Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıbba Yönelik Tutumlar: KETEM Örneği

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 3, 23 - 32, 24.12.2023

Esra Ünsat , Sevil Albayrak

Öz

Amaç: Bu araştırmada, bireylerin geleneksel ve tamamlayıcı tıbba (GETAT) yönelik tutumlarının belirlenmesi amaçlandı.
Yöntem: Araştırma Haziran-Eylül 2019 tarihinde Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi’ne başvuran 261 bireyle yürütüldü. Veri toplamada Kişisel Bilgi Anketi ve Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutum Ölçeği kullanıldı. Verilerin analizinde, sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma kullanıldı.
Bulgular: Bireylerin %88,9’u kadın idi. %44,8’i 29-39 yaş arasında, %74,3’ü evli, %41,8’i üniversite mezunu idi. Bireylerin %57,9’unun çalışmadığı, %84,3’ünün sağlık güvencesi olduğu, %24,5’inin kronik hastalık tanısı olduğu ve %36’sının GETAT yöntemlerinden herhangi birini daha önce kullandığı belirlendi. Bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tıbba karşı tutum puanının orta düzeyin biraz üzerinde olduğu belirlendi
Sonuç: Bireylerin GETAT yöntemlerine karşı tutumları olumlu düzeydedir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel tıp, tamamlayıcı tıp, tutum

Attitudes Towards Traditional and Complementary Medicine: Example of KETEM

Öz

Objective: In this study, it was aimed to determine the individuals' attitudes towards tradational and complementary medicine (TCAM).
Method: The cross-sectional study was conducted with 261 people who applied to Cancer Early Diagnosis, Screening and Education Center between June-September 2019. Personal Information Questionnaire and Holistic Complementary and Alternative Medicine Questionnaire (HCAMQ) were used as data collection tools in the research. The necessary institutional permissions, ethics committee approval and informed consent form from the participants were obtained in order to conduct the study. The aim of the study was explained to the individuals, the informed consent form was signed and the application was started. In the analysis of the data were used together with number, percentage, mean and standard deviation.
Results: 88.9% of the individuals participating in the study were women. 44.8% of them were between the ages of 29-39, 74.3% were married and 41.8% were university graduates. It was determined that 57.9% of these individuals did not work, 84.3% had health insurance, 24.5% were diagnosed with chronic disease and 36% had used one of TCAM methods before. As a result of the study, it was revealed that the individuals got an average alternative medicine were slightly above the average level.
Conclusion: Based on these data, individuals have a positive attitude towards TCAM methods.

