EVALUATION OF HALAL SLAUGHTER IN TERMS OF THE MEAT INDUSTRY AND ETHICS

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 95 - 110, 29.12.2025

Mustafa Tayar , Müge Kayapınar

https://doi.org/10.51973/head.1813196

Öz

Halal meat production is regarded not only as a religious obligation but also as an integrated system encompassing animal welfare, food safety, and ethical production principles. In modern food supply chains, halal slaughter practices are situated at the intersection of technical requirements and spiritual values and, when properly implemented, contribute positively to meat quality, microbial safety, and public trust. In this review article, halal slaughter procedures applied in cattle processing and the tazkiyah principles of Islamic law were analyzed within the framework of European Union (EU) and Türkiye legislation, in terms of animal welfare, and ethical considerations. In addition, the effects of pre-slaughter stunning practices on halal compliance, animal welfare, and meat quality were comparatively evaluated based on the current literature. The findings indicate that when halal slaughter processes are implemented in accordance with scientific standards, ethical principles, and legal regulations, they provide a sustainable meat production model that supports both animal welfare and consumer confidence.

Anahtar Kelimeler

Halal Slaughter and Meat , Animal Welfare , Stunning , Ethics

HELAL KESİMİN ET ENDÜSTRİSİ VE ETİK AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Helal et üretimi, yalnızca dini bir yükümlülük olarak değil; hayvan refahı, gıda güvenliği ve etik üretim ilkelerini bütüncül biçimde içeren bir sistem olarak değerlendirilmektedir. Modern gıda zincirlerinde helal kesim uygulamaları, teknik gereklilikler ile manevi ilkelerin kesişiminde yer almakta; uygun koşullarda gerçekleştirildiğinde et kalitesi, mikrobiyal güvenlik ve toplumsal güven üzerinde olumlu etkiler oluşturmaktadır. Bu derleme çalışmasında, büyükbaş hayvan kesiminde uygulanan helal kesim prosedürleri ile İslam hukukunun tezkiye ilkeleri; Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye mevzuatı, hayvan refahı ve etik yaklaşımlar çerçevesinde analiz edilmiştir. Ayrıca, kesim öncesi sersemletme uygulamalarının helal uygunluk, hayvan refahı ve et kalitesi üzerindeki etkileri, literatür bulguları doğrultusunda karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, helal kesim süreçlerinin bilimsel standartlar, etik ilkeler ve yasal düzenlemelerle uyumlu biçimde uygulanması hâlinde; hem hayvan refahını gözeten ve hem de tüketici güvenini destekleyen sürdürülebilir bir et üretim modeli sunduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Helal Kesim ve Et , Hayvan Refahı , Sersemletme , Etik

