Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

OTONOM SİLAH SİSTEMLERİNİN İNSANCIL HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA ANLAMLI İNSAN KONTROLÜNÜN ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 767 - 809, 30.06.2022
https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1003551

Öz

Otonom silah sistemleri, uluslararası düzeyde kabul edilmiş tek tip bir tanımı bulunmasa da bağımsız olarak hareket edebilen ve genel olarak bir insan unsuruna ihtiyaç duymadan hedef belirleyip gerektiğinde bu hedefe saldırabilen sistemler şeklinde tanımlanabilir. Bu sistemler, teknolojik ilerlemeye bağlı olarak, silahlı çatışmalarda kullanım amacıyla artan bir talep oranına sahiptir. Bu silah sistemlerinin askeri insan gücünün kullanılamayacağı veya askeri insan gücünü kullanmanın yürütülen çatışma bakımından dezavantaj teşkil edebileceği yerlerde devreye girebilme olanağı, ilerleyen teknolojiyle birlikte daha da geliştirilebilme potansiyeli ve kullanım kolaylığı gibi hususlar devletler tarafından tercih edilmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu şekilde, artan ilgiyle birlikte otonom silah sistemlerinin silahlı çatışmalardaki konumu, uluslararası hukuk bakımından yeni bir tartışma ve çalışma alanı yaratmıştır.
Otonom silah sistemleri her ne kadar niteliği gereği insansız kullanıma elverişli olsa da şu ana kadar çoğunlukla insan kontrolü altında kullanılmıştır. Otonom silah sistemlerinin silahlı çatışmalarda kullanılması, silahlı çatışmalara ilişkin uluslararası hukuk kuralları bakımından çeşitli sorun ve sakıncalar doğurabilme potansiyeline sahiptir. Bu çerçevede incelenmesi gereken temel meseleler arasında, otonom silah sistemlerinin silahlı çatışmalar hukukunun ayrım gözetme, orantılılık gibi bazı temel ilkeleri karşısındaki durumu ve söz konusu silahlar üzerinde hangi seviyedeki insan kontrolünün bu kontrolü anlamlı (meaningful) kılacağı sorunu sayılabilir.
Bu çalışmada otonom silah sistemleri konusundaki tartışmalar ele alınacak, anlamlı insan kontrolünün otonom silah sistemleri bakımından önemi ve bu tür silah sistemlerinin kullanımının silahlı çatışmalar hukukuna uygunluğu bakımından anlamlı insan kontrolünün hangi seviyelerde olması gerektiği uluslararası insancıl hukuk kapsamında değerlendirilecektir. Ayrıca anlamlı insan kontrolü kavramıyla beraber düşünüldüğünde otonom silah sistemlerinin silahlı çatışmalarda yer almasının genel bağlamda avantajlı olup olmadığı tartışılacaktır.

Kaynakça

  • Advisory Council on International Affairs (AIV) / Advisory Committee on Issues of Public International Law (CAVV), Autonomous Weapon Systems: The Need for Human Control, Advisory Report, No. 97 AIV, No. 26 CAVV, 2015.
  • AMOROSO, Daniele / TAMBURRINI, Guglielmo, “In Search of the “Human Element”: International Debates on Regulating Autonomous Weapons Systems”, The International Spectator, Yıl: 2021, Cilt: 56, Sayı: 1, (s. 20-38).
  • AMOROSO, Daniele / TAMBURRINI, Guglielmo, “What Makes Human Control over Weapon Systems Meaningful?”, ICRAC Working Paper 4, Yıl: 2019.
  • ANDERSON, Kenneth / REISNER, Daniel / WAXMAN, Matthew C., “Adapting the Law of Armed Conflict to Autonomous Weapons Systems”, International Law Studies, Yıl: 2014, Cilt: 90, (s. 386-411).
  • ANDERSON, Kenneth / WAXMAN, Matthew C., “Law and Ethics for Autonomous Weapon Systems: Why a Ban Won’t Work and How the Laws of War Can”, Jean Perkins Task Force on National Security and Law Essay Series, Hoover Institution and Stanford University, 2013, (s. 1-32).