Anahtar Kelimeler

Alternative medicine, complementary medicine, attitude

Kaynakça

• Bebiş, H., Akpunar, D., Coşkun, S. ve Özdemir, S. (2014). Meme kanserli hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı literatür taraması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 11(2), 6-14.
• Bilgiç, Ö. ve Ak, M. (2011). Akne vulvarisli hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamaları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 18(2), 111-114.
• Bulduklu, Y. (2015). Hedef kitle bağlamında tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 37, 607-627.
• Demirci, D. (2017). Dismenore ile baş etmede kullanılan tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemleri. (Yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi. Aydın.
• Erci, B. (2007). Attitudes towards holistic complementary and alternative medicine: a sample of healthy people in Turkey[Bütüncül tamamlayıcı ve alternatif tıbba yönelik tutumlar: Türkiye'deki sağlıklı insanlardan bir örneklem]. J Clin Nurs. 16(4), 761-768.
• Gökçe, H. (2019). Hipertansiyon hastalarının tamamlayıcı alternatif tedavi kullanma durumları ve tamamlayıcı alternatif tedaviye ilişkin tutumları (yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi. Edirne.
• Göker, K., Yıldız, H., Karabacak, E. ve Doğan, B. (2015). Dermatoloji polikliniğine başvuran hastaların tamamlayıcı ve alternatif tıp yöntemleri hakkında bilgi ve yaklaşımları. TÜRKDERM-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi, 49(4), 285-290.
• Güven, Ş. D., Muz, G. Efe Ertürk, N. ve Özcan, A. (2013). Hipertansiyonlu bireylerde tamamlayici ve alternatif tedavi kullanma durumu. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 160-166.
• Hızel-Bülbül, S., Turgut, M. ve Köylüoğlu, S. (2009). Çocuklarda tıp dışı alternatif uygulamalar konusunda ailelerin görüşleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 52, 195-202.
• Kaplan, M. (2010). Geleneksel tıbbın yeniden üretim sürecinde kadın- Ankara Kent Örneğinde Kuşaklar Arası Çalışma. Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Ankara: http://kitaplar. ankara.edu.tr/dosyalar/pdf/825.pdf
• Karakoç, M. D. (2019). Onkoloji hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. Pamukkale Tıp Dergisi, 13, 69-80.
• Karakoç, M. D. (2019). Onkoloji hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. Pamukkale Tıp Dergisi, 13, 69-80.
• Kav, S., Hanoğlu, Z. ve Algier, L. (2008). Türkiye’de kanserli hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerinin kullanımı: Literatür taraması. Uluslararası Hematoloji Onkoloji Dergisi,18(1), 32-38.
• Kılıç, Ü., Çam, M., Güven, A. ve Erbaş, M. (2017). Streptozotosinle indüklenen diabetik ratlarda ginkgo biloba (egb 761) ekstresinin nefropati üzerine etkileri. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 82-88.
• Kılıçarslan, M. (2012). Akciğer kanseri hastalarında tamamlayıcı- alternatif tedavi kullanımı. (uzanmalık tezi). Akdeniz Üniversitesi. Antalya.Yıldız, S., Eriş, S., Polat, N. Y., Ürper, S., Kurt, Y., Kurt, B. B. ve Yıldız, Ü. G. (2014). Sülük tedavisi. İntegratif Tıp Dergisi, 2(1), 21-25.
• Kurt, H., Keşkek, Ş. Ö., Çil, T. ve Canataroğlu, A. (2013). Meme kanserli hastalarda tamamlayıcı/ alternatif tedavi kullanımı. Türk Onkoloji Dergisi, 28(1), 10-15.
• Kutlu, S., Emekçi, R. T., Köşlü, A. ve Purisa, S. (2009). Dermatoloji Polikliniğine Başvuran Olgularda Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yöntemlerinin Kullanımı. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 29(6), 1496-1502.
• Kutlu, S., Emekçi, R. T., Köşlü, A. ve Purisa, S. (2009). Dermatoloji Polikliniğine Başvuran Olgularda Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yöntemlerinin Kullanımı. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 29(6), 1496-1502.
• Öğüt Düzen, K. ve Korkmaz, M. (2015). Kanser hastalarında, semptom kontrolü ve tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(2), 67-76.
• Oral, B., Öztürk, A., Balcı, E. ve Sevinç, N. (2016). Aile sağlığı merkezine başvuranların geleneksel/alternatif tıpla ilgili görüşleri ve kullanım durumu. TAF Prev Med Bull., 15(2), 75.
• Öztürk, R., Şatır, D. G. ve Sevil, Ü. (2016). Jinekolojik kanserli hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım durumları ve tutumlarının incelenmesi. Gaziantep Medical Journal, 22(3), 141-147.
• Paltiel, O, Avitzour, M. Peretz, T. Cherny, N. Kaduri, L. Pfeffer, R. M., et al. (2001). Determinants of the use of complementary therapies by patients with cancer [Kanserli hastalar tarafından tamamlayıcı tedavilerin kullanımının belirleyicileri]. J Clin Oncol,19(9), 2439-48.
• Richardson, M. A., Sanders, T., Palmer, J. L., Greisinger, A. and Singletary, S.E. (2000). Complementary/alternative medicine use in a comprehensive cancer center and the implications for oncology [Kapsamlı bir kanser merkezinde tamamlayıcı / alternatif tıp kullanımı ve onkolojiye etkileri]. J Clin Oncol, 18(13), 2505-14.
• Sağkal, T., Demiral, S., Odabaş, H. ve Altunok, E. (2013). Kırsal kesimde yaşayan yaşlı bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanma durumları. FÜ Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 27(1), 19-26.
• Sezer, B. T., Sezer, Ö. ve Toprak, D. (2015). Müzikoterapi hakkında ne biliyoruz? Konuralp Tıp Dergisi, 7(3), 167-71.
• Tokaç, M. (2013). Geleneksel tıbba akademik yaklaşım GETTAM. SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 28, 82-85.
• Toprak, F. Ü., Uysal, N., Erenel, A. Ş. ve Kutlutürkan, S. (2019). Onkoloji hemşireleri, kanser hastaları ve hasta yakınlarının tamamlayıcı-alternatif tedavi yöntemlerine ilişkin uygulama ve tutumlarının belirlenmesi. Gazi Medical Journel, 30, 258-262.
• Turan, N., Öztürk, A. ve Kaya, A. (2010). Hemşirelikte yeni bir sorumluluk alanı: Tamamlayıcı terapi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(1), 93- 108.
• Türk Tabibler Birliği Yayınları (TTBY). (2017). Tıbbın alternatifi olmaz! Geleneksel alternatif ve tamamlayıcı tıp uygulamaları. Ankara Türk Tabipleri Birliği Yayınları. s.153. http://www.ttb.org.tr/kutuphane/gatt_2017.pdf Erişim Tarihi: 01 Ağustos 2020.
• World Health Organization. (2002). Erişim Tarihi:10 Ekim 2020, http://www.wpro.who.int/health_technology/book_who_traditional_ medicine_strategy_2002_2005.pdf
• Yayan, E. H. ve Dağ, Y. S. (2019). Pediatri hemşirelerinin alternatif/tamamlayıcı tedavi yöntemlerine ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Malatya İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(2), 147-156.
• Yeşil, H., Kıran, B., Alkan, H., Ateş, B., Kayalı, B., Büyükçam, S., Güler, S., Ünlü, İ., Sert, Z. N. ve Uysal, M. (2018). Afyon Kocatepe Üniversitesi’nde meme kanseri tanısı ile takip edilmekte olan hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı. Kocatepe Tıp Dergisi, 19(2), 42-47.
• Yıldırım, Y. (2010). Patterns of the use of complementary and alternative medicine in women with metastatic cancer [Metastatik kanserli kadınlarda tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanım kalıpları]. Cancer Nursing, 33(3), 195-200.