Evaluation the Depression and Anxiety Levels of Individuals in The Process of Kidney Transplantation Provided By Peplau's Supportive Health Counseling Service

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 2, 41 - 56, 01.08.2017

Gül Ergün

Öz

Objective: This research was conducted experimentally to determine the effect of counseling services given to individuals with kidney transplantation on depression and anxiety levels during post-transplant periods. Method: The population was constituted of the 417 patients of a university hospital’s transplantation unit who had kidney transplant. The sample was 74 persons 37 control, 37 experiment chosen by using “Simple Random Sampling” method. In this research, 12 interviews, beginning in the pre-operation and including the postoperation process, have been done with the experiment group. Survey data were collected by using Personal Information Form, State-Trait Anxiety Inventory and Beck Depression Inventory in the 3rd and 6th months of post-operation. Survey data were evaluated by SPSS 19 computer software. In the evaluation of sociodemographic variables, Chi-Square Test, point average of scales, Student t test were used in the evaluation of differences between experiment and control groups. Results: According to the results from the study, 3rd and 6th months the scores of the individuals in the experimental group compared to the control group, a statistically significant difference were revealed with lower depression inventory, trait anxiety inventory, state anxiety inventory scores of the experimental group. Conclusion: Counseling decreased depression, timely and chronic anxiety levels

Anahtar Kelimeler

Kidney transplant, Depression, Anxiety, Consultancy, Nursing approach

Böbrek Nakli Sürecindeki Bireylere Peplau’nun Danışmanlık Yaklaşımıyla Verilen Destekleyici Sağlık Hizmetinin Depresyon ve Anksiyete Düzeyleri Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu araştırma; böbrek nakli sürecindeki bireylere verilen danışmanlık hizmetinin nakil sonrası süreçlerindeki depresyon ve anksiyete düzeyleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla deneysel olarak yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın evrenini, bir üniversite hastanesinin organ nakli ünitesindeki böbrek nakli olan 417 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise “Basit Rastgele Örnekleme” yöntemi ile seçilen 74 37 kontrol, 37 deney kişi oluşturmuştur. Araştırmada deney grubu ile nakil öncesinden başlayan, taburculuk sonrası 6. ayı da kapsayan 12 görüşme yapılmıştır. Araştırma verileri, böbrek nakli sonrası 3 ve 6. ayda Kişisel Bilgi Formu, Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri, Beck Depresyon Envanteri kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın verileri bilgisayar değerlendirilmesinde Ki-kare testi, deney ve kontrol grubu arasındaki farkların ve ölçeklerin puan ortalamalarının değerlendirilmesinde ise Student t testi kullanılmıştır. ortamında SPSS-19 programında değerlendirilmiştir. Sosyodemografik özelliklerin Bulgular: Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; 3 ve 6. ayda deney grubundaki bireylerin depresyon envanter puanları, sürekli kaygı ve durumluk kaygı envanter puanları istatistiksel olarak daha düşük olduğu saptanmıştır. Sonuç: Çalışmada deney grubunda danışmanlık hizmeti verilen hastaların depresif belirtilerinin azaldığı, durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin düştüğü belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Böbrek nakli, Depresyon, Anksiyete, Danışmanlık, Hemşirelik yaklaşımı

