Perpetration of Wilful Homicide Against Former Spouse

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 594 - 628, 25.06.2021

Elif Dönmez

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.782447

Öz

Although the crime committed against the spouse is accepted as a qualified form requiring intensified punishment according to the Turkish Criminal Code and the case-law of the Supreme Court, the same crime committed against an ex-spouse is punished with the basic form of the crime. Despite the fact that most of them are committed with the same motives, punishing the murder of the spouse more heavily is almost a punishment for women who have managed to divorce. In addition, on its website, the Ministry of Family, Labor, and Social Services defines “violence against women and family members” as violence which takes place among family members such as children, spouses, ex-spouses, and close relatives. In this context, it is detected by public authorities that ex-spouses need special protection. Despite this fact, the absence of protection of ex-spouses in criminal code disturbs the conscience of the society and requests for changes in the law are being expressed in different channels.
In this study, the legal extent of the subject on the sociological basis and the changes to be made on the legislation, the related crime being committed with the motive of the custom or under the effect of unfair provocation, the responsibility of the Turkish criminal legislation against international agreements, and the need of revising it according to these texts were discussed.

Anahtar Kelimeler

Wilful homicide, Former spouse, Violence against women, the place of international agreements in Turkish criminal law, Honor killings

KASTEN ÖLDÜRME SUÇUNUN ESKİ EŞE KARŞI İŞLENMESİ

Öz

Türk Ceza Kanunu ve Yargıtay içtihatları ile eşe karşı işlenen öldürme suçu, kasten öldürme suçunun ağırlaştırılmış cezayı gerektiren nitelikli hali kabul edilmesine rağmen aynı suçun eski eşe karşı işlenmesi suçun temel hali ile cezalandırılmaktadır. Büyük bir bölümü tamamen aynı saiklerle işlenmesine rağmen eşe karşı işlenen öldürme suçunun daha ağır bir cezayla cezalandırılması, adeta boşanmayı başarabilmiş kadınlara getirilmiş bir ceza niteliğindedir. Ayrıca Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın web sitesinde yer alan “Kadına ve aile bireylerine yönelik şiddet” tanımında şiddetin “çocuk, eş, eski eş, yakın akrabalar gibi aile bireyleri arasında” gerçekleştiği ifade edilmektedir. Bu bağlamda, kamu mercileri nezdinde eski eşin de özel korumaya ihtiyaç duyduğu tespit edilmiştir. Buna rağmen kanunun eski eşe yönelik koruma getirmemesi toplum vicdanını rahatsız etmekte olup farklı mecralarda konuyla ilgili kanun değişikliği talepleri dile getirilmektedir.
Bu çalışmada; konunun sosyolojik temelleri üzerinden hukuki boyutu ve mevzuat üzerinde yapılması gereken değişiklikler, ilgili suçun töre saiki ile veya haksız tahrik etkisinde işlenmesi, Türk ceza mevzuatının uluslararası anlaşmalar karşısındaki sorumluluğu ve bu metinlere göre revize edilmesi gerekliliği tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kasten öldürme, Eski eş, Kadına şiddet, Uluslararası anlaşmaların Türk ceza hukukundaki yeri, Töre cinayetleri