  • APTE, Aruna / RENDON, Rene, “A Diagnostic Approach to Weapon System Lifecycle Support: The Phalanx Close-in Weapon System”, International Journal of Defence Acquisition Management, Yıl: 2009, Cilt: 2, (s. 1-16).
  • ARKIN, Ronald C., “Governing Lethal Behaviour: Embedding Ethics in a Hybrid Deliberative/Reactive Robot Architecture”, Technical Report GIT-GVU-07-11, (s. 1-117).
  • ARKIN, Ronald C., Governing Lethal Behaviour in Autonomous Robots, CRC Press, Boca Raton, FL, 2009.
  • ARKIN, Ronald C., “Lethal Autonomous Systems and the Plight of the Noncombatant”, AISB Quarterly, Yıl: 2014, No: 137, (s. 1-8).
  • Article 36, Key Elements of Meaningful Human Control, Background Paper, 2016.
  • Article 36, Killer Robots: UK Government Policy on Fully Autonomous Weapons, 2013.
  • ASARO, Peter, “On Banning Autonomous Weapons Systems: Human Rights, Automation and the Dehumanization of Lethal Decision-Making”, International Review of the Red Cross, Yıl: 2012, Cilt: 94, Sayı: 886, (s. 687-709).
  • BOLDE, Ingvild, “Norm-making and the Global South: Attempts to Regulate Lethal Autonomous Weapons Systems”, Global Policy, Yıl: 2019, Cilt: 10, Sayı: 3, (s. 359-364).
  • BORENSTEIN Jason, “The Ethics of Autonomous Military Robots”, Studies in Ethics, Law and Technology, Yıl: 2008, Cilt: 2, Sayı: 1, 2008.
  • BOULANIN, Vincent / DAVISON, Neil / GOUSSAC, Netta / CARLSSON, Moa Peldan, Limits on Autonomy in Weapon Systems, Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI): ICRC, 2020.
  • BOULANIN, Vincent / VERBRUGGEN, Maaike, Article 36 Reviews: Dealing With the Challenges Posed by Emerging Technologies, Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), 2017. (2017b)
  • BOULANIN, Vincent / VERBRUGGEN, Maaike, Mapping the Development of Autonomy in Weapon Systems, Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), 2017. (2017a)
  • BRENNEKE, Matthias, “Lethal Autonomous Weapon Systems and Their Compatibility with International Humanitarian Law: A Primer on the Debate”, Yearbook of International Humanitarian Law Volume 21 (2018), (derleyenler: Terry D. Gill, Robin Geiß, Heike Krieger, Christophe Paulussen), T.M.C. Asser Press, The Hague, 2020, (s. 59-98).
  • CHAVANNES, Esther / KLONOWSKA, Klaudia / SWEIJS Tim, “Governing Autonomous Weapon Systems: Expanding the Solution Space from Scoping to Applying”, The Hague Centre for Strategic Studies, 2020.
  • COOK, Adam, “Taming Killer Robots: Giving Meaning to the “Meaningful Human Control”, JAG School Paper no. 1, Air University Press, Yıl: 2019, (s. 1-24).
  • CROOTOF, Rebecca, “The Killer Robots Are Here: Legal and Policy Implications”, Cardozo Law Review, Yıl: 2015, Cilt: 36, Sayı: 5, (s. 1837-1915). (2015a)
  • CROOTOF, Rebecca, “War, Responsibility and Killer Robots”, North Carolina Journal of International Law and Commercial Regulation, Yıl: 2015, Cilt: 40, Sayı: 4, (s. 909-932). (2015b)
  • Defense Update, Iron Dome Battle Management Demonstrated, 16 Temmuz 2009, https://defense-update.com/20090716_iron_dome_bms.html, (erişim tarihi 28.05.2021).
  • DINSTEIN, Yoram, “Autonomous Weapons and International Humanitarian Law”, Dehumanization of Warfare: Legal Implications of New Weapon Technologies, (derleyenler: Wolff Heintschel von Heinegg, Robert Frau, Tassilo Singer), Springer, Cham, 2018, (s. 15-20).
  • EKELHOF, M.A.C., “Complications of a Common Language: Why It is so Hard to Talk about Autonomous Weapons”, Journal of Conflict and Security Law, Yıl: 2017, Cilt: 20, Sayı: 2, (s. 311-331).
