ÇİFTLİK HAYVANI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE UYGULANAN BAZI CERRAHİ TEKNİKLERİN HAYVAN REFAHI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 14 - 21, 30.06.2024

Ömer Akbulut

https://doi.org/10.51973/head.1464063

Öz

Günümüz çiftlik hayvanları yetiştiriciliğinde hayvan refahı öncelikle ele alınan bir konudur. Hayvanların yetiştirilmesini, sağlığını ve sürü idaresini daha etkili veya kolay yürütebilmek için hayvanlara bazı gi-rişimsel teknikler uygulanmaktadır. Bu çalışmada sığır ve koyunlarda boynuzsuzlaştırma ve kuyruk kesimi ile yumurta tavuğu civcivlerinde gaga kesimi girişimleri hayvan refahı açısından değerlendirilmiştir. Boynuz köreltmede amaç; hayvanların birbirine ve bakıcılarına zarar vermesini önlemektir. Bu uygulama ayrıca; yemlik, barınak ve taşıma alanlarının daraltılarak tasarruf sağlanmasına da imkân vermektedir. Yaşamın ilk aylarında yapılan bu uygulama acı verici ve hayvanın vücut bütünlüğünü bozan bir uygulamadır. Diğer taraftan boynuz köreltme, hayvanların birbirleri ile etkileşiminde hayvan refahına katkısı olan bir girişimdir. Boynuz köreltmenin zorunlu olduğu durumda daha az acı veren kimyasal kullanarak boynuz köreltme tercih edilmelidir. Sığırlarda kuyruk kesme veya kilitleme vücut temizliğine ve meme sağlığına olumlu etki yapacağı beklenmektedir. Ancak beklenen etki gözlenmemiştir. Koyunlarda kuyruk kesme ile karkasın ve etin kalitesinin iyileştirilebileceği düşünülmektedir. Ancak yapılan çalışmalarda bu konuda da düşünülen iyileşme sağlanamamıştır. Kuyruk kesme hayvanın vücut bütünlüğünü, görünümünü bozan ve kısmen ağrı, acı veren bir uygulamadır. Bu nedenlerle sığır ve koyunlarda kuyruk kesme işlemi hayvan refahı bakımından tartışmalıdır. Konvansiyonel kafes tavukçuluğunda tavukların tüy yolma, kannibalizm (yamyamlık) ve yemleri etrafa saçma davranışları önemli bir problemdir. Bu problemi gidermek için yumurtacı civcivlerde henüz 1-9 günlük iken gaga kesimi uygulanmaktadır. Hayvan refahı açısından bazı ülkeler gaga kesimini, keza Avrupa Birliğine üye ülkeler de konvansiyonel kafes sistemini yasaklamıştır.

Anahtar Kelimeler

kuyruk kesme, gaga kesme, sığır, koyun, hayvan refahı, boynuz köreltme, tavuk

Etik Beyan

Derleme niteliğindeki bu çalışmanın fikri ve yazım, tasarım, içerik gibi tüm boyutları ile tarafıma aittir.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

EVALUATION OF SOME SURGICAL TECHNIQUES APPLIED IN FARM ANIMAL BREEDING IN TERMS OF ANIMAL WELFARE

Öz

Animal welfare is a primary concern in today's livestock farming. In animal husbandry, some interventional techniques are applied to make animal’s health statues better and herd management conditions more effective or easier. In this study, dehorning and tail docking in cattle and sheep and beak trimming in laying hen chicks were eva-luated from an animal welfare perspective. The aim of dehorning is to prevent animals from harming each other and their caretakers. It also allows for savings by narrowing the feeder, shelter and transportation areas. This practice, which is performed in the first months of life, is painful and disrupts the body integrity of the animal. On the other side, dehorning is an initiative that contributes to animal welfare in the interaction of animals with each other. In cases where dehorning is mandatory, the use of less painful chemicals should be preferred. Tail docking or locking in cattle is expected to have a positive effect on body cleanliness and udder health. However, the expected effect was not observed. It is thought that tail docking in sheep can improve the quality of the carcass and meat. However, the expected improvements were not achieved in the studies. Tail docking is a practice that disorders the body integrity and appearance of the animal and may causes some pain and suffering. For these reasons, tail docking in cattle and sheep is controversial in terms of animal welfare. Feather plucking, cannibalism and feed scattering behaviour of hens is a major problem in conventional cage poultry farming. To overcome this problem, beak trimming is applied to laying hens when they are 1-9 days old. In terms of animal welfare, some countries have banned beak trimming and member states of the European Union have banned the conventional cage system too.

