TMK m. 240 HÜKMÜ UYARINCA SAĞ KALAN EŞİN KONUT VE EV EŞYASI ÜZERİNDEKİ HAKKI

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 638 - 697, 15.12.2020

Müge Ürem

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.775705

Cited By: 3

Öz

TBK m. 240 hükmü, edinilmiş mallara katılma rejiminin eşlerden birinin ölümü ile sona ermesi durumunda evlilik sonrası dayanışma, sağ kalan eşin o ana kadarki yaşam standardını devam ettirmesi, eşin mağduriyetinin önlenmesi, olağan yaşam ilişkilerini sürdürebilmesini sağlamak ve eşlerin sadece ölüm haliyle sınırlı olmak üzere konut veya ev eşyası üzerinde ayni hak talebinde bulunabilmesi amacını taşır. Kanun koyucu, sağ kalan eşe, ölen eşiyle birlikte yaşadığı konut üzerinde yaşamaya devam etme imkânını verirken konut üzerinde intifa, oturma veya haklı sebeplerin varlığı halinde mülkiyet hakkının tesisini talep hakkı tanımıştır; bununla birlikte ev eşyası üzerinde ise sağ kalan eşe tanınan hak, sadece mülkiyet hakkının tesisini talep hakkından ibarettir. Çalışmada sağ kalan eşin konut ve ev eşyası üzerindeki hakkı, hakkın hukuki niteliği, şekli, muhatabı, zamanaşımı süresi, ileri sürülebilme şartları ile eşya hukukuna ilişkin sonuçlar incelenecek olup, TBK m. 240 hükmü ile benzer bir hüküm olarak miras hukukuna ilişkin TMK m. 652 hükmü, çalışma kapsamına dahil edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

edinilmiş mallara katılma rejimi, sağ kalan eş, aile konutu, özgülenme, ev eşyası

