Preoperative and Postoperative Depression Anxiety and Stress Levels of Orthopedic Patients Receiving Spinal Anesthesia

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 1, 31 - 50, 21.04.2025

Esra Çil , Fatma İltuş

https://doi.org/10.69487/hemarge.1614529

Öz

Objective: The study was conducted as a definition and relationship search for the presence of orthopedic surgery patients who underwent surgery with spinal anesthesia before and after surgery, the distribution of anxiety and stress, and their easy determination.
Method: The study consisted of 126 patients who underwent surgery with spinal anesthesia at the Selcuk University Medical Faculty Hospital Orthopedics and Traumatology Clinic between January 12 and April 15, 2024. Data were collected by face-to-face interview techniques using the Patient Information Form and Depression Stress Anxiety Scale-21 imaging. In the analysis of data, the Mann-Whitney U test, Wilcoxon test, Kruskal-Wallis H test, Spearman's basic, and Bonferroni correction recording.
Findings: When compared with the preoperative period, it was determined that the postoperative depression, anxiety and stress scores of the patients increased, they experienced moderate depression and severe anxiety, and there was no change in the stress level. Depression score increased from 2.56±1.61 preoperatively to 4.79±2.06 postoperatively, from normal to moderate level; anxiety score increased from 3.86±2.51 preoperatively to 6.26±2.22 postoperatively, from moderate to severe level; stress score increased from 3.38±2.29 preoperatively to 4.99±1.84 postoperatively, but remained at normal level.
Preoperative anxiety level was negatively affected by older age, female gender, low educational status, presence of chronic disease, continuous medication use, previous hospitalization, previous surgery, prosthesis or trauma surgery, and having a companion; stress level was negatively affected by being single, prosthesis or trauma surgery, and having a companion.
Being retired, being hospitalized for the first time, and having prosthesis surgery negatively affected the postoperative anxiety level. Female gender, being a housewife or unemployed affected the level of postoperative stress. First-time hospitalization and first-time surgery were associated with postoperative depression.
Conclusion: Patients experience depression, anxiety, and stress in both preoperative and postoperative periods, more intensely in the postoperative period. It is recommended that patients in the risk group should be supported psychosocially by a professional team consisting of physicians, nurses, and psychologists and that treatment and care should be planned holistically.

Anahtar Kelimeler

Orthopedic surgery , Spinal anesthesia , Anxiety , Depression , Stres

Spinal Anestezi Alan Ortopedi Hastalarının Ameliyat Öncesi ve Sonrası Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeyleri

Öz

Amaç: Bu çalışmada, spinal anestezi ile uygulanan ortopedik cerrahi hastalarının ameliyat öncesi ve sonrası depresyon, anksiyete, stres düzeylerini ve etkileyen faktörleri belirlemek amaçlandı.
Yöntem: Araştırmanın örneklemini 12 Ocak-15 Nisan 2024 tarihleri arasında Konya’da bir üniversite hastanesinin ortopedi ve travmatoloji kliniğinde spinal anestezi ile ameliyat olan 126 hasta oluşturdu. Veri, Hasta Bilgi Formu ve Depresyon Stres Anksiyete Ölçeği-21 ölçeği ile yüz yüze toplandı. Veri analizinde Mann-Whitney U testi, Wilcoxon testi, Kruskal-Wallis H testi ve Bonferroni düzeltmesi kullanıldı.
Bulgular: Ameliyat öncesi ile kıyaslandığında hastaların ameliyat sonrası depresyon, anksiyete ve stres puanlarının arttığı, orta düzeyde depresyon ve ileri düzeyde anksiyete yaşadığı, stres düzeyinde ise değişim olmadığı belirlendi. Depresyon puanının ameliyat öncesi 2,56±1,61 iken ameliyat sonrası 4,79±2,06 puan ile normal düzeyden orta düzeye; anksiyete puanının ameliyat öncesi 3,86±2,51 iken ameliyat sonrası 6,26±2,22 puan ile orta düzeyden ileri düzeye; stres puanının ameliyat öncesi 3,38±2,29 iken ameliyat sonrası 4,99±1,84’ e yükselse de normal düzeyde seyrettiği belirlendi.
Ameliyat öncesi anksiyete düzeyini ileri yaş, kadın cinsiyet, düşük eğitim durumu, kronik hastalık varlığı, sürekli ilaç kullanımı, daha önce hastanede yatmış olma, ameliyat öyküsünün olması, protez veya travma cerrahisi uygulanacak olması ve refakatçi bulunması; stres düzeyini ise bekar olmak, protez veya travma cerrahisi uygulanacak olması ve refakatçi bulunması faktörleri olumsuz yönde etkiledi.
Ameliyat sonrası anksiyete düzeyini emekli olma, ilk kez hastanede yatıyor olma ve protez cerrahisi geçirme durumlarına ait faktörler olumsuz etkiledi. Ameliyat sonrası stres düzeyini kadın cinsiyet, ev hanımı veya işsiz olma durumları etkiledi. İlk kez hastaneye yatma ve ilk kez ameliyat olma durumları ise ameliyat sonrası depresyonla ilişkiliydi.
Sonuç: Hastalar daha yoğun olarak ameliyat sonrası dönemde olmakla birlikte hem ameliyat öncesi hem de sonrası dönemde depresyon, anksiyete ve stres yaşamaktadır. Risk grubunda olan hastaların hekim, hemşire ve psikologlardan oluşan profesyonel bir ekip tarafından psikososyal açıdan desteklenmesi, tedavi ve bakımın bütüncül olarak planlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ortopedik cerrahi , Spinal anestezi , Anksiyete , Depresyon , Stres