  • ETZIONI, Amitai / ETZIONI, Oren, “Pros and Cons of Autonomous Weapons Systems”, Military Review, Yıl: 2017, Cilt: 97, Sayı: 3, (s. 72-81).
  • GÜNEYSU, Gökhan, “Otonom Silah Sistemleri ve İnsancıl Hukuk”, TBB Dergisi, Yıl: 2013, (s. 259-272).
  • HENCKAERTS, Jean- Marie / DOSWALD-BECK, Louis, Customary International Humanitarian Law Volume 1: Rules, Cambridge University Press: ICRC, 2005, https://www.icrc.org/en/doc/assets/files/other/customary-international-humanitarian-law-i-icrc-eng.pdf, (erişim tarihi 26.05.2021).
  • HEYNS, Christof, “Report of the Special Rapporteur on Extrajudicial, Summary or Arbitrary Executions”, United Nations General Assembly, Yıl: 2013.
  • HOROWITZ, Michael C. / SCHARRE, Paul, “An Introduction to Autonomy in Weapon Systems”, Working Paper, Yıl: 2015. (2015a)
  • HOROWITZ, Michael C. / SCHARRE, Paul, “Meaningful Human Control in Weapon Systems: A Primer, Working Paper, Yıl: 2015. (2015b)
  • HRW / IHRC, Losing Humanity: The Case Against Killer Robots, 2012.
  • HRW / IHRC, New Weapons, Proven Precedent: Elements of and Models For a Treaty on Killer Robots, 2020.
  • HRW / IHRC, The Need for and Elements of a New Treaty on Fully Autonomous Weapons, 2020.
  • ICRC, Artificial Intelligence and Machine Learning in Armed Conflict: A Human-centred Approach, 2019.
  • ICRC, Autonomy, Artificial Intelligence and Robotics: Technical Aspects of Human Control, Working Paper, Geneva, 2019.
  • ICRC, Expert Meeting Autonomous Weapon Systems: Technical, Military, Legal and Humanitarian Aspects, Geneva, 2014.
  • ICRC, International Humanitarian Law and the Challenges of Contemporary Armed Conflicts, 32nd International Conference of the Red Cross and Red Crescent Report, Geneva, 2015.
  • ICRC, Views of the ICRC on Autonomous Weapon System, Convention on Certain Conventional Weapons (CCW) Meeting of Experts on Lethal Autonomous Weapons Systems (LAWS), Geneva, 2016.
  • KALMANOVITZ, Pablo, “Judgment, Liability and the Risks of Riskless Warfare”, Autonomous Weapons Systems: Law, Ethics, Policy, (derleyenler: Nehal C. Bhuta, Susanne Beck, Robin Geiß, Hin-Yan Liu, Claus Kreß), Cambridge University Press, Cambridge, 2016, (s. 145-163).
  • KASHER, Asa, “The Principle of Distinction”, Journal of Military Ethics, Yıl: 2007, Cilt: 6, Sayı: 2, (s. 152-167).
  • Legality of the Threat or Use of Nuclear Weapons, Advisory Opinion, I.C.J. Reports, 1996.
  • LIU, Hin-Yan, “Categorization and Legality of Autonomous and Remote Weapons Systems”, International Review of the Red Cross, Yıl: 2012, Cilt: 94, Sayı: 886, (s. 627-652).
  • LIU, Hin-Yan, “Defense and Military Policy: Autonomous Weapons Systems”, Encyclopedia of Public Administration and Public Policy, (derleyenler: Domonic A. Bearfield, Melvin J. Dubnick), 3. Baskı, Taylor and Francis, New York, 2016, (s. 833-838).
  • Missile Defense Project, Iron Dome (Israel), Missile Threat Center for Strategic and International Studies, 14 Nisan 2016, https://missilethreat.csis.org/defsys/iron-dome/, (erişim tarihi 25.05.2021).
  • MK 15- Phalanx Close-In Weapon Systems (CIWS), https://www.navy.mil/Resources/Fact-Files/Display-FactFiles/Article/2167831/mk-15-phalanx-close-in-weapon-system-ciws/, (erişim tarihi 27.05.2021).