Kaynakça

• ACABEY, Mehmet Beşir, “Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Tartışmalı Bazı Konular Hakkında Düşünceler”, İzmir Barosu Dergisi, Y. 73, S. 2, 2009
• ACABEY, Beşir, “Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mal Grupları-İspat Kuralları Ve Eşlerden Paylı Mülkiyet Altındaki Mallara İlişkin Düzenlemeler”, DEÜHFD, C. 9, Özel Sayı, 2007, (s. 491-534)
• ACAR, Faruk, Eşin Yasal Miras Payının Belirlenmesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2004
• ACAR, Faruk, Aile Hukukumuzda Aile Konutu Mal Rejimleri Eşin Yasal Miras Payı, 2. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016
• AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ, Derya, Türk Medeni Hukuku C. 2 Aile Hukuku, 22. Basım, Beta Yayınları, İstanbul, 2020
• AKKIŞLA, H. Sena, “Aile Konutunun Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi”, Kesit Akademi Dergisi, S.16, 2018, s. 541-563, http://www.kesitakademi.com/?mod =tammetin&makaleadi=&makaleurl=159974165_1540%20H.%20Sena%20AKKIŞLA.pdf&key=1234
• ATEŞ, Turan, Edinilmiş (Kazanılmış) Mallara Katılma Rejimi, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2004
• AYAN, Serkan, Evlilik Birliğinin Korunması, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2004
• BARLAS, Nami, “Yeni Türk Medenî Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Eşler Arası Hukuki İşlem Özgürlüğü ve Sınırları”, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu’na Armağan, Seçkin Yayıncılık, İstanbul, 2004, (s. 115-145)
• BAŞPINAR, Veysel, “Yeni Türk Medeni Kanunu”, Prof. Dr. Turgut Kalpsüz’e Armağan, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003, (s. 669-691)
• BAŞPINAR, Veysel, "Türk Medeni Kanunu İle Aile Hukukunda Yapılan Değişiklikler Ve Bu Konuda Bazı Önerilerimiz", AÜHFD, C.52, S.3, Ankara, 2003, (s. 79-101) (2003a)
• BUZ, Vedat, Medeni Hukukta Yenilik Doğuran Haklar, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2005
• BÜBERCİ ÇİFTÇİ, Afet Gülen/İÇÖZ DEMİREL, Derya, Boşanma Davaları C. 2, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017
• CEYLAN, Ebru, Türk ve İsviçre Hukukunda Boşanmanın Hukuki Sonuçları, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2006
• ÇABRİ, Sezer, Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 495-574) Cilt-I, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018
• GÜRSOY, Kemal T./EREN, Fikret/CANSEL, Erol, Türk Eşya Hukuku, 2. Basım, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1984
• DEMİRBAŞ, Harun, “Sağ Kalan Eşe Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Ayni Hak Tanınması İmkânı Veren MK. 240 ve MK. 652'nin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi'ye Armağan, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009, (s. 589-603)
• DOĞAN, Murat, “Mal Rejiminin Tasfiyesinde ve Mirasın Paylaşımında Aile Konutu ve Ev Eşyası”, AÜEHFD, Cumhuriyetimizin 80. Kuruluş Yılına Armağan, C.VII, S.3-4, 2003, (s. 651-696)
• DOĞAN, Murat, “Medeni Kanunun Getirdiği Yeni Bir Müessese: Aile Konutu”, AÜEHFD, C.VI, S. 1-4, Y. 2002, (s. 285-300)
• DURAL, Mustafa/ÖZ, Turgut, Türk Özel Hukuku Cilt IV Miras Hukuku, 13. Basım, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2019
• DURAL, Mustafa/ÖĞÜZ, Tufan/GÜMÜŞ, M. Alper, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2005
• DURAL, Mustafa/Öğüz, Tufan/Gümüş, M. Alper, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku, 15. Basım, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2020
• ERDEM, Mehmet, Aile Hukuku, 2. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019
• EREN, Fikret, Mülkiyet Hukuku, 4. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016
• GENÇCAN, Ömer Uğur, Mal Rejimleri Hukuku, 5. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara, 2018
• GEZDER, Ümit, "Mirasın Paylaşılmasında Aile Konutunun ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi (MK m.652)," İÜHFM, C.65, S.2, İstanbul, 2007, (s. 237-252)
• GÜMÜŞ, M. Alper, Teoride ve Uygulamada Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri (TMK m. 185-281), Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2008
• HAUSHEER, Heinz/ REUSSER, Ruth/ GEISER, Thomas, Berner Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Familienrecht, Das Eherecht, Band II/1/2, Die Wirkungen der Ehe im allgemeinen, Artikel 159- 180 ZGB, Schulthess, Bern, 1999
• HAUSHEER, Heinz/ REUSSER, Ruth/ GEISER, Thomas, Der ordentliche Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung, Art. 196-220 ZGB, Berner Kommentar Band/Nr. II/1/3/1, Art. 219, Stämpfli Verlag AG, Bern, 1992
• HAUSHEER, Heinz, Basler Kommentar Zivilgesetzbuch I. Art. 1-456 ZGB (Herausgeber, Geiser, Thomas/Fountoulakis, Christiana), Schulthess, Basel, 2014
• HAYRAN, H. Burhan, Mal Rejimleri Şerhi (4721 S. TMK: 202-281), Adil Yayınevi, Ankara, 2004
• KARLI, Özlem, “TMK. Mad. 652’ye Göre Aile Konutu ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi”, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan, C. I, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009, (s. 889–904)
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Turhan Kitabevi, Ankara, 2002 (2002a)
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., Türk Medeni Kanunu’nda Diğer Eşin Rızasına Bağlı Hukuksal İşlemler ve Yasal Alım Hakkı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2002