Etik Beyan

Tıp Fakültesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan (5 Aralık 2023 tarih ve 2023/571 sayılı) alındı. Araştırmanın yapıldığı üniversite hastanesi yönetiminden (10 Ocak 2024 tarih ve 673071 sayılı) kurum izni alındı.

Kaynakça

• Adhikari, S., Pathak, B., Ghimire, B., Baniya, S., Joshi, P., Kafle, P., Adhikari, P., Rana, A., Regmi, L., Dhakal, B., Simkhada, N., Tandon, O., Pathak, I., & Rawal, N. (2023). Prevalence of pre-operative anxiety and associated risk factors among patients awaiting elective surgery in a tertiary care hospital. F1000Research, 12. https://doi.org/10.12688/f1000research.136320.2
• Akıncı, N. (2022). Cerrahi servislerinde yatan hastaların ameliyat sonrası anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 9(2), 113-119.
• Akinsulore A., Owojuyigbe, A., Faponle, A., Fatoye, F. (2015). Assessment of preoperative and postoperative anxiety among elective major surgery patients in a tertiary hospital in Nigeria. Middle East J Anaesthesiol, 23(2), 235-240.
• Altınbaş, A., Kutanis, D. (2023). Elektif cerrahi operasyon planlanan hastalarda preoperatif anksiyete düzeyinin vücut kitle indeksi ile ilişkisi. Hitit Medical Journal, 5(1), 31-37.
• Arık, E., Dolgun, H. (2019). Genel anestezi altında cerrahi girişim planlanan bireylerin sosyodemografik özelliklerinin anksiyete üzerine etkisi. JARSS, 27(1), 22-29.
• Arıkan, B. (2016). Kalça ve diz artroplastisi geçiren bireylerin öğrenim gereksinimleri ile anksiyete ve depresyon durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Arpag, N., Öztekin, S.D., Dayıoğlu, N., Katran, H.B., Gür, S. (2021). Anestezi türünün ameliyat öncesi anksiyete düzeyine etkisinin belirlenmesi. Journal of Medical Sciences, 2(3), 58-66.
• Arslan, S., Taylan, S., Deniz, S. (2017). Nöroşirürji hastalarının ameliyat öncesi anksiyete düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(1), 17-21.
• Askari, R., Kerawala, A.A., Khan, M.H., Rasheed, N., Khatoon, M.A. (2021). Pre-and post-operative anxiety and depression levels in orthopedic surgery. RADS Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, 9(3), 169-174.
• Aytap, F., & Özer, Z. (2021). Kronik hastalığı olan bireylerde depresyon riski ile hastalık öz yönetimi arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 15(2), 212-222.
• Bheemanna, N.K., Channaiah, S.R.D., Gowda, P.K., Shanmugham, V.H., Chanappa, N.M. (2017). Fears and perceptions associated with regional anesthesia: a study from a tertiary care hospital in South India. Anesthesia Essays and Researches, 11(2), 483-488.
• Chit Ying, L., Levy, V., Shan, C., Hung, T., Wah, W. (2001). A qualitative study of the perceptions of Hong Kong Chinese women during caesarean section under regional anaesthesia. Midwifery, 17(2), 115-122.
• Çam Yanık, T., Yaman, Z. (2023). Cerrahi girişim öncesi dönemde anksiyetenin azaltılmasında hemşirelik uygulamaları. İçinde: E. Keten Edis (Editör), Sağlık ve Bilim 2022 Hemşirelik IV (s:137-139). İstanbul: Efe Yayıncılık
• Çetin, A. (2014). Elektif cerrahi planlanan hastaların preoperatif dönemdeki kaygı düzeylerinin belirlenmesi, İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çevik, B. (2018). The evaluation of anxiety levels and determinant factors in preoperative patients. Int J Med Res Health Sci, 7(1), 135-43.
• Dığın, F., & Karabiber, M. (2023). Koroner Arter Bypass Greft Ameliyatı Olacak Hastaların Anksiyete ve Depresyon Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Gevher Nesibe Journal of Medical and Health Sciences, 8(4), 1070-1078.