Kaynakça

• Cass A, Cunningham J, Snelling P, Wang Z, Hoy W. Renal transplantation for Indigenous Australians: Identifying the barriers to equitable Access. Ethn Health 2003; 8(2): 111-119.
• Özçürümez G, Tanrıverdi N, Zileli L. Kronik böbrek yetmezliğinin psikiyatrik ve psikososyal yönleri. Turk Psikiyatri Derg 2003; 14(1): 72-80.
• Achille MA, Ouelette A, Fournier S, Josee Hebert M, Girardin C, Paquet M. Impact of transplant-related stressors and feelings of indebtedness on psychosocial adjusment following kidney transplantation. J Clin Psychol in Med Settings 2004; 11(1): 63-73.
• Çetinkaya S, Nur N, Ayvaz A, Özdemir D. Bir üniversite hastanesinde hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi hastalarında depresyon, anksiyete düzeyleri ve stresle başa çıkma tutumları. Nöropsikiyatri Arş 2008; 45: 78-84.
• Erek E, Serdengeçti K, Süleymanlar G, Altıparmak AR, Seyahi N. Türkiye’de nefroloji-diyaliz ve transplantasyon. Türk Nefroloji Derneği Yayınları, Metris Matbaacılık, İstanbul 2009; s: 1-85.
• Mei SF, Krol B, Son WJ, Jong PE, Groothoff JW, Heuvel WJA. Social participation and employment status after kidney transplantation: A systematic review. Qual Life Res 2006; 15: 979-994
• Bennett PN, Hany A. Barriers to kidney transplants in Indonesia: a literature review. Int Nurs Rev 2009; 56: 41-49.
• Neyhart CD. Patient questions about transplantation: A resource guide. Nephrol Nurs J 2009; 36(3): 279-285.
• Güler Ö, Yüksel Ş, Acartürk G, Emül HM, Özbulut Ö, Çölbay M, Geçici Ö. Hemodiyaliz tedavisi alan son dönem böbrek yetmezliği hastalarında psikososyal değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Derg 2007; 8(3), 173-178.
• Messias E, Skotzko CE. Psychiatric assesment in transplantation. Rev Saude Publica 2000; 34(4): 415-420.
• Donald S, Kornfeld MD. Consultation-Liaison Psychiatry: contributions to medical practice. Am J Psychiatry 2002; 159: 1964-1972.
• Ratcliffe J, Longworth L, Young T, Bryan S, Burroughs A, Buxton M. Assessing health-related quality of life pre– and post–liver transplantation: A prospective multicenter study. Liver Transpl Surg 2002; 8(3): 263-270.
• Levenson JL, Olbrisch ME. Psychosocial evaluation of organ transplant candidates: a comparative survey of process, criteria and outcomes in heart, liver and kidney transplantation. Psychosomatics 1993; 34: 314-323.
• Bonner A, Walker A. Nephrology nursing: blurring the boundaries: the reality of expert practice. J Clin Nurs 2004; 13: 210– 218.
• McPake D, Burnapp L. Caring for patients after kidney transplantation. Nurs Stand 2009; 23(19): 49-57.
• Schardin KE. Scope of practice for nephrology nursing. Am Nephrol Nurse’ Ass J 1995; 22, 413–415.
• Larsen D, Edey W, Lemay L. Understanding the role of hope in counselling: Exploring the intentional uses of hope. Counsell Psychol Q 2007; 20(4): 401–416.
• Varcarolis EM. Foundations of Psychiatric Mental Health Nursing, W.B. Sounders Company, 7th ed, USA, 2004; p:11-13,18.
• Videbeck SL. Psychiatric Mental Health Nursing, Lippincott Williams&Wilkins, 1st ed, Philadelphia 2001; 9-10, 53-54.
• Shives LR, Isaacs A. Basic Concepts of Psychiatric-Mental Health Nursing. (Eds): M Zuccarini, L Popeck, D Schiff, 5th ed, Lippincott Williams&Wilkins, Philadelphia 2002; p. 37-47.
• Birol L. Hemşirelik Süreci (Hemşirelik Bakımında Sistematik Yaklaşım), Etki Matbaacılık, 8.Baskı, İzmir, 2007; 62-63.
• Elliott R, Larson K. Legal nurse consultant: A role for nephrology nurses. Nephrol Nurs J 2010; 37(3): 297-300.
• Talas MS, Bayraktar N. Kidney transplantation: determination of the problems encountered by Turkish patients and their knowledge and practices on healthy living. J Clin Nurs 2004; 13: 580-588
