuzdur. Adil yargılanma hakkının gerçekleştirilmesi bakımından hâkim ve savcıların yeterli düzeyde mesleki birikime sahip olmaları önem taşımaktadır. Bu makalede öncelikle Türk
Ceza Adalet Sisteminin bazı problemleri adil yargılanma hakkı çerçevesinde istatistiksel verilerden
yararlanılarak değerlendirilecek daha sonra ise bazı çözüm önerileri tartışmaya açılacaktır. Kısacası,
hâkim ve savcıların yetkinliklerinin arttırılmasının çözümün vazgeçilmez noktası olduğuna inanıyoruz.

Anahtar Kelimeler

Adil yargılanma hakkı, hâkim ve savcıların eğitimi, Türk Ceza Adalet Sisteminin bazı problemleri, soruşturma ve kovuşturma sürelerinin uzunluğu, etkin ve verimli bir ceza adalet sistemi

THE ROLE OF TRAINING OF JUDGES AND PROSECUTORS IN THE CONTEXT OF THE RIGHT TO A FAIR TRIAL

Öz

The economic analysis of law is an approach which applies the methods of microeconomics to the
analysis of legal rules and institutions. The main purpose of this analysis is to maximise social
welfare which is defined as total economic efficiency. This analysis has been widely used in United
States Antitrust Law. There are ongoing debates as whether this approach should also be applied in
European Union competition law. This article examines the economic analysis of law and its impact on
United States Antitrust enforcement through the influence of welfare economics and Chicago School.
It then discusses whether it should also be enforced in European Union competition law.

Anahtar Kelimeler

Right to a fair trial, training of judges and prosecutors, some problems of Turkish Criminal Justice System, length of investigation and proceeding periods, efficient and productive criminal justice system

