Madencilik Faaliyetlerinde Coğrafi Bilgi Sisteminin Kullanımı

Yıl 2010, Cilt: 2 Sayı: 3, 28 - 34, 01.09.2010

Mehmet Ali Dereli Mustafa Yalçın Saffet Erdogan

Öz

Son dönemlerde maden ve madencilik uygulamaları gerek kazalarla gerekse maden türevlerinin maddi deger kazançları ile gündeme oturmaktadır. Bu nedenledir ki, neredeyse tüm mühendislik uygulamalarında etkin bir biçimde kullanılan Cografi Bilgi Sistemi (CBS) madencilik sektöründe de kullanılmaya baslanmıstır. Bu makalenin konusu madencilik uygulamalarında CBS yazılımının nasıl kullanılabilirligidir. Madencilik çalısmaları ile ilgili toplanan kaynaklardan elde edilen bilgiler dogrultusunda CBS’nin maden yataklarında, ocaklarında ya da havzalarında kullanımının yaygınlastıgı görülmektedir. CBS temelli bölge güvenilirligini ön plana çıkaran risk analizlerinin yapılması, maden içi ya da dısı için maden bilgi sisteminin olusturulması ve grafik ve grafik olmayan bilgilerin veritabanına girilmesi ile elde edilen bilgilerle maden rezerv miktarının tespitine yönelik maliyet analizleri yapılan çalısmalar göze çarpmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Madencilik Uygulamaları, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Risk Analizi

GIS Used Of Mining Applications

Öz

In recent years, mine and mining applications have become a current issue with both accidents and financial value gains of its derived products. This is why; Geographical Information Systems (GIS) used almost all engineering applications effectively have also used mining sector slowly. The basic goal of this study has been question how to be able to be used GIS software in mining applications. In accordance with resources gathered with respect to mining activities, GIS have been in sight use by mine, mineral deposits and mining basin commonly. With GIS-based software have been in evidence studies regarding cost analyses to be detected amount of mine reserve with information obtain from risk analyses to be formed, mine information system in mine inside/outside and entered database of graphic and non graphic data.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Bonham-Carter, G., 1994. Geographic Information Systems for Geoscientists: Modelling with GIS. Pergamon Press, Oxford, pp: 398.
• Burns, C., 2010, GIS Supports Complex Mining Workflow, GIS Mine Post, ESRI, 2010.
• Düzgün, H.S.B., 2005. Madencilikte coğrafi bilgi sistemleri ve yardımcı teknolojiler, Maden Mühendisliği Açık Ocak İşletmeciliği El Kitabı, , Eskikaya, S., Karpuz, C., Hindistan M.A., Tamzok N. (Ed.), TMMOB Maden Mühendisliği Odası, Ankara, pp. 315-335.
• Erener, A., Düzgün, HSB., 2009, Murgul Bakır Ocaklarındaki Alansal Değişimin Uzaktan Algılama Yöntemi İle Belirlenmesi, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı11-15 Mayıs 2009, Ankara.
• Güneş, K., 2005, Türkiye Feldspat Sahalarını Coğrafi Bilgi Sistemler Ortamında Değerlendirilmesi ve Yönetilmesi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri.
• Gündoğdu, I.B., Gökay, M.K., 2002, Yeraltı Maden Ocaklarında Kullanılmak Üzere Geliştirilen Coğrafi Bilgi Sistemi (M-Gıs), Türkiye 13 Kontur Kongresi Bildiriler Kitabı, 29-31 Mayıs 2002, Zonguldak.
• İşleker, H.,2009, Bir Maden Yatağının Coğrafi Bilgi Sistemleri Yardımıyla Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Kızıltaş, M., 2005, İstanbul Bölgesi Taşocaklarının Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Ortamında Değerlendirilmesi ve Yönetilmesi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 107s.
• Ligas, P. and M. Palomba, 2006. An integrated application of geological-geophysical methodologies as a cost-efficient tool in improving the estimation of clay deposit potential: Case study from South Central Sardinia (Italy). Ore Geology Reviews. 29 (2): 162-175.
• Özkan, G., Yılmaz, O.S., Yalpır, Ş., 2007, Maden Bilgi Sistemi Oluşturma Çalışmaları, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 30 Ekim-02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon.
• Porwal, A., Carranza, E. J. M. and Hale, M., 2004. A hybrid neuro-fuzzy model for mineral potential mapping, Mathematical Geology, Vol. 36, No. 7, 803-818.
• Sides, E. J., 1997. Geological modelling of mineral deposits for prediction in mining, Geol Rundsch, 86: 342-352.
• Skabar, A., 2007. Mineral potential mapping using Bayesian learning for multilayer perceptrons, Math Geol, 39, 439-451.
• Sütçü, E., Paker, S., Nurlu, P., Kumtepe, P.,Cengiz, T., 2009, Tekirdağ- Malkara Havzasında CBS Yöntemleriyle Potansiyel Kömür Sahalarının Belirlenmesine Yönelik İki Değişkenli İstatistiksel Yaklaşım, TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 02-06 Kasım 2009, İzmir.
• Şalap, S., Karslıoğlu, M.O., Demirel, N., 2009, Development of a GIS-based monitoring and management system for underground coal mining safety, International Journal of Coal Geology 80 (2009) 105–112.
• URL-1, http://www.mta.gov.tr/v2.0/default.php?id=maden_arama&m=4
• Ülger, N. E., 1995, “Bir Veri Tabanı Üzerinde Tutulmuş Yersel (Arazi) Bilgi Sisteminin Oluşturulması”, TÜBİTAK, Proje No: EEEAG-18
• Ülger, N.E., Güneş, T.K., Akkaya, U.G., Kahriman, A., 2006, EGE Bölgesi Feldspat Üretim Sahalarına İlişkin Maden Bölge Sisteminin Oluşturulması, İstanbul Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, C. 19, S. 1, SS. 43-50, Y. 2006.
• Wright, D. F., and Bonham-Carter, G. F., 1996. VHMS favourability using GIS-based integration models, Chise Lake-Anderson lake Area, in Bonham-Carter, G., F., Galley, A. G., and Hall, G. E. M., eds., EXTECH I: A Multidiciplinary Approach to Massive Sulphide Research in the Rusty Lake- Snow Lake Greenstone Belts, Manitoba. Geol. Survey Canada Bull., 426, p. 339-376, 387-401.
• Yomralıoglu, T, 2000, “Cografi Bilgi Sistemleri”, KTÜ, Trabzon, 475 sf., ISBN 975-97369-0-X