HALAL EARNING, HUMAN DIGNITY AND VIRTUOUS SOCIETY BUILDING: AN ECONOMIC EVALUATION BASED ON RELATED HADITHS

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 17, 23.06.2022

Ekrem Erdem

https://doi.org/10.51973/head.1111960

Cited By: 3

Öz

The aim of this study is to examine the issue of halal earnings based on the hadiths we have compiled from authentic sources. While doing this, the relevant verses will be taken into account and evaluations will be made about the present. Thus, the most important goal of the study is to reveal the teachings of the Prophet about maintaining a moral economic life by earning from clean and halal ways. However, since the scope of the study is quite wide, only the compatibility of human nature as the basic dynamics underlying the legitimacy of halal earnings has been discussed in the study. Therefore, in order to protect one's dignity and not depend on anyone who has a low character, the hadiths about the ability to provide his sustenance by enduring all kinds of troubles in order to survive by preserving the state of resignation under market conditions, and finally, the hadiths about the examples from the life of the Prophet in this regard have been examined. To briefly summarize the result of the study, the legitimacy of earning in Islam is that it is halal; that is, it makes sense when it is obtained by considering the Islamic rules. The quality of a person's religiosity and his honor also depends significantly on the halal degree of one's earnings. Some fields of activity, sources of income and ways of doing business, which are considered legitimate according to official regulations, may not be considered legitimate/halal in an Islamic lifestyle.  

Anahtar Kelimeler

Halal Earning, human dignity, virtuous society, sustenance, verses, hadiths

HELAL KAZANÇ, İNSAN ONURU VE ERDEMLİ TOPLUM İNŞASI: İLGİLİ HADİSLER ÜZERİNDEN İKTİSADİ BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Bu çalışmada amaç, helal kazanç konusunu mümkün olduğunca sahih kaynaklardan derlediğimiz hadislerden hareketle incelemektir. Bunu ya-parken elbette konuyla ilgili ayetler de dikkate alınacak ve günümüze dair değerlendirmeler yapılacaktır. Böylece, günümüzde Müslümanların çok önemli bir sorunu olan temiz ve helal yollardan kazanç elde etmek suretiyle ahlaklı bir iktisadi hayatı sürdürme konusunda Hz. Peygamber’in öğretilerinin ortaya konması, çalışmanın en önemli hedefidir. Fakat, çalışmanın kapsamı oldukça geniş olduğu için, elimizdeki çalışmada sadece helal kazancın meşruiyetinin altında yatan temel dinamikler olarak insan fıtratının (tabiatının) ya da yaradılış formatının buna uygunluğu, dolayısıyla, insanın muhannete muhtaç olmayıp onurunu koruması için piyasa şartları altında tevekkül halini muhafaza ederek maişet yolunda her türlü meşakkate katlanarak rızkını temin etmesine, son olarak da bu hususta Hz. Peygamber’in hayatından örneklere dair hadisler incelenmiştir. Çalışmada ulaşılan sonucu kısaca özetlemek gerekirse, İslam’da kazancın meşruiyeti onun helal olmasıyla; yani, İslami kurallar dikkate alınarak elde edilmesiyle bir anlam ifade eder. Kişinin dindarlığının kalitesi ve onuru da önemli ölçüde kişinin kazancının helalliğine bağlıdır. Resmi düzenlemelere göre meşru olarak görülen bazı faaliyet alanlarının, gelir kaynaklarının, iş yapma biçimlerinin İslami bir hayat tarzında meşru/helal olarak addedilmesi söz konusu olmayabilir. Kaldı ki, cari hukuk ve düzenlemeler ya da örf ve adetler bakımından meşru kabul edilen her şey İslami açıdan makbul olmayabilir. Çalışmanın İslami iktisat alanında çalışanların dikkate alabilecekleri bir kaynak olma potansiyeli taşımasını ümit ediyoruz.

Anahtar Kelimeler

Helal Kazanç, İnsan Onuru, Erdemli Toplum, Rızık, Hadisler, Ayetler

Kaynakça

• Babaoğul, M. vd. (2018). Türkiye İsraf Raporu. Ticaret Bakanlığı. https://tüketici.ticaret.gov.tr, Son Erişim Tarihi: 29.4.2022.
• Ceyhan, S. (2013). Zühd. TDV İslâm Ansiklopedisi, 44: 533-535.
• Çuhadar, M. (2009). Hikmet Pınarları. Önder Ofset Matbaacılık, Kayseri.
• Dölek, A. (2004). Hz. Peygamber'den "Kul" Diye Bahsedilmesinin Anlamı: Ha-disler Işığında Bir Değerlendirme. İslami Araştırmalar Dergisi 17 (3): 184-191.
• el-Hüseyni, M.A.N. (2016). Tac Tercemesi ve Şerhi. Cilt 2. Çev. Öztürk, A., İstanbul: Kahraman Yayınları.
• Erdem, E. (2016). Sanayi Devriminin Ardından Osmanlı Sanayileşme Hamleleri: Sanayi Politikalarının Dinamikleri ve Zafiyetleri. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi 48: 17-44.
• Gazali, İ. (1979). İhya-ı Ulumid-Din. Cilt 4. Çev. Arslan, A., İstanbul: Arslan Yayınları.
• Kallek, C. (2012). Ticaret. TDV İslam An-siklopedisi. 41: 134-144.
• Karaman, H., Çağrıcı, M., Dönmez, İ.K., ve Gümüş, S. (2006/2007): Kur’an Yolu: Türkçe Meal ve Tefsir. 5 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Kuzgun, Ş. (1997) Hanif. TDV İslam Ansiklopedisi. 16: 33-39.
• Solmaz, S. (2016) Koca Ragıp Paşa’nın Şiirlerinde Kültürel Bellek Yansımaları. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 25 (4): 177-194.
• Şeybani, İ.M. (1993). Kitabü'l Kesb: İslam İktisadında Helal Kazanç. Şerh. Serahsi, Ş.E. Çev. Baktır, M., İstanbul: Seha Neşriyat.
• Ünlü, D.E. (12.4.2021). İsraf Ettiğimiz Gıdanın Farkında Değiliz. Dünya Gazetesi; https://www.dunya.com/kose-yazisi/israf-ettigimiz-gidanin-farkinda-degiliz/617563. Erişim: 30.4.2022.
• Yeşilyurt, T. (2005). Kur’an Işığında İnsanın Bireysel Sorumluluğu (Günah ve Sevap). Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 10 (1): 37-50.
• Yazır, E.H. (1971). Hak Dini Kur’an Dili. Eser Kitabevi, İstanbul.
• Zebidi, A.b.A. (1980). Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi. Cilt 6. Tercüme ve Şerh: Miras, K., Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.