Working Conditions and the Relationship With Daytime Sleepiness Condition of Employees in Small Enterprises

Yıl 2009, Cilt: 11 Sayı: 1, 5 - 19, 01.04.2009

Deniz Koçoğlu Belgin Akın

Öz

Purpose: This study was conducted with the aim of assessesment of working conditions in small enterprises and investigates the relationship between working condition and daytime sleepiness condition of employee’s Methods: This study was cross-sectional design The study was conducted on 224 workers who agree to participate in the study and who were working in 18 small enterprises in an industry area adhere located a city in middle Anatolian of Turkey between the dates of 1-30 June 2007. Data were collected by using the questionnaire prepared by the researchers and the Job Stress Scale and the Epworth Sleepiness Scale. Results: When evaluate working conditions of workers who working in small enterprises is common worked in above 9 hours, unemployment, and shift work, irregular day off, unskilled workers, perceived job, and income insecurity. The prevalence of daytime sleepiness in workers was 26.3%.and higher who has negative economic status and poor working condition p

Anahtar Kelimeler

Occupational health, flexible production, working condition, daytime sleepiness, small enterprises, psychosocial work characteristics

KÜÇÜK ÖLÇEKLİ İŞLETMELERDE ÇALIŞMA KOŞULLARI VE İŞÇİLERİN GÜNDÜZ UYKULULUK DURUMU İLE İLİŞKİSİ

Öz

Amaç: Bu araştırma küçük ölçekli işletmelerde çalışma koşullarının değerlendirilmesi ve işçilerin gündüz uykululuk durumunun çalışma koşulları ile ilişkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Bu çalışma kesitsel türdedir. Araştırma Orta Anadolu’dabir ilimizde sanayi bölgesinde yer alan ve çalışmaya katılmayı kabuleden 18 adet Küçük ölçekli işletmelerde çalışan 224 işçi ile 1-30 Haziran 2007 tarihleri arasında yapılmıştır. Verilerin toplanmasındaaraştırmacılar tarafından oluşturulan anket formu, İş Stresi Ölçeği veEpworth Uykululuk Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Küçük ölçekli işletmelerde çalışan işçilerin çalışma koşulları değerlendirildiğinde günlük 9 saat üzerinde çalışma, vasıfsızişçi sayısının fazlalığı, vardiyalı çalışma, düzensiz haftalık izinler, işve gelir güvencesizliği hissetme ile işsizlik yaşama durumunun yaygınolduğu görülmektedir. İşçilerde gündüz uykululuk prevelansı % 26.3olarak bulunmuş ve olumsuz ekonomik şartlara ve çalışma koşullarına sahip olanlarda prevelansın daha yaygın olduğu saptanmıştır p

Anahtar Kelimeler

İşçi sağlığı, esnek üretim, çalışma koşulları, gündüz uykululuk durumu, küçük ölçekli işletme, psikososyal etmenler