Kaynakça

• Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Hâkimlerin Bağımsızlığı, Etkinliği ve Rolüne Dair Üye Devletlere R (94) 12 Sayılı Tavsiye Kararı [Recommendation No. R (94) 12 of the Committee of Ministers to Member States on the Independence, Efficiency and Role of Judges], http://wcd.coe.int/ wcd/WievDoc.jsp? id = 524871&Site = CM (erişim tarihi 08.03.2014).
• Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu (Venedik Komisyonu) Raporu, Yargı Sisteminin Bağımsızlığı, Bölüm I: Hâkimlerin Bağımsızlığı Raporun Türkçe metni için bkz. http:www.venice. coe.int/docs/2010/CDL-AD (2010) 004-tur.pdf (erişim tarihi 08.03.2014).
• BAŞTÜRK, İhsan: “Ceza Adalet Sisteminde İş Yükünün Azaltılması ve Adil Yargılanma İlkesinin Gerçekleştirilmesine Yönelik Bazı Çözüm Önerileri” Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2011, C. 7, S. 85-86.
• BERKAN, İsmet, Sistemin Kilidi de Anahtarı da Savcılarda, Hürriyet Gazetesi, 17 Ocak 2014 tarihli nüshası.
• Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonunun 23 Nisan 2003 tarihli oturumunda kabul edilen Birleşmiş Milletler Bangalore Yargı Etiği İlkeleri (2003/43 Sayılı).
• Metnin Türkçe çevirisi için bkz. http://www.abgm.adalet.gov.tr/ (erişim tarihi 08.03.2014).
• CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 6. Bası, Beta Basım A.Ş. İstanbul 2008.
• ÇELİK, Adem, “Makul Süre İçerisinde Yargılanma Hakkı” Adalet Dergisi, Ocak 2008, Sayı: 30.
• ÇINAR, Ali Rıza, Bir Adli Organ Olarak Savcılık Sempozyumu (07-09 Temmuz 2006), sunulan (isimsiz) tebliğ, TBB Yayını, Ankara, 2006.
• DİNÇ, Güney, Adil Yargılanma Hakkı, İzmir Barosu Yayınları, İzmir, 2006.
• DÖNMEZER, Sulhi, “Ceza Adaletinde Reform İlkeleri” Ceza Adalet Reformu İlkeleri Sempozyumu Raporlar-Tartışmalar, (24-26 Şubat 1972) İÜHF Ceza Hukuku ve Kriminoloji Enstitüsü yayın No. 15, İstanbul 1972.
• DÖNMEZER, Sulhi, Kriminoloji, 7. Bası Filiz Kitabevi, İstanbul 1984.
• DÖNMEZER, Sulhi / YENİSEY, Feridun, Ceza Adalet Sisteminin Etkinliği 1998, TESEV Yayınları, İstanbul, 2000, No. 28. http://www.kriminoloji.com (erişim tarihi 05.03.2014).
• FEYZİOĞLU, Metin, “Suçsuzluk Karinesi: Kavram Hakkında Genel Bilgiler ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi” AÜHFD, Yıl: 1999, C: 48, S: 1-4.
• GÖLCÜKLÜ, A. Feyyaz / GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Turhan Kitabevi, Ankara 1998.
• Hâkimlerin Statüsü Hakkında Avrupa Şartı (European Charter on the Statutes of Judges) Bkz.http:// www.coe.int/t/e/legal_affairs/legal_co-operation/legal_professionals/judges/instruments_and_ documents/charte%20eng.pdf (erişim tarihi 08.03.2014).
• HARRIS, David / O’BOYLE, Michael / BATES, de / BUCKLEY, Carla / WARBRICK, Colin / KILKELLY, Ursula / CUMPER, Peter / ARAI, Yutaka / LARDY, Heather, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, (Çev. BİNGÖLLÜ KILCI, Mehveş / KARAN, Ulaş), Avrupa Konseyi Yayını, Ankara, 2013.
• KAŞIKARA, M. Serhat: “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. Maddesi Çerçevesinde Makul Süre İçerisinde Yargılanma Hakkı” TBB Dergisi, Yıl: 2009, Sayı: 84.
• KOCASAKAL, Ümit, “Adli Yargı Hâkim-Savcı Birlikteliği” Adalet Bakanlığı Yargı Reformu Stratejisi Belgesi Gölgesinde Yargı Reformu Sempozyumu (18-20 Haziran 2008), TBB yayınları (Yayın yılı belirtilmemiş).
• ÖZBEK, Veli Özer, Ceza Hukukunda Suçtan Doğan Mağduriyetin Giderilmesi, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1999.
• SANCAR; Mithat / ATILGAN, Eylem Ümit: Adalet Biraz Es Geçiliyor..., Demokratikleşme Sürecinde Hâkimler Ve Savcılar, TESEV Yayınları, İstanbul, Mayıs 2009.
• ŞAHİNKAYA, Yalçın: “İspanya’da Hâkim ve Savcıların Eğitimi” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Temmuz 2010, Yıl:1, Sayı:2.
• TANER, Tahir, “Ceza Davalarının Uzamasının Sebepleri”, İÜHFM, Yıl: 1946, S. XII, s. 971.
• TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / SANCAKDAR, Oğuz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, Seçkin Yayınevi, Ankara 2002.
• TREBİLCOCK, Michael J. / DANİELS, Ronald J., Rule of Law Reform and Development Charting the Fragile Path of Progress, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham – Northampton 2008.
• T.C. Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü, Adli İstatistikler 2012, Ankara, (yayın tarihi belirtilmemiş).
• T.C. Adalet Bakanlığı, Demokratikleşme ve Yargı Reformu, Ankara, Temmuz 1994.
• ÜNVER, Yener: “Genel Olarak Ceza Yargılaması” Adalet Bakanlığı Yargı Reformu Stratejisi Belgesi Gölgesinde Yargı Reformu Sempozyumu (18-20 Haziran 2008), TBB yayınları (Yayın yılı belirtilmemiş).
• WALDMAN, Ellen A.: “Healing Hearts or Righting Wrongs?: A Meditation on The Goals of “Restorative
• Justice”, Hamline University Journal of Public Law & Policy, 2004, Volume: 25, s. 355-374.
• http://law.hamline.edu (erişim tarihi 28.03.2014).
• Yargı Bağımsızlığına Dair Birleşmiş Milletler Temel İlkeleri (1985). (erişim tarihi 08.03.2014).
• YENİSEY, Feridun, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaşma (Uzlaştırmacı Eğitimi, Rehber Kitapçık), http:www.uzlaşma.adalet.gov.tr (erişim tarihi 28.03.2014).
• YENİSEY, Feridun: “Kamu Davasının Açılması ve İddianamenin İadesi”, Ceza Muhakemesi Kanununun 3 Yılı Teori ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar Sempozyumu (21 Haziran 2008), Türk Ceza Hukuku Derneği Yayını, İstanbul, Haziran 2009.
• YÜCEL, Mustafa Tören, Türkiye’de Yargının Etkinliği, Türkiye Barolar Birliği Yayını, Ankara, 2008.
• YÜCEL, Mustafa Tören, “Yeni Türk Ceza Siyasetinin (De Facto) Yansımaları” TBB Dergisi, 2010, Sayı 88.