Kaynakça

• ACER, Yücel / KAYA, İbrahim, Uluslararası Hukuk, 5. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014.
• AKBABA, Zeynep Burcu, “Töre, Namus ve Töre Saikiyle Kasten Öldürme”, TBB Dergisi, Yıl: 2008, Sayı: 75, (s. 333 – 351).
• ARDUÇ, Nazmiye, Türkiye’de Kasten Adam Öldürme Suçunu İşlemiş Faillerin Kişilik Yapılarının Analizi ve Öldürme Suçunun Yordayıcılarının İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016.
• ARTUK, M. Emin / GÖKCEN, Ahmet / ALŞAHİN, M. Emin vd., Ceza Hukuku Özel Hükümler, 18. Basım, Seçkin Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• AYBAY, Rona, “Uluslararası Antlaşmaların Türk Hukukundaki Yeri”, TBB Dergisi, Yıl: 2007, Sayı: 70, (s. 187 – 213).
• BAYRAKTAR, Köksal, “Kasten Adam Öldürme”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Yıl: 2013, Cilt: 19, Sayı: 2, (s. 57 – 78).
• DEMİRKIR ÜNLÜ, Müge, İstanbul Sözleşmesi’nin (Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi) Ulusal Hukuk Açısından Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı Kamu Hukuku Bilim Dalı, 2014.
• DOĞAN, Recep, “Yargıtay Kararlarında Töre Saikiyle Öldürme Suçu”, TBB Dergisi, Yıl: 2016, Sayı: 126, (s. 123 – 166).
• ERDEM, Mehmet, Aile Hukuku, 2. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• ERGÜNEŞ DURAN, Ezgi, İstanbul Sözleşmesi’nin İç Hukuk Bakımından İncelenmesi ve Sözleşme’nin Uygulanmasında Kadının Statüsü Genel Müdürlüğünün Rolü, Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, 2014.
• İÇER, Mehmet Fatih, Yaralama ve Öldürme Suçları, 1. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• KOCA, Mahmut / ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014.
• KOCA, Mahmut / ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 2. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
• KOLBURAN, Şahide Güliz, “Kadın Cinayetleri Konusunda Nedensel Bir Değerlendirme: Sahip Olma Güdüsü”, Adli Tıp Bülteni, Yıl: 2017, Sayı: 22/3, (s. 194 – 199).
• MONTESQUIEU, Kanunların Ruhu Üzerine, 5. Basım, İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2017. ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar, Ceza Genel Hukuku Temel Bilgiler, 10. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 14. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• PALUT, Âdem, Kasten Adam Öldürme Suçu, 1. Basım, Adalet Yayınları, Ankara, 2019.
• RADFORD, Jill / RUSSELL, Diana E. H. (eds.), Femicide: The Politics of Woman Killing, Twayne Publishers, Buckingham, 1992.
• SOYASLAN, Doğan, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 6. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara, 2006.
• TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / ÖNOK, Murat R., Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 17. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• TOSUN ALTINÖZ, Şengül, “Femicide: Psychosocial Characteristics of the Perpetrators in Turkey”, International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, Yıl: 2018, Sayı: 62/13, (s. 4174 – 4186).
• ÜNKAP, Özge, Türkiye’de Namus Adına İşlenen Cinayetler: Mücadele ve Kazanımlar Kamer Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Bilim Dalı, 2009.
• YASSI, Fatma, Boşanmış Kadınlar ve Eski Eş Şiddeti, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, 2014. http://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/2889/kadin-cinayetlerini-durduracagiz-platformu-2019-raporu, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/emine-bulut-cinayeti-kararinda-tartisma-neden-agirlastirilmis-muebbet-degil-5402940/, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• http://www.kirikkalebarosu.org.tr/Detay.aspx?ID=120117, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/gsh/Booklet1.pdf, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/gsh/Booklet_5.pdf, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://sozluk.gov.tr/?kelime=, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://hukuk.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2020/01/Dr.Hakan-Hakeri5.pdf, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://kareningalasmith.com/category/counting-dead-women/, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• http://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/2845/kadin-cinayetlerini-durduracagiz-platformu-2017-veri-raporu, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• http://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/2869/kadin-cinayetlerini-durduracagiz-platformu-2018-veri-raporu, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• http://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/2889/kadin-cinayetlerini-durduracagiz-platformu-2019-raporu, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• http://www.pa.edu.tr/Upload/editor/files/Kadin_Cinayetleri_Rapor.pdf, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://ailevecalisma.gov.tr/ksgm/siddete-maruz-kalindiginda/, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/eski-esini-sokak-ortasinda-pompali-tufekle-oldurdu-1736666/, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/bursa/eski-karisini-18-yerinden-bicaklayarak-olduren-zanli-namus-icin-oldurdum-13114400, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://www.milliyet.com.tr/gundem/son-dakika-samsunda-eski-es-dehseti-19-yerinden-bicakladi-2788123, (erişim tarihi: 11.08.2020)
• https://kadinininsanhaklari.org/wp-content/uploads/2018/08/cedaw_komitesinin_19_sayili_genel_tavsiye_karari.pdf, (erişim tarihi: 11.08.2020)