Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Sisteminin İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 71 - 84, 18.12.2020

Hamdi Döndüren

Öz

Risk sermayesi, ileri teknolojiyi finanse eden dinamik bir sistemdir ve bir ülkede büyük istihdam oluşturan veya ihracat potansiyelini artıran bir faaliyet olarak ifade edilebilir. Girişim ise yeni ve gelecek vaad eden bir iş koluna, kullanılan teknik ya da teknoloji ile giriş yapmaktır. Girişimci, genel olarak genç, yetenekli, çalışan ve büyük bir kâr potansiyeli taşıyan fikirlere sahip olanlar insanlardır. Kur’an-ı Kerim’den pozitif bilimin önünü açan çeşitli örnekler verilebilir. Hz. Yusuf’un yönetimi, Hz. Sü-leyman ve rüzgâr enerjisi gibi mucize diye nitelendirilen çeşitli konular girişimcilik kavramına örneklerdir. İslam hukukunda risk sermayesinde kullanılan ortaklıklar, istisna akdi (eser sözleşmesi), inan ortaklığı (anonim şirketi) ve emek-sermaye ortaklığıdır (mudarebe). Bu çalışmada, bu ortaklıklar, Kur’an-ı Kerim ve İslam tarihinden örneklerle temellendirilmektedir. Özellikle emek-sermaye (mudarebe usulü) ortaklığı, en temel işlem unsurudur. Ekonomik bakımdan kalkınmış ülkeler, yeni dünya düzeninde faizli kredilere alternatif olarak risk sermayesi yöntemine yönelmiş bulunmaktadır. Bu model, İslâm’ın asırlar önce uyguladığı emek-sermaye ortaklığıdır. Çalışmada, yine Türkiye’de risk sermayesi uygulaması ve varlık kiralama şirketi (VKŞ) ilişkisi gibi konular da değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Risk sermayesi, girişimci, yatırım, fon, İslam hukuku

Evaluation of Venture Capital System in terms of the Investment Trading Processes and Islamic Law

Öz

Venture capital is a dynamic system that finances advanced technology. It can be expressed as a field of activity that creates great employment and increases export potential. Entrepreneur-ship is to enter a new and promising business line with the technique or technology used. Entrepreneurs are generally young, talented, working people who have ideas with great profit potential. Various examples that paved the way for positive science can be given from the Quran. Some subjects that are described as miracles such as Hz. Yusuf's management, Hz. Suleyman and wind power are examples of the concept of entrepreneurship. The partnerships used in venture capital in Islamic law are contract of exception (work contract), faith partner-ship (joint stock company) and labor-capital partnership (mudaraba). In this study, these partnerships based on examples from the Quran and Islamic history were evaluated. The labor-capital (mudaraba method) partnership is the most basic process element in the system. Economically developed countries have turned to the venture capital method as an alternative to interest-bearing loans in the new world order. This model is the labor-capital partnership that Islam applied centuries ago. Also in the study, venture capital applications and venture capital system (VKS) relations in Turkey was evaluated.

Anahtar Kelimeler

Venture capital, entrepreneur, investment, fund, Islamic law

Kaynakça

• Anonim, (2004). Erişim Adresi: www.evca.com/html/euro/members_regulatory_RCAP.asp., Erişim Tarihi: 22.03.2004.
• Anonim, (2008). http://www.forumdas.net/odev-ve-tezler/suyun-kimyasal-yapisi-ve-ozellikleri -68326/ Erişim Tarihi: 12.05.2009.
• Berk, N. (2003). Finansal Yönetim, Türkmen Kitabevi, 7. Baskı, s.4.
• Çiller, T. ve Çizakça, M. (1989). Türk Finans Kesiminde Sorunlar ve Refom Önerileri. nşr. İSO, İstanbul, s.152.
• Çizakça, M. (2019). İslam Ekonomisi ve Finansına Giriş. KTO Karatay Üniversitesi Yayıncılık, Konya, Türkiye.
• Devellioğlu, F. (1993). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat, Akaydın Kitabevi, Ankara.
• Döndüren H. (1992). İslâm Bankacılığı ve Reform Önerileri”. İslâmî Araştırmalar Dergisi, c. VI. Döndüren, H. (1998). İslâmî Ölçülerle Ticaret Rehberi. Erkam Yayınevi, İstanbul, Türkiye.
• Döndüren, H. (2004). Ticaret Rehberi, Erkam Yayınları, İstanbul.
• Döndüren, H. (2005). Delilleriyle Ticaret ve İktisat İlmihali. Erkam Yayınevi, İstanbul, Türkiye.
• Döndüren, H. (2016). Katılım Dünyası. https://katilimdunyasi.com/2016/11/29/ prof-dr-hamdi-donduren-yazdi-faizsiz-bankalarin-finansman-kullandirma-yontemleri/ Erişim Tarihi 01.05.20.
• Ergin, F. (1964). İktisat. İstanbul. s. 569.
• İnfomag Dergisi. (2007). Ekonomi sayfası; Milliyet Gazetesi, 19 Eylül 2007 sayısı.
• Kumaş, M. (2007). Faizsiz Bir Finans Yöntemi Olarak Venture Capital Sistemi ve İslam Bankacılığı İle Mukayesesi. Uludağ Üniv. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16 (1), 279-298.
• Perez, R. (1986). Inside Venture Capital: Past, Present and Future, sy. 6, Praeger, New York.
• Sarıaslan, H. (1989). Venture Capital (Risk Sermayesi) Finansman Modeli ve Türkiye’de Uygulama Olanakları, Ankara Sanayi Odası (ASO), rapor ve Batterson, Leonard A. Raising Venture Capital and Entrepreneur (Englewood Cliffs, N.J., Prentice-Hall, 1986)den naklen.
• Schertler, A., (2002). What Drives Venture Capital Activity in Europe: Firt Draft, The Kiel Institute for Wold Economics, D-24100, Kiel, Germany, 25 Sep. 2002, s. 19.
• Nasr, S.H. (1996). Üç Müslüman Bilge. İnsan Yayınları, 1.Baskı, İstanbul, Türkiye.
• Tabakoğlu, A. (2012). Türk İktisat Tarihi. Dergâh Yayınları, İstanbul, Türkiye.
• TTGV, (2004) Türk Teknoloji Geliştirme Vakfı. Erişim adresi: http://www.ttgv.org.tr/tur/06_tekno_guncel/623.htm; Erişim Tarihi: 30.03.2004. 20 Erişim Adresi: www.turkvca.org, Erişim Tarihi: 23.03.2004.