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., “Katılma Alacağında Zamanaşımı”, Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan, C.I, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010, (s. 1289–1298)
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., Medeni Kanun'umuzun Aile- Miras- Eşya Hukukuna Getirdiği Yenilikler, 3. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., Katkı – Katılma Alacağı, 7. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2020
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., Aile Hukuku, 4. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara, 2019
• MİDYAT, Nuri Aziz, Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Değer Artış Payı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017
• NÄF-HOFMANN, Marlies/NÄF-HOFMANN, Heinz, Schweizerisches Ehe- und Erbrecht, Schulthess, Zürich, 1998
• NEBİOĞLU ÖNER, Şebnem, Aile Konutunun Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014
• NEBİOĞLU ÖNER, Şebnem, “Aile Konutunun Özellikleri, Unsurları, Koruma Süresi ve Koruma Nedenleri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Kasım-Aralık 2011, Ankara, S. 97
• NEBİOĞLU ÖNER, Şebnem, “Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Aile Konutunun Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi”, Ankara Hacı Bayram Veli ÜHFD, C. XXIV, S. 1, 2020, (s. 169-218)
• NUSPLIGER, Isabelle, ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch Reihe OFK - Orell Füssli Kommentar, Art. 219, Herausgeber Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz, Roland Fankhauser, Stämpfli, Bern, 2016
• ÖZMEN, E. Saba / ÜREM, Müge, “Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde Yargıtay Kararları İle Yaratılan “Avans Tapu” Kavramına Yönelik Eleştiriler”, Maltepe ÜHFD, 2016/1, Seçkin Yayıncılık, İstanbul, 2016, (s. 13-31)
• ÖZMEN, Etem Sabâ/AYDIN, Gülşah Sinem, “Tapu İptal Davası Olarak yanlış Adlandırma İle Açılan Davalar (Tescili İsteme davası/ Yolsuz Tescilin Düzeltilmesi Davası)”, İstanbul, İBD, C. 88, S. 2014/6, (s. 179-216)
• ÖZDAMAR, Demet/KAYIŞ, Ferhat, Yasal Mal Rejimi ve Tasfiyesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012
• ÖZTAN, Bilge, Aile Hukuku, 6. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara, 2015
• ÖZUĞUR, Ali İhsan, Mal Rejimleri, 8. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015
• PIOTET, Paul, Die Errungenschaftsbeteiligung nach schweizerischem Ehegüterrecht, Stämpfli, Bern, 1987
• RUMO-JUNGO, Alexandra, CHK Hand Kommentar zum Schweizer Privatrecht, herausgeber Peter Breitschmid/Alexandra Rumo Jungo, Schulthess, Zürich, 2012
• SARI, Suat, Evlilik Birliğinde Yasak Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Beşir Kitabevi, İstanbul, 2007
• SCHLEISS, Richard, "Hausrat und Wohnung in Güterstandsauseinandersetzung und Erbteilung (nach den neuen Art. 219, 244 und 612a ZGB)”, Bern Univ. Diss., Bern, 1989
• STECK, Daniel/FANKHAUSER, Roland, Scheidung, Das Güterrecht der Ehegatten/Zweiter Abschnitt: Der ordentliche Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung, Herausgeber Ingeborg Schwenzer, Roland Fankhauser, Art. 219, Stämpfli Verlag AG, Bern, 2017
• ŞEKER, Muzaffer, “İsviçre Hukukunda Aile Konutunun Boşanma Halinde Aile Konutuna İhtiyacı Olan Eşe Mahkeme Kararı İle Tahsis Edilmesi”, EÜHFD, C. 11, S. 3-4, 2007, (s. 473-487)
• ŞEKER, Muzaffer, “Eşin Ölümü Halinde Malların Miras ve Yasal Mal Rejimi Kapsamında Birbirinden Bağımsız Olarak Tasfiye Edilmesi ve Özellikle Sağ Kalan Eşin Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Miras ve Yasal Mal Rejimi Hükümlerinden Kaynaklanan Hakları”, Maltepe ÜHFD, S. 1, 2007, (s. 435-450) (2007a)
• ŞIPKA, Şükran, Aile Konutu İle İlgili İşlemlerde Diğer Eşin Rızası (TMK md. 194), Beta Yayıncılık, İstanbul, 2004
• ŞIPKA, Şükran, “Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde, Tasfiyeyi ve Katılma Alacağını Talep Hakkına İlişkin Zamanaşımı Süreleri”, Prof. Dr. Bilge Öztan'a Armağan, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008, (s. 839-851)
• ŞIPKA, Şükran/ÖZDOĞAN, Ayça, Eşler Arasındaki Malvarlığı Davaları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017
• ŞIPKA, Şükran (Editör), Aile Hukuku Derneği Mal Rejimi Çalıştayı 26-27 Nisan 2019, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019
• TUOR, Peter, Das schweizerische Zivilgesetzbuch, Schulthess, Zürich, 2009
• TOPUZ, Murat, Türk Özel Hukukunda Taşınmaz Mülkiyeti, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020
• WOLF, Stephan, “Grundstücke in der güter-und erbrechtlichen Auseinandersetzung”, ZBJV, Band 136, 2000, (s. 241-288)
• YAĞCIOĞLU, Ali Haydar, Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Eşlerin Yasal Alım Hakkı, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2007.
• YAVUZ, Cevdet/TOPUZ, Murat, “Toprak Koruma Ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un Türk Medeni Kanunu’nun Miras Hukukuna İlişkin Hükümlerinde Yaptığı Değişiklikler”, Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, İstanbul, 2015, (s. 663-700)
• YONGALIK, Aynur, “İstisnalar Dar Yorumlanır Kurali Ve Değerlendirilmesi”, AÜHFD, 60(1), 2011, (s.1-15)
• ZEYTİN, Zafer, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, 4. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017
• ZEYTİN, Zafer “Artık Değere Katılma ve Değer Artış Payı Alacağında Zamanaşımı”, Prof. Dr. Ali Naim İnan’a Armağan, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2009, (s. 945-961)