CBS Tabanlı Rusle Yöntemiyle Işıklı Gölü Havzasının Erozyon Risk Analizi

Yıl 2016, HARİTA TEKNOLOJİLERİ ELEKTRONİK DERGİSİ YIL:2016 CİLT:8 SAYI:1, 1 - 21, 30.04.2016

Mehmet Ali Özdemir , Sevgi Tatar Dönmez

Öz

Günümüzde çok önemli bir sorun olan erozyon, genellikle yanlış arazi kullanımı ve insan tahribatı nedeniyle, eğimli
arazilerde toprağın tutucu bitki örtüsünün azaldığı ya da tamamen yok olduğu toprak profilinin üst katmanlarından
başlayıp alta doğru devam eden aşınma ve taşınma olayıdır. Çalışma alanı, Ege Bölgesi İç Batı Anadolu
Bölümü’nde bulunan ve Büyük Menderes nehri havzasının önemli bir bölümünü oluşturan Işıklı Gölü havzasıdır.
Bu çalışmanın amacı; son yıllarda erozyon risk analizlerinin doğru bir biçimde yapılmasında oldukça fazla tercih
edilen CBS tabanlı RUSLE yöntemini kullanarak Işıklı Gölü havzasının erozyon risk sahalarının belirlenmesi ve
haritalanmasıdır. Bu çalışmada RUSLE yönteminin uygulanması için ArcGIS 10.2 ve ENVİ programları
kullanılmıştır.
Bu çalışma sonucunda oluşturulan Işıklı Gölü havzası erozyon risk analizi haritasına göre çeşitli risk sınıfları
belirlenmiştir. Bunlar; çok hafif, hafif, orta, şiddetli ve çok şiddetli şeklinde beş sınıf olarak ayrılmaktadır. Çalışma
alanında uygulanan RUSLE yönteminin diğer bir sonucu ise çalışma alanında meydana gelen erozyonla taşınan
sediment miktarının tahmini olarak hesaplanmasıdır. Buna göre Işıklı Gölü havzasında erozyon bakımından en
riskli kesimler, havzanın doğusunda yer alan ve oldukça engebeli bir yapıya sahip olan Akdağ kütlesinin bulunduğu
kesim başta olmak üzere, havzanın kuzey, kuzeybatı, batı, güneybatı ve güneyinde bulunan diğer dağlık ve engebeli
alanlarda bulunmaktadır. Çalışma Işıklı Gölü havzasında tespit edilen erozyon riski taşıyan alanlarda gerekli
tedbirlerin alınması için önem taşımaktadır. Böylelikle erozyonla taşınan sediment miktarı en aza indirilerek
toprağın korunması sağlanacaktır

Anahtar Kelimeler

Toprak Erozyonu, RUSLE Yöntemi, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Uzaktan Algılama

Kaynakça

• Çanga, M. (1995). Toprak ve Su Koruma, Ankara Üniv. Ziraat Fak., Yayın No. 1386, Ders Kitabı. 400, Ankara
• İşler, N. (2013). Ders Notları, Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Hatay
• Tağıl, Ş. (2007). Tuzla Çayı Havzasında (Biga Yarımadası) CBS-Tabanlı RUSLE Modeli Kullanarak Arazi Degradasyonu Risk Değerlendirmesi, Ekoloji, 17, 65, 11-20
• Cebel, H., Akgül, S. (2011). Toprak Oluşumu ve Koruyucu Önlemler, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, S. 134, ss. 57-61
• Cürebal, İ., Ekinci, D. (2006). Kızılkeçili Deresi Havzasında CBS Tabanlı RUSLE Yöntemiyle Erozyon Analizi, Türk Coğrafya Dergisi, 47, 115–130. Kapladığı alan % oranı Çok hafif Hafif Orta Şiddetli Çok şiddetli Toplam 47.777 13.129 8.982 4.046 6.188 80.123 100