Öz
Kadı records are one of the most important archive sources in Ottoman history. Kadı has duties both juristical and municipal. They fulfilled all these tasks, also, recorded their decisions and the copies of documents sent from the center. This registers are called the Shariah records. These records contains the following topics: trade, debt registration, property lawsuits, inheritance tax, guardianship determination, grants, alimony, tax, theft, insult, murder, as well as the copies of documents such as ferman, berat, tezkire, letter.
In this study, the introduction of shariah registry dated 1658-1659 (A.H. 1069), which is of great importance for the history of Harput, was made and the summaries of the documents included in the registry were extracted.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKGÜNDÜZ, Ahmet, Şer’iyye Sicilleri, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 1988.
- AKGÜNDÜZ, Ahmet, “İslam Hukukunun Osmanlı Devleti’nde Tatbiki; Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye Sicilleri”, Türkler Ansiklopedisi, 10, Ankara 2012, s.34-72
- ATALAR, Münir, “Şer’iyye Mahkemelerine Dair Kısa Bir Tarihçe”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi, 4, Ankara 1980, s.309-330
- BEŞİRLİ, Mehmet, “385 Numaralı Harput Şer’iyye Sicilinin Tanıtımı ve Osmanlı Şehir Tarihi Açısından Önemi”, OTAM, 10, Ankara 1999, s.3-25
- ÇELİK, Kürşat, “256 Numaralı M. 1236-1237 H.1820-1822 Tarihli Manisa Şer’iyye Sicilinin Tanıtımı ve Firhisti”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24/1, Elazığ 2014, s.255-267
- EKİNCİ, Ekrem Buğra, Osmanlı Hukuku, Arı Sanat Yayınları, İstanbul 2008.
- ERDOĞDU, İbrahim (2002), XVII. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı Toplumunda Değişim Eğilimleri (Harput Örneği), (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
- GEDİKLİ, Fethi, “Şer’iyye Sicillerinin Hukuk Tarihi Açısından Önemi ve Sicillere Dayalı Araştırmalar”, Dünden Bugüne Osmanlı Araştırmaları, İSAM Yayınları, İstanbul 2007, s.73-95
- HALAÇOĞLU, Yusuf, XIV ve XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, T.T.K Yayınları, Ankara 2003.
- KILIÇ, Ümit, İlmiye Teşkilatı, Grafiker Yayınları, Ankara 2012.
- ORTAYLI, İlber, “Kadı”, DİA, 24, İstanbul 2001, s.66-73
- TAŞ, Kenan Ziya, “Arşiv Malzemesi Olarak Şer’iyye Sicilleri ve Taşra Üniversitelerinde Arşiv Araştırmaları”, I. Milli Arşiv Şurası, Ankara 1998, s.175-187
- ÜNAL, Mehmet Ali, XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566), T.T.K Basımevi, Ankara 1989.
Öz
Kadı sicilleri, Osmanlı tarihinin en önemli arşiv kaynaklarından biridir. Kadının hem hukuki hemde beledi görevleri vardır. Kadılar bütün bu görevleri yerine getirir, verdikleri kararları kayıtlara geçirir, merkezden gönderilen belgelerin suretini defterlere kaydederlerdi. Bu defterlere şer’iyye sicili denir. Bu sicillerde alım-satım, borç tescilleri, mal davaları, miras taksimi, vasi tayini, hibe, nafaka, vergi, hırsızlık, hakaret, cinayet gibi konuları içeren kayıtların yanında; ferman, berat, tezkire, mektup gibi belgelerin suretlerinin kayları da yer almaktadır.
Bu çalışmada, Harput tarihi için büyük önem arz eden 1658-1659 tarihli şer’iyye sicilinin tanıtımı ve belgelerinin özetleri üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKGÜNDÜZ, Ahmet, Şer’iyye Sicilleri, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 1988.
- AKGÜNDÜZ, Ahmet, “İslam Hukukunun Osmanlı Devleti’nde Tatbiki; Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye Sicilleri”, Türkler Ansiklopedisi, 10, Ankara 2012, s.34-72
- ATALAR, Münir, “Şer’iyye Mahkemelerine Dair Kısa Bir Tarihçe”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi, 4, Ankara 1980, s.309-330
- BEŞİRLİ, Mehmet, “385 Numaralı Harput Şer’iyye Sicilinin Tanıtımı ve Osmanlı Şehir Tarihi Açısından Önemi”, OTAM, 10, Ankara 1999, s.3-25
- ÇELİK, Kürşat, “256 Numaralı M. 1236-1237 H.1820-1822 Tarihli Manisa Şer’iyye Sicilinin Tanıtımı ve Firhisti”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24/1, Elazığ 2014, s.255-267
- EKİNCİ, Ekrem Buğra, Osmanlı Hukuku, Arı Sanat Yayınları, İstanbul 2008.
- ERDOĞDU, İbrahim (2002), XVII. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı Toplumunda Değişim Eğilimleri (Harput Örneği), (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
- GEDİKLİ, Fethi, “Şer’iyye Sicillerinin Hukuk Tarihi Açısından Önemi ve Sicillere Dayalı Araştırmalar”, Dünden Bugüne Osmanlı Araştırmaları, İSAM Yayınları, İstanbul 2007, s.73-95
- HALAÇOĞLU, Yusuf, XIV ve XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, T.T.K Yayınları, Ankara 2003.
- KILIÇ, Ümit, İlmiye Teşkilatı, Grafiker Yayınları, Ankara 2012.
- ORTAYLI, İlber, “Kadı”, DİA, 24, İstanbul 2001, s.66-73
- TAŞ, Kenan Ziya, “Arşiv Malzemesi Olarak Şer’iyye Sicilleri ve Taşra Üniversitelerinde Arşiv Araştırmaları”, I. Milli Arşiv Şurası, Ankara 1998, s.175-187
- ÜNAL, Mehmet Ali, XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566), T.T.K Basımevi, Ankara 1989.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 11 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 6 Sayı: 11 |