  • ÖZER, Adem, “Savaşlarda 3. Devrim Otonom Silah Sistemleri ve İnsancıl Hukuk”, Geleceğin Güvenliği, (derleyen: Ahmet Yıldız), Tasam Yayınları, 2019, (s. 251-270).
  • PICTET, Jean ve diğerleri, Commentary on the Additional Protocols of 8 June 1977 to Geneva Conventions of 12 August 1949, Martinus Nijhoff Publishers, Geneva, 1987.
  • SAUER, Frank, ICRAC Statement on Technical Issues to the 2014 UN CCW Expert Meeting, 2014, https://www.icrac.net/icrac-statement-on-technical-issues-to-the-2014-un-ccw-expert-meeting/, (erişim tarihi 11.07.2021).
  • SCHARRE, Paul, Army of None: Autonomous Weapons and the Future of War, W. W. Norton & Company, New York| London, 2018.
  • SCHMITT, Michael N., “Autonomous Weapons Systems and International Humanitarian Law: A Reply to Critics”, Harvard National Security Journal, Yıl: 2013, (s. 1-37).
  • SCHMITT, Michael N. / THURNHER, Jeffrey S., “Out of the Loop: Autonomous Weapon Systems and the Law of Armed Conflict”, Harvard National Security Journal, Yıl: 2013, Cilt: 4, Sayı: 2, (s. 231-281).
  • SHAPIR, Yiftah S., “Lessons from the Iron Dome”, Military and Strategic Affairs, Yıl: 2013, Cilt: 5, Sayı: 1, (s. 81-94).
  • SHARKEY, Noel, “Automating Warfare: Lessons Learned from the Drones”, J. L. Info. & Sci., Yıl: 2011, Cilt: 21, Sayı: 2, (s. 140-154).
  • SHARKEY, Noel, “Guidelines for the Human Control of Weapons Systems”, Working Paper for CCW GGE, ICRAC, 2018.
  • SHARKEY, Noel, “The Evitability of Autonomous Robot Warfare”, International Review of the Red Cross, Yıl: 2012, Cilt: 94, Sayı: 886, (s. 787-799).
  • SHARKEY, Noel, The Human Control of Weapons: A Humanitarian Perspective, https://www.law.upenn.edu/live/files/3948-sharkey---human-control-of-weapons-pf-draftpdf, (erişim tarihi 13.07.2021).
  • SPARROW, Robert, “Killer Robots”, Journal of Applied Philosophy, Yıl: 2007, Cilt: 24, Sayı: 1, (s. 62-77).
  • SZPAK, Agnieszka, “Legality of Use and Challenges of New Technologies in Warfare: The Use of Autonomous Weapons in Contemporary or Future Wars”, European Review, Yıl: 2020, Cilt: 28, Sayı: 1, (s. 118-131).
  • THURNHER, Jeffrey, “Examining Autonomous Weapon Systems from a Law of Armed Conflict Perspective”, New Technologies and the Law of Armed Conflict, (derleyenler: Hitoshi Nasu, Robert McLaughlin), T.M.C. Asser Press, The Hague, 2014, (s. 213-228).
  • ULGEN, Ozlem, “Definition and Regulation of LAWS”, UN GGE LAWS Report, Yıl: 2018.
  • United States, “Human-Machine Interaction in the Development, Deployment and Use of Emerging Technologies in the Area of Lethal Autonomous Weapons Systems”, Working Paper (Submitted to the GGE/CCW), 2018, https://reachingcriticalwill.org/images/documents/Disarmament-fora/ccw/2018/gge/documents/GGE.2-WP4.pdf, (erişim tarihi 12.07.2021).
  • US Department of Defense, Directive 3000.09, Autonomy in Weapon Systems, 2012.
  • ZITUN, Yoav, The Missile That Looks Like UAV, 17 Şubat 2016, https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4767278,00.html, (erişim tarihi 08.06.2021).
  • WAGNER, Markus, “Autonomous Weapon Systems”, Max Planck Encyclopedia of Public International Law, (der: Rudiger Wolfrum), Oxford University Press, Oxford, 2016.