• Üstündağ H, Gül A, Zengin N, Aydın M. Böbrek nakli yapılan hastalarda yaşam kalitesi. Fırat Sag Hizm Derg 2007; 2(6): 117-126.
• Türk Nefroloji Derneği. 2008-2011 Dönemi Faaliyet Raporu, Erişim adresi: http://www.tsn.org.tr/folders/file/turk_nefroloji_dernegi_faaliyet_raporu_son_sekli_30_kasim2011.pdf (Ulaşım tarihi: 03.03.2017).
• Hatipoğlu S, Karayurt Ö, Ordin YS, & İşeri ÖP. Türkiye’de organ nakli hemşireliğinin; dünü, bugünü ve yarını. F N Hem Derg 2017; 25(1), 49-58.
• Koçak, H. Posttransplant erken dönem medikal komplikasyonlar. Transplantasyon Nefrolojisi, Editör Prof.Dr.Aydın Türkmen, Buluş Tasarım ve Matbaacılık Hizmetleri,Ankara 2016, 59-64..
• Spielberg CD. Manual for state-trait anxiety inventory. Consulting Psychologists Press, California 1970; 1-20.
• Öner N, Le Compte A. Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. 2. Baskı, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1998; 1-26.
• Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961; 4: 53-63.
• Hisli N. Beck Depresyon Envanteri’nin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Derg 1988; 6(22): 118-122.
• Hisli N. Beck Depresyon Envanteri’nin üniversite öğrencileri için geçerliği güvenirliği. Psikoloji Derg 1989; 7(23): 3-13.
• Yataklı Tedavi Kurumları işletme Yönetmeliği, G. S. S. İ. (2008). Resmi. Gazete’de Yayımlandığı Tarih, (26981).Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14724.pdf Erişim tarihi: 15.10.2017
• Denhaeryncka K, Steigerb J, Bockc A, Schafer-Kellera P, Oferc SK, Thannbergerb N, De Geest S. Prevalence and risk factors of non-adherence with immunosuppressive medication in kidney transplant patients. AJT 2007; 7: 108–116.
• Crone CC, Wise T. Psychiatric aspects of transplantation III: Postoperative issues, Crit Care Nurs 1999; 19(4): 28
• Arapaslan B, Soykan A, Soykan C, Kumbasar H. Cross-sectional assessment of psychiatric disorders in renal transplantation patients in Turkey: A preliminary study. Transplant Proc 2004; 36: 1419-1421
• Sağduyu A, Şentürk Sezer S, Emiroğlu R, Özel S. Hemodiyalize giren ve böbrek nakli yapılan hastalarda ruhsal sorunlar, yaşam kalitesi ve tedaviye uyum. Turk Psikiyatri Derg 2006; 17(1): 22-31.
• Fraizer PA, Davis SH, Dahl KE. Stressors, social support, and adjustment in kidney transplant patients and their spouses. Soc Work Health Care1995; 21(2): 93-108.
• Sağduyu A, Özel S. Böbrek nakli adaylarında ruhsal sorunlar ve yeti yitimi, Turk Psikiyatri Derg 2000; 11(2): 103-112.
• Cukor, D. Adherence in Kidney Transplant Recipients. American Journal of Nephrology, 2017; 45(1), 89-90.
• Sensky T. Psychiatric morbidity in renal transplantation. Psychother Psychosom 2009; 52: 41-46.
• Fukunishi I. Anxiety associated with kidney transplantation. Psychopatology 1997; 26: 24-28.
• Baines LS, Joseph JT, Jindal RM. Emotional issues after kidney transplantation: A prospective psychotherapeutic study. Clin Transpl 2002; 16(6): 455- 460.
• Kleinknecht M, Neuhaus TJ, Gehring TM, & Landolt MA. Renal transplanted adolescents' perception of the relationship to the interdisciplinary health care team. Pflege 2009; 22(4), 287-296.
• Arapaslan, B., Soykan, A., Soykan, C., & Kumbasar, H. Cross-sectional assessment of psychiatric disorders in renal transplantation patients in Turkey: a preliminary study. In Transplantation proceedings, 2004; 36(5), 1419-1421.
• Hariharan, S., Mcbride, M. A., Cherikh, W. S., Tolleris, C. B., Bresnahan, B. A., & Johnson, C. P. Post-transplant renal function in the first year predicts long-term kidney transplant survival. Kidney international, 2002; 62(1), 311-318.