Anahtar Kelimeler

animal welfare, horn dulling, tail docking, beak trimming, cattle, sheep, chicken

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akbulut, Ö. (2023). Çiftlik hayvanları yetiştiriciliğinde kastrasyon ve suni tohumla-ma teknikleri ve hayvan hakları/hayvan refahı. Helal ve Etik Araştırmalar Dergisi, 5 (2), 24-31. https://doi.org/10.51973/head.1282593
• Akın, İ., Karademir, Ü., Belge, A. (2016). Sığırlarda Boynuzsuzlaştırma Uygulamalarında Yara/İyileşme Komplikasyonları. Turkiye Klinikleri J Vet Sci SurgSpecial Topics 2, 1:141-7
• Anonim (1999). Council Directive. 99/74/EC. Minimum standarts for the protection of laying hens. Brussel, Official Journal of the European Communities L 203/53.
• Anonim (2004). Hayvanları Koruma Kanunu, Kanun No: 5199. Resmî Gazete; Tarih: 1 Temmuz 2004 Sayı: 25509.
• Anonim (2011). Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmelik Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Resmî Gazete; Tarih: 13 Aralık 2011, Sayı: 28141.
• Anonim (2016). Universal declaration of animal rights (15 October 1978) https://constitutii.files.wordpress.com/2016/06/file-id607.pdf (Erişim: 15 Mayıs 2023).
• Anonim (2021). Hayvanları Koruma Kanunu ile Türk Ceza Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. 31541 sayılı T.C. Resmî Gazete. 14 Temmuz 2021, (Erişim: 8 Ağustos 2021).
• Anonim (2024). Beak Trimming to be Banned by 2018. https://www.thepoultrysite.com/news/2014/11/beak-trimming-to-be-banned-by-2018
• Aubry, P. (2005). Routine surgical procedures in dairy cattle under field conditions: abomasal surgery, dehorning, and tail docking. Vet. Clin. Food Anim. 2: 55–72
• Baykalır, Y., Şimşek, Ü.G. (2014). Yumurta Tavukçuluğunda Kullanılan Yetiştirme Sistemleri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi. 28, 2: 93-98
• Bıyıkoğlu, K. (2009). Genel Zootekni, Atatürk Üniversitesi Yayın No: 231. VI. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi Anı Kitabı. Erzurum.
• Bıyıkoğlu. K., Yazgan, O., Çakır, A. (1970). Mor Karamanlarda kuyruk kesmenin ve bazı kuyruk kesme metotlarının büyümeye ve merinos aşımına etkileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak Derg. 1970; 1(3): 77-100.
• Bor, A. (2020). İslam’da Hayvan Hakları. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları No: 806 ss:149
• Cojkic, A.; Morrell, J.M. (2023). Animal Welfare Assessment Protocols for Bulls in Artificial Insemination Centres: Requirements, Principles, and Criteria. Animals 2023, 13, 942. https://doi.org/10.3390/ ani1305094
• Faulkner, P. M., Weary, D. M. (2000). Re-ducing pain after dehorning in dairy calves. J Dairy Sci 83:2037–2041.
• Glatz, P.G. (2020) Current methods and techniques of beak trimming laying hens, welfare issues and alternative approaches. Animal Production Science 61(10) doi: 10.1071/AN19673
• İpek, A., Sözcü, A. (2015). Alternatif Kanatlı Yetiştirme Sistemlerinde Yetiştirme Pratikleri ve Refah Standartları. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fak. Dergisi. 29, (1): 133-146