Kaynakça

• Abd El-Rahim, I. H. A., Mashat, B. H., & Fat’hi, S. M. (2023). Effect of halal and stunning slaughter methods on meat quality: A review. International Food Research Journal, 30 (2), 290-302. https://doi.org/10.47836/ifrj.30.2.02
• Aghwan, Z. A., & Regenstein, J. M. (2019). Slaughter practices of different faiths in different countries. Journal of Animal Science and Technology, 61, 111-121. https://doi.org/10.5187/jast.2019.61.3.111
• Akgündüz, A. (2012). Helal gıda meselesi: Avrupa’da helal gıda problemleri ve çözüm yolları. İhracat İçin Helal Sertifikası Sempozyumu Bildirileri, Balıkesir.
• Alam, A., El Ashfahany, A., Aisyah, S., Rama-dayanti, A., & Tabash, M. I. (2024). Animal welfare studies in religious and halal slaughter: A literature review. Journal of Animal Behaviour and Biometeorology, 12 (3), 2024019. https://doi.org/10.31893/jabb.2024019
• Alişarlı, M. (2011). Kesim yöntemleri. In Güncel dinî meseleler istişare toplantısı IV: Günümüzde helâl gıda. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Altunboy, A., & Sarıçoban, C. (2018). Hayvan kesiminde başvurulan bayıltma uygulamaları ve mekanik kesim metotları. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 32 (2), 206-211. https://doi.org/10.15316/SJAFS.2018.86
• Atasever, M., & Alişarlı, M. (2020). Helal gıda. Journal of Halal Lifestyle, 2 (2), 95–101.
• Awan, J. A., & Sohaib, M. (2016). Halal and humane slaughter: Comparison between Islamic teachings and modern methods. Pakistan Journal of Food Science, 26, 234-240.
• Bouzraa, S., Agüera, E. I., Requena, F., Rodríguez, I., & Serrano, S. (2023). Influence of the slaughter method on the hygienic quality of beef cattle meat and animal welfare biomarkers. Animals, 13 (6), 1014. https://doi.org/10.3390/ani13061014
• Bozzo, G., Barrasso, R., Ferorelli, D., et al. (2021). Animal welfare policies and human rights in the context of slaughter procedures. Agriculture, 11, 442. https://doi.org/10.3390/agriculture11050442
• Choudhury, M. A. (1983). Principles of Islamic economics. Middle Eastern Studies, 19 (1), 93-103.
• Çayıroğlu, Y. (2014). İslam hukukuna göre helal gıda. İstanbul: Çağlayan Matbaası.
• Erdem, E., Varinli, İ., & Yıldız, E. (2015). The level of consumers’ awareness and perceptions in consumption of halal certified products. Journal of Islamic Management and Business, 7 (16), 65–75.
• European Food Safety Authority. (2004). Welfare aspects of animal stunning and killing methods (AHAW 04-027). EFSA, Italy.
• European Union. (2009). Council Regulation (EC) No 1099/2009 of 24 September 2009 on the protection of animals at the time of killing. Official Journal of the European Union, L 303, 1-30.
• Fahmi, S. (2017). Halal labeling effect on Muslim consumers’ attitude and behavior. Proceedings of the International Conference on Organizational Innovation (ICOI 2017), 150-156. https://doi.org/10.2991/icoi-17.2017.26
• Farouk, M. M., Al-Mazeedi, H. M., Sabow, A. B., Bekhit, A. E. D., Adeyemi, K. D., Sazili, A. Q., & Ghani, A. (2014). Halal and kosher slaughter methods and meat quality: A review. Meat Science, 98 (3), 505-519. https://doi.org/10.1016/j.meatsci.2014.05.021
• Fındık, S. (2021). Türkiye’de helal gıda sertifi-kasyon faaliyetleri ve ilgili kuruluşların çalışma prensiplerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Florek, M. (2014). Welfare of cattle in terms of slaughter methods. Medycyna Weterynaryjna, 70, 274-279.
• Fuseini, A. (2023). Halal slaughter of cattle: To stun or not to stun? CABI Reviews, 2023 (12), 1–6. https://doi.org/10.1079/cabireviews.2023.0012
• Fuseini, A., Knowles, T., Lines, J., Hadley, P., & Wotton, S. (2016). The stunning and slaughter of cattle within the EU. Animal Welfare, 25 (3), 365-376. https://doi.org/10.7120/09627286.25.3.365
• Görgüç, M. (2014). Helal sertifikanın pazarlamaya etkisi ve gıda sektöründe bilinirliği. İ.Ş.Ü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul.
