Qualitative and Quantitative Steps on Attitude Scale Construction

Yıl 2010, Cilt: 12 Sayı: 2, 64 - 71, 01.08.2010

Mahire Okcay Çam Leyla Baysan-arabacı

Öz

ed to developing measurement materials suitable with our cultural structure arise. Developing a measure- ment material requires particular processes and the measurement material must have particular characte- ristics. The studies of developing measurement materi- als are carried out by two different ways as usually be- ing qualitative or quantitative. A scale’s being used by both qualitative and quantitative steps enables develo- ping measurement materials having stronger psycho- metric characteristics. Main characteristics that a me- asurement material must have are; validity and reli- ability. The purpose of this article is to give informati- on about the qalitative and quantitative steps on atti- tude scale construction

Anahtar Kelimeler

Attitude scale construction, validity and reliability, qualitative and quantitative steps

TUTUM ÖLÇEĞİ HAZIRLAMADA NİTEL VE NİCEL ADIMLAR

Öz

Hemşirelik araştırmalarında, tutum belirlemede sıklıkla yurt dışında geliştirilen ve Türkçe uyarlaması yapılan araçlar kullanılmaktadır. Bu sonucunoluşmasında, ölçme aracı geliştirme konusunda literatürde çok fazla bilgiyer almaması, bu konudaki bilgilerin henüz çok yeni olması ve hemşire araştırmacıların bu konuda yeterli ve kapsamlı bilgi sahibi olmamaları etkili olmaktadır. Ancak, farklı kültürlerde geliştirilen araçlar, toplumsal norm, değer ve bakış açımızı tam olarak yansıtamamaktadır. Özellikle de kültürdenyoğun bir şekilde etkilenen tutumu belirlemeye yönelik araçlar değerlendirmelerde sınırlılıklar yaşanmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle, kültürelyapımıza uygun ölçme araçları geliştirme gerekliliği doğmaktadır. Bir ölçmearacı geliştirme, belirli süreçleri gerektirir ve ölçme aracının belirli özelliklere sahip olması gerekir. Ölçme aracı geliştirme çalışmaları, genellikle niteliksel veya niceliksel olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleştirilir. Bir ölçeğin hem niteliksel hem de niceliksel adımlar kullanılarak oluşturulması,daha kuvvetli psikometrik özelliklere sahip ölçme araçlarının geliştirilmesine olanak sağlamaktadır. Bir ölçme aracında olması gereken özelliklerin belli başlıları ise; geçerlik ve güvenirliktir. Bu makalenin amacı, bir tutum ölçeği hazırlamada niteliksel ve niceliksel adımlar konusunda bilgi vermektir

Anahtar Kelimeler

Tutum ölçeği hazırlama, geçerlik ve güvenirlik, niteliksel ve niceliksel adımlar

Kaynakça

• Akgül A (1997) Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri. Yükseköğretim Kurulu Matbaası, Ankara, 440-446.
• Aksayan S, Bahar Z, Bayık A, Emiroğlu ON, Erefe İ, Görak G, Karataş N, Kocaman G, Kubilay G, Seviğ Ü (2002) Hemşirelikte araştırma ilke süreç ve yöntemleri. Erefe İ (Ed.) (1. Baskı), Odak Ofset, İstanbul, 169-187.
• Aksayan S, Gözüm S (2002) Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber I: Ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Dergisi 4,1, 9-14.
• Altman DG (1991) Practical Statistics For Medical Research, Chapman and Hall, London.
• Bilgin N (1999) Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 127- 142.
• Çimen S, Bahar Z, Öztürk C, Bektaş M (2005) AIDS tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim Araştırma Dergisi 1, 1, 1-12.
• Debus M (2003) Odak grup araştırmalarında mükemmellik için el kitabı. (Harmancı H, Çev.), Kurtiş Matbaacılık, İstanbul.
• Erkuş A (2003) Psikometri üzerine yazılar. (1. Basım), Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, 34- 158.
• Hambleton RK, Jones RW (1993) Comparison of classical test theory and item response theory and their applications to test development, educational measurement. Issues and Practice 12, 3, 38-47.
• Kan A (2006) Klasik test teorisine ve örtük özellikler teorisine göre kestirilen madde parametrelerinin karşılaştırılması üzerine ampirik bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2, 2, 227-235.
• Karasar N (1995) Bilimsel araştırma yöntemi (7. Basım) Sim Matbaası, Ankara.
• Kelecioğlu H (2001) Örtük özellikler teorisindeki “b” ve “a” parametreleri ile klasik test teorisindeki “p” ve “r” istatistikleri arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20, 104-110.
• Kırcaali-İftar G (1999) Ölçme, sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. (Bir AA, Ed.) Anadolu Üniversitesi Yayınları, 11-22.
• Lawshe CH (1975) A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology 28, 563–575.
• Şencan H (2005) Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik (1. Basım) Seçkin Yayıncılık Sanayi ve Ticaret AŞ, Ankara, 499-559.
• Tavşancıl E (2006) Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (3. Basım) Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 16-156.
• Tezbaşaran A (1997) Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu (2. Basım) Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, 5-51.
• Veneziano L, Hooper J (1997) A method for quantifying content validity of health-related questionnaires. American Journal of Health Behavior 21, 1, 67- 70.
• Yıldırım A, Şimşek H (2006) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Basım) Seçkin Yayıncılık, Ankara, 99-252.
• Yurdugül H, Aşkar P (2008) An investigation of the factorial structures of pupils’ attitude towards technology (PATT): A Turkish sample. [Electronic version] Elementary Education 7, 2, 288-309.