• Karakuş, F., Cengiz, F. (2001). Yağlı kuyruklu koyunlarda kuyruk kesiminin besi gücü ve karkas özelliklerine etkileri. GAP II. Tarım Kongresi 24-26 Ekim. Şanlıurfa.
• Koşum, A. (2018). İslam Hukukunda Hayvan Hakları, DİB Yayınları, Sertifika No: 12930, ISBN: 978-605-7519-04-7.
• Kuenzel, W.J. (2007). Neurobiological basis of sensory perception: Welfare implications of beak trimming. Poultry Science 86:1273–1282
• Mellor D.J., Beausoleil, N. J., Littlewood, K.E., McLean A.N., McGreevy P.D., Jones, B., Cristina Wilkins, W. (2020). The 2020 Five Domains Model: Including Human–Animal Interactions in Assessments of Ani-mal Welfare. Review. (Online) Animals.
• Mueller, M.L. Cole, J.B., Sonstegard, T.S., Van Eenennaam, A.L. (2019). Comparison of gene editing versus conventional breeding to introgress the POLLED allele into the US dairy cattle population. J Dairy Sci 102 (5): 4215-4226
• Özen, A. (2017). Türkiye'de Hayvan Refahı Mevzuatına Tarihsel Bir Bakış Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 23 (6), 1019- 1026.
• Riber, A.B., Hinrischen, L.K. (2017). Welfare consequences of omitting beak trimming in barn layers. Frontiers in veterinary science. Doi: 10.3389/fvets2017.00222
• Rosell, C. S. (2018). Evaluation of the dis-budding and dehorning techniques in cattle, the consequences, and proposals for improvement. Double bachelor’s degree: Degree in Veterinary Medicine and Degree in Animal Science and Production Tutor: Gelonch, R.A., University of Lleida
• Savaş, T., Yurtman, İ.Y., Tölü, C. (2009). Hayvan Hakları ve Hayvan Refahı: Felsefi Bakış - Nesnel Arayışlar, Hayvansal Üretim 50(1): 54-61. Stafford, K.J. (2007). Alleviating the pain caused by the castration of cattle. Vet J. 173:333-342.
• Sinmez, Ç., Yiğit, A., Ülger, İ., Yaşar, A. (2016). Tail Docking and Ear Cropping in Ruminants: A Comparison of Welfare Aspects in the World and Turkey. Erciyes University, Journal of Faculty of Veterinary Medicine, Review Article 13(1), 58 - 69
• Sözcü, A., Yılmaz, E. (2014). Yumurta Tavuğu Yetiştirme Sistemlerinde Refah Problemleri Derleme. Hayvansal Üretim, 55 (2): 38-42.
• Stafford, K.J., Mellor, D.J. (2005). Dehorning and disbudding distress and its alleviation in calves. Review Veterinary Journal 169: 337–349.
• Stock, M. L., Baldridge, S. L., Griffin, D., Coetzee, J.F. (2013). Bovine Dehorning Assessing Pain and Providing Analgesic Management. Vet Clin Food Anim 29 103–133.
• Tauson R. (2005). Management and housing systems for layers – effects on welfare and production. World’s Poultry Science Journal, 61. 477-490
• Tucker, C.B., Fraser, D., M. Weary, D. M. (2001). Tail docking dairy cattle: effects on cow cleanliness and udder health. Dairy Sci. 84:84–87
• Van Horne, P.L.M., Achterbosch, T.J. (2008). Animal welfare in poultry production systems: impact of EU standards on World trade. World’s Poultry Science Journal 64: 40-52.
• Yalçın, İ. (2017). İslam Hukuku Açısından Yaratılışı Değiştirme-Fıtratı Bozma. İstanbul: Fecr Yayınları, İstanbul.
• Yaşar, A., İzmirli, S. (2006). Türkiye’de hayvan gönenci (refahı) ile ilgili yasal düzenlemeler. Vet. Bil. Derg. 22, (3-4): 51-56