  • WYATT, A., “So Just What is a Killer Robot?: Detailing the Ongoing Debate Around Defining Lethal Autonomous Weapon Systems”, Wild Blue Yonder, Yıl: 2020, (s. 68-81).
  • 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri ve Ek Protokolleri, (Yayına Hazırlayanlar: Melike Batur Yamaner, A. Emre Öktem, Bleda Kurtdarcan, Mehmet C. Uzun), Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2008.
  • 1949 Cenevre Sözleşmelerine Ek Protokollerin İngilizce metni, https://www.icrc.org/en/doc/assets/files/other/icrc_002_0321.pdf, (erişim tarihi 10.06.2021). https://dig.watch/process/gge-laws, (erişim tarihi 19.06.2021).
  • https://futureoflife.org/open-letter-autonomous-weapons/, (erişim tarihi 06.06.2021).
  • https://futureoflife.org/2017/08/20/killer-robots-worlds-top-ai-robotics-companies-urge-united-nations-ban-lethal-autonomous-weapons/, (erişim tarihi 06.06.2021). https://undocs.org/CCW/MSP/2019/9, Annex III, (erişim tarihi 20.06.2021).
  • http://www.icrac.net/statements/, (erişim tarihi 05.06.2021).
  • https://www.stopkillerrobots.org/about/#about, (erişim tarihi 05.06.2021).
  • https://www.stopkillerrobots.org/wp-content/uploads/2018/10/KRC_SCmembers_Oct2018rev.pdf, (erişim tarihi 06.06.2021).
  • https://www.un.org/disarmament/the-convention-on-certain-conventional-weapons/background-on-laws-in-the-ccw/, (erişim tarihi 19.06.2021).
Toplam 74 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hukuk
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

İsmail Ataş 0000-0003-2409-8033

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 12 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Ataş, İ. (2022). OTONOM SİLAH SİSTEMLERİNİN İNSANCIL HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA ANLAMLI İNSAN KONTROLÜNÜN ETKİSİ. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(1), 767-809. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1003551
AMA Ataş İ. OTONOM SİLAH SİSTEMLERİNİN İNSANCIL HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA ANLAMLI İNSAN KONTROLÜNÜN ETKİSİ. Hacettepe HFD. Haziran 2022;12(1):767-809. doi:10.32957/hacettepehdf.1003551
Chicago Ataş, İsmail. “OTONOM SİLAH SİSTEMLERİNİN İNSANCIL HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA ANLAMLI İNSAN KONTROLÜNÜN ETKİSİ”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 12, sy. 1 (Haziran 2022): 767-809. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1003551.
EndNote Ataş İ (01 Haziran 2022) OTONOM SİLAH SİSTEMLERİNİN İNSANCIL HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA ANLAMLI İNSAN KONTROLÜNÜN ETKİSİ. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 12 1 767–809.
IEEE İ. Ataş, “OTONOM SİLAH SİSTEMLERİNİN İNSANCIL HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA ANLAMLI İNSAN KONTROLÜNÜN ETKİSİ”, Hacettepe HFD, c. 12, sy. 1, ss. 767–809, 2022, doi: 10.32957/hacettepehdf.1003551.
ISNAD Ataş, İsmail. “OTONOM SİLAH SİSTEMLERİNİN İNSANCIL HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA ANLAMLI İNSAN KONTROLÜNÜN ETKİSİ”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 12/1 (Haziran 2022), 767-809. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1003551.
JAMA Ataş İ. OTONOM SİLAH SİSTEMLERİNİN İNSANCIL HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA ANLAMLI İNSAN KONTROLÜNÜN ETKİSİ. Hacettepe HFD. 2022;12:767–809.
MLA Ataş, İsmail. “OTONOM SİLAH SİSTEMLERİNİN İNSANCIL HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA ANLAMLI İNSAN KONTROLÜNÜN ETKİSİ”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, c. 12, sy. 1, 2022, ss. 767-09, doi:10.32957/hacettepehdf.1003551.
Vancouver Ataş İ. OTONOM SİLAH SİSTEMLERİNİN İNSANCIL HUKUKUN TEMEL İLKELERİNE UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASINDA ANLAMLI İNSAN KONTROLÜNÜN ETKİSİ. Hacettepe HFD. 2022;12(1):767-809.