Öğretmenlerde Empatik Beceriler Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, , 1 - 13, 30.06.2023

Mehmet Demirhan , Yahya Şahin , Ufuk Şahin

https://doi.org/10.22596/hej.1241731

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin empatik eğilimlerini ölçmek ve empati düzeylerini çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın örneklemini, farklı öğretim kademelerinde çalışan 118 (64’ü kadın, 54’ü erkek) öğretmen oluşturmaktadır. Bu çalışmada, veri toplama araçları olarak “empatik eğilim ölçeği” ve araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; öğretmenlerin empatik düzeylerinin orta düzeyde olduğu, cinsiyet ve kıdem değişkenleri açısından bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Öğretim kademesi açısından bakıldığında ilkokul öğretmenlerinin empati düzeylerinin lise öğretmenlerinin empati düzeylerinden anlamlı derecede yüksek olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular ilgili literatür ile birlikte tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

öğretmen, empati, okul

A Study on Empathic Skills in Teachers

Öz

The purpose of this research is to measure teachers' empathic tendencies and to examine their empathy levels in terms of various variables. The sample of the study consists of 118 (64 female, 54 male) teachers working at different education levels. In this study, "Empathic Tendency Scale" and "Personal Information Form" developed by the researcher were used as data collection tools. According to the research findings; It was seen that the empathic levels of the teachers were moderate, and there was no difference in terms of gender and seniority variables. In terms of teaching level, it was seen that the empathy levels of primary school teachers were significantly higher than the empathy levels of high school teachers. The findings were discussed together with the relevant literature.

Anahtar Kelimeler

Empathy, teacher, school

Kaynakça

• Akbulut, E. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin Empatik Eğilim Düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Akbulut, E. ve Sağlam, H. İ. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin Empatik Eğilim Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi.7(2), 1068-1080.
• Aydın, A. R. (2009). Öğretmen–öğrenci ilişkilerinde empati ve öğretmenlerin rol modelliği üzerine. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 9(1), 75-83.
• Babur, S. (2021). Öğretmenlerin çok kültürlü eğitime yönelik tutumları ile empatik eğilimleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Balcı, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin empatik eğilim düzeyleri (Beşiktaş İlçesi Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Barut, Y. (2004). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin empatik eğilim düzeyleri ile çatışma eğilimi düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 6–9 Temmuz, Malatya.
• Batson, C. D. Early, S. Salvarani G. (1997). Perspective Taking: Imagining How Another Feels Versus Imagining How You Would Feel, Personality and Social Psychology Bulletin. 23, 751–759.
• Canbulat, T., Küçükkaragöz, H., Erdoğan, F., ve Yeşiloğlu, A. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarında empatik eğilim düzeyi ve geleceğe dönük beklenti. Bartın University Journal of Faculty of Education, 4(2), 651-665.
• Çelik, E. ve Çağdaş, A. (2010). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (1), 23-38.
• Dökmen, Ü. (1990). Yeni bir empati modeli ve empatik becerinin iki farklı yaklaşımla ölçülmesi. Psikoloji Dergisi. 7(24), 42-50.
• Ekinci, Ö. ve Aybek B. (2010). Öğretmen Adaylarının Empatik ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Elementary Education Online, 9(2), 816-827.
• Ersoy, E., ve Köşger, F. (2016). Empati: Tanımı ve Önemi. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(2), 9-17. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/otd/issue/26939/218055.
• Genç, S. Z., ve Kalafat, T. (2008). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile empatik becerilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 211-222.
• Jordan, J. V., & Schwartz, H. L. (2018). Radical empathy in teaching. New directions for teaching and learning, 2018(153), 25-35.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasar N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara Nobel Yayın Dağıtım.
• Koçak, C., ve Önen, A. S. (2013). Öğretmen adayları için empatik yönelimler ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 947-964.
• Korkmaz, J. (2008). Alan dışından sınıf öğretmeni olarak atanan öğretmenlerin durumu ve sınıf öğretmenliği mezunlarıyla karşılaştırılması. YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Kurt, S. G. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının iletişim becerileri ile empatik eğilim düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Okvuran, A. (1994). Çağdaş insanı yaratmada yaratıcı drama eğitiminin önemi ve empatik beceri ve empatik eğilim düzeylerine etkisi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 27(1), 135-194.
• Onay, İ., Egüz, Ş., ve Ünal, A. (2015). Öğretmen adaylarının empatik eğilimlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Journal of International Social Research, 8(40).
• Özden, Y.(1999). Eğitimde Yeni Değerler. Ankara: PEGEM yayınları.
• Pala, A. (2008). Öğretmen adaylarının empati kurma düzeyleri üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 13-23.
• Peck, N. F., Maude, S. P., & Brotherson, M. J. (2015). Understanding preschool teachers’ perspectives on empathy: A qualitative inquiry. Early Childhood Education Journal, 43(3), 169-179.
• Punch, K. F. (2005). Introduction to Social Research–Quantitative & Qualitative Approaches. London: Sage.
• Rehber, E. (2007). İlkoğretim ikinci kademe oğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Saygılı, G., Kırıktaş, H., ve Gülsoy, H. T. (2015). Bazı değişkenlere göre öğretmenlerin empatik eğilim düzeyleri. Bartın University Journal of Faculty of Education, 4(1), 73-82.
• Siyez, D. M., & Kaya, A. (2011). Empathic Tendency in the Peer Bullying Groups. Inonu University Journal of the Faculty of Education (INUJFE), 12(2).
• Stojiljković, S., Djigić, G., & Zlatković, B. (2012). Empathy and teachers’ roles. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 69, 960-966.
• Şenkaya, B. (2018). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki yöneticilerin empatik eğilimleri (İzmir İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Tatar, T. (2013). Ortaokul öğretmenlerinin empatik eğilim düzeyinin belirlenmesi (Başakşehir İlçesi Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Uğurlu, C. T. (2013). Öğretmenlerin iletişim becerisi ve empatik eğilim davranışlarının çocuk sevme düzeyleri üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 51-61.
• Uygar, M. (2021). Yöneticilerin ve öğretmenlerin empatik eğilimleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi,İstanbul.
• Yılmaz, İ., ve Akyel, Y. (2008). Beden eğitimi öğretmen adaylarının empatik eğilim düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 27-33.
• Yalçın, M. (2011). Özel eğitim kurumlarında çalışan eğitimcilerin tükenmişlik düzeylerinin empatik eğilim ve bazı değişkenler ile olan ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.