Kaynakça

• Abbasoğlu S (2001) Esnek üretim hukukun esnek- leştirilmesi ve işçi sağlığına etkileri, Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 7, 2-10
• Ağargün MY, Çilli AS, Kara H, Bilici M, Telcioğlu M, Semiz ÜB, Başoğlu C (1999) Epworth uykuluk ölçe- ği’nin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 10, 4, 261–267
• Akgül A(2005) Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri: SPSS uygulamaları, (3. baskı) Emek Ofset Ltd. Şti, Ankara.
• Belek İ (2004) Esnek üretim – derin sömürü. Nazım Kültürevi Yayınları, İstanbul
• Berberoğlu U, Eskiocak M, Ekuklu G, Saltık A (2002) Tam gün işyeri hekimi çalışan bir işletmede işçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri yönetim sürecinin de- ğerlendirilmesi, Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 9, 31-35
• Boya FÖ, Demiral Y(2006) İş güvencesizliği ve sağlık araştırmaları. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 27, 45-48
• Calnan M, Wainwright D, Forsythe M, Wall B, Al- mond S(2001) Mental health and stress in the workpla- ce: The case of genaral practice in The UK. Social Scien- ce & Medicine 52, 499-507
• Cheng Y, Chen CW, Chen CJ, Chiang TL(2005) Job insecurity and its association with health among emp- loyess in the Taiwanese general population. Social Scien- ce & Medicine 61, 41-52
• Costa G, Sartori S, Akerstedt T(2006) Influence of flexibility and variability of working hours on health and well – being. Chronobiology International 23, 6, 1125- 1137
• Demiral Y, Unal B, Kılıc B, Soysal A, Bilgin Ac, Ucku R, Theorell T(2007) İş stresi ölçeğinin İzmir Ko- nak Belediyesi’nde çalışan erkek işçilerde geçerlik ve gü- venilirliğinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Top- lum Hekimliği Bülteni 26, 1, 11-17
• Eakin JM, Maceachen E (1998) Health and social relation of work. A Study of the health-related experien- ces of employees in small workplaces. Sociology of He- alth & Illness 20, 6, 896–914
• Ferrie JE, Shipley MJ, Marmot MG, Stansfeld S and Smith GD (1995) Health effects of anticipation of job change and non-emploment: longutional data from the Whitehall II study Bristish Medical Journal 311, 1264–1269
• Ferrie JE, Shipley MJ, Marmot MG, Stansfeld S, Smith GD (1998) The health effects of major organisati- onal change and job insecurity. Social Science & Medi- cine 46, 2, 243–254
• Ferrie JE, Shipley MJ, Standfeld SA, Smith GD, Marmot M (2003) Future uncertainty and socioecono- mic inequalities in health: The Whitehall II Study. Soci- al Science & Medicine 57, 637-646
• Fukusawa K, Aikawa H, Okazaki I, Haratani T, Takahashi M, Nakata A, Otsuka Y, Kaida K, Hanada T(2006) Perceived sleepiness of non-shift working men in two different types of work organization. J Occup. He- alth 48, 230–238
• Geniş A(2006) İşçi sınıfının kıyısında, küçük sanayi işçileri üzerine bir inceleme. Dipnot Yayınları, Ankara
• Giddens A(2005) (Hazırlayan: Cemal Güzel), Sosyo- loji (2.baskı) Ayraç Yayınevi, Ankara syf. 382- 384.
• Gökbayrak Ş (2003) Küçük ve orta ölçekli işletme- lerde risk gruplarına yönelik sosyal politikalar. Çalışma Ortamı Dergisi 71, 11-13
• Hublin C, Kaprio J, Partinen M, Heikkila K, Kos- kenvuo M(1996) Daytime sleepiness in an adult, Fin- nish population. Journal Internal Medicine 239, 417–423
• Hyyppa MT, Kronholm E, Alaenen E (1997) Qu- ality of sleep during economic recession in Finland. A longutinal cohort study. Social Science & Medicine 45, 731–738
• Inoue Y, Hiroe Y, Nıshıda M, Shirakawa S (2000) Sleep problems in Japanese industrial workers. Psychi- atry and Clinical Neurosciences 54, 294–295
• İş Kanunu (2003) 4857 sayılı İş Kanunu Resmi Ga- zete (Yayım Tarih ve Sayısı 10.6.2003 25134) Retrieved June 12, 2007, from, http://www.calisma.gov.tr/mevzu- at/4857_is_kanunu.htm.
• İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği (2004) İş kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği Resmi Gazete (Yayım Tarihi: 06.04.2004 tarihli, 25425 sayılı) Retrieved July 11, 2009 from http://rega.basbakan- lik.gov.tr/main.aspx?home=http://rega.basbakan- l i k . g o v. t r / e s k i l e r / 2 0 0 4 / 0 4 / 2 0 0 4 0 4 0 6 . h t m & m a - in=http://rega.basbakanlik.gov.tr/eskiler/2004/04/ 20040406.htm
• Johns MW(1991) A new method for measuring day time sleepiness: The Epworth Sleepiness scale Sleep 14, (6)540-545.
• Kronholm E, Harma M, Hublin C, Aro AA, Parte- non T(2006) Self – reported sleep duration in Finnish general population. J. Sleep Res. 15, 276–290
• Kubilay G (2003) İşyeri hemşireliği ve görevleri. Mesleki sağlık ve güvenlik dergisi 13, 30–32
• Metcalfe C, Smith GD, Sterne JAC, Heslop P, Macleod J, Hart C(2003) Frequent job change and as- sociated health. Social Science & Medicine 56, 1–15
• Nakata A, Takahashi M, Ikeda T, Haratani T, Ho- jou M, Araki S(2007) Perceived job stress and sleep-re- lated breating disturbance in Japanese male workers. So- cial Science & Medicine 64, 2520–2532
• Nugent A.m, Gleadhill I, Mccrum E, Patterson C.C, Eavens A, Macmahon J(2001) Sleep complaints and risk factors for excessive daytime sleepiness in adult males in Northern Ireland. J Sleep Res 10, 69–74
• Öztek Z, Kubilay G (2005) Toplum sağlığı hemşire- liği ders kitabıı, Palmiye Yayınları, Ankara
• Pekmezci T, Demireli C(2005) Esnek üretim sis- temleri: esnek üretim sistemlerinin tekstil işletmelerinde uygulanabilirliği üzerine bir araştırma C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6, 1, 131-146
• Plaisier I, Bruijn JGM, Graaf R, Have M, Beek- man ATF, Penninx BWJH (2007) The contribution of working conditions and social support to the onset of depressive and anxiety disorders among male and famale employees. Social Science & Medicine 64, 401–410
• Sosyal Sigortalar Kurumu (2000) SSK istatistik yıl- lığı 2000 (Yayın No: 450). Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı, Ankara
• Takahashi M, Nakata A, Haratani T, Otsuka Y, Kaida K, Fukusawa K (2006) Psychosocial work cha- racteristics predicting daytime sleepiness in day and shift workers. Chorobiology International 23, 6, 1409–1422
• TÜİK (2006) İstihdam edilenlerin yıllar ve cinsiyete göre ikdisadi faaliyet kolları Retrieved June 25, 2006, from http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?is- tab_id=601
• Utsugi M, Saijo Y, Yoshioka E, Horikawa N, Sato T, Gong Y et al (2005) Relantionships of occupitional stres to insomnia and short sleep in Japanese workers. Sleep 28, 728–735