• Grandin, T. (1994). Religious slaughter and animal welfare. Meat Focus International, 115-123. https://praxisi.org/storage/app/media/uploaded-files/Grandin%201994.pdf
• Gregory, N. G. (2005). Recent concerns about stunning and slaughter. Meat Science, 70 (3), 481–491. https://doi.org/10.1016/j.meatsci.2004.06.026
• Helmut, P. (2010). Review of stunning and halal slaughter. Meat & Livestock Australia, Australia.
• Jalil, N. S. A., Tawde, A. V., Zito, S., et al. (2018). Attitudes of the public toward halal food and associated animal welfare issues. PLoS ONE, 13, e0204094.
• Kahraman, A. (2012). Gıda ürünlerinde helâl ve haramı belirleme yöntemi. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16 (1), 453-478.
• Kumar, P., Abubakar, A. A., & Imlan, J. C. (2023). Importance of knife sharpness during slaughter. Animals, 13, 1751. https://doi.org/10.3390/ani13111751
• Kurt, E. (2013). Dünyada ve ülkemizde helal belgelendirme çalışmalarında mevcut durum. Standart Teknik ve Ekonomik Dergi (TSE), 27-37.
• Nakyinsige, K., Che Man, Y. B., Aghwan, Z. A., et al. (2013). Stunning and animal welfare from Islamic and scientific perspectives. Meat Science, 95 (2), 352-361.
• Öztürk, A., Nart, S., & Altunışık, R. (2015). Tüketicilerin helal tüketim davranışlarının belirleyicileri: Planlı davranış teorisi çerçevesinde bir araştırma. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, 1 (2), 141-160.
• Peters, A. (2019). Religious slaughter and animal welfare revisited. Derecho Animal, 10, 27-39. https://doi.org/10.5565/rev/da.472
• Petty, D. G., Hattingh, J., & Ganhao, M. F. (1994). Effects of electrical stunning on bleeding efficiency in sheep. Meat Science, 36 (1–2), 81–89.
• Rahman, M. M., Razimi, M. S. A., Ariffin, A. S., & Hashim, N. (2024). Navigating moral landscape: Islamic ethical choices and sustainability in halal meat production and consumption. Discover Sustainability, 5, 225.
• Riaz, M. N., & Chaudry, M. M. (2004). Halal food production. Boca Raton, FL: CRC Press. Roça, R. O., Padovani, C. R., Filipi, M. C., Schwach, E., Uemi, A., Shinkai, R. T., & Biondi,.
• G. F. (2001). Effects of slaughter methods on bleeding efficiency. Food Science and Technology (Campinas), 21 (2), 244-248. Sarıçoban, C., & Yetim, H. (2013). Helal gıda üretimi açısından et ve et ürünleri. Uluslararası Helal ve Sağlıklı Gıda Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 135-154). Konya: Aybil Yayınevi.
• Sazili, A. Q. (2023). Stunning compliance in halal slaughter: A review. Animals, 13 (15), 2457. https://doi.org/10.3390/ani13193061
• Sert, İ. (2021). İslam hukukunda helal gıda-insan sağlığı ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• T.C. Resmî Gazete. (2010). Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (Kanun No: 5996). Resmî Gazete, Sayı: 27610.
• Tayar, M., & Doğan, M. (2019). Helal kesim. Academic Platform Journal of Halal Lifestyle, 1 (2), 62-76.
• Tayar, M., & Yıbar, A. (2013). Gıda güvenliği ve helal gıda belgelendirme sistemi. TSE Standardizasyonun Küresel Ekonomiye Etkileri Sempozyumu, 25-26 Kasım 2013, İstanbul.
• Tayar, M., & Yıldırım, Y. (2020). Et endüstrisi. Bursa: Dora Basım.
• Türk Standartları Enstitüsü. (2019). TSE OIC/SMIIC 1:2019 Helal gıda - Genel kılavuz. Ankara: Türk Standartları Enstitüsü.
• Usmani, M. T. (2006). The Islamic laws of animal slaughter. California, USA: White Thread Press.
• Yaman, A. (2011). Hayvan kesim yöntemleri ve fıkhî hükümleri. In Günümüzde helal gıda Ankara: DİB.
• Yazır, E. H. (2005). Kur’an-ı Kerim ve açıklamalı meali (M. S. Çöğenli, Sadeleştiren). İstanbul: Huzur Yayınları. Yetim, H. and Ahhmed, A. (2019). Why Killing the Animals by Stunning is not Halal and In-human? 5th World Halal Summit 2019, 28 Nov. - 01, Dec. 2019, Istanbul.
• Yetim, H. & Türker, S. (2020). Helal ve Sağlıklı Gıda. İst. S. Zaim Üniversitesi Yayınları, No: 51, İstanbul, 149 sh.