• Dinç, G., Yılmaz Güven, D. (2023). Total diz artroplastisi ameliyatı yapılan hastaların cerrahi korku düzeyleri ile ameliyat sonrası anksiyete ve mobilizasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: tanımlayıcı ve ilişki arayıcı çalışma. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 15(2), 299-307.
• Dobson, G.P. (2020). Trauma of major surgery: a global problem that is not going away. International Journal of Surgery, 81, 47-54.
• Elmastaş, D., Kuyumcu, M. (2022). Elektif cerrahi planlanan kadın hastalarda sezaryen ve diğer elektif cerrahiler arasında preoperatif anksiyete karşılaştırılması. Aydın Sağlık Dergisi, 8(2), 135-152.
• Engin, M.C., Toy, S., Turgut, M.C. (2022). A comparison of preoperative and postoperative anxiety levels affecting preoperative and postoperative processes of orthopedics patients. Annals of Medical Research, 29(6), 580-584.
• Esin, N. (2014). Örnekleme. İçinde: S. Erdoğan, N. Nahcivan, N. Esin (Editörler), Hemşirelikte Araştırma: Süreç Uygulama ve Kritik (s: 175-89). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi
• Fındık, Ü., Topçu, S. (2015). Cerrahi girişime alınış şeklinin ameliyat öncesi anksiyete düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 19(2), 22-33.
• Gök, F., Kabu Hergül, F. (2020). Cerrahi kliniklerinde yatan hastaların anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, 3(3), 195-206.
• Harmer, J. R., Wyles, C. C., Duong, S. Q., Morgan III, R. J., Maradit-Kremers, H., & Abdel, M. P. (2023). Depression and anxiety are associated with an increased risk of infection, revision, and reoperation following total hip or knee arthroplasty. The Bone & Joint Journal, 105-B(5), 526-533. https://doi.org/10.1302/0301-620X.105B5.BJJ-2022-1123.R1
• Jafar, M.F., Khan, F.A. (2009). Frequency of preoperative anxiety in Pakistani surgical patients. Journal of the Pakistan Medical Association, 59(6), 359-363.
• Kafes, A. (2021). Depresyon ve anksiyete bozuklukları üzerine bir bakış. Humanistic Perspective, 3, 1, 186-94.
• Karahan, E., Çelik, S., Zaman, F. (2020). Ertelenen cerrahi girişimlerin nedenleri ve hasta anksiyete düzeyine etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 123-129.
• Lovibond, P., Lovibond, S. (1995b). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour Research and Therapy, 33(3), 335-343.
• Lovibond, S., Lovibond, P. (1995a). Manual for the Depression Anxiety Stress Scales. Sydney: Pychology Foundation of Australia.
• Mıngır, T., Ervatan, Z., Turgut, N. (2014). Spinal Anestezi ve Perioperatif Anksiyete. Turkish Journal of Anesthesia & Reanimation, 42(4), 190-195.
• Mirani, S.H., Areja, D., Gilani, S.S., Tahir, A., Pathan, M., Bhatti, S. (2019). Frequency of depression and anxiety symptoms in surgical hospitalized patients. Cureus, 11(2), 1-6.
• Mitchell, M. (2008). Conscious surgery: influence of the environment on patient anxiety. Journal of Advanced Nursing, 64(3), 261-271.
• Ören, B. (2018). Göğüs cerrahisi uygulanan hastaların konfor ve anksiyete düzeyini etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(3), 324-332.
• Öztürk, D., Aldemir Atmaca, K. (2024). Erişkin hastaların ameliyat öncesi algıladıkları sosyal destek ile cerrahi kaygı arasındaki ilişki tanımlayıcı bir çalışma. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 16(1), 26-34.
• Polat, A. (2016). Hastanede yatarak tedavi gören hastaların sosyodemografik özellikleri ve anksiyete düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Rajput, S., Tiwari, T., & Chaudhary, A. (2021). Effect of preoperative multimedia based video information on perioperative anxiety and hemodynamic stability in patients undergoing surgery under spinal anesthesia. Journal of Family Medicine and Primary Care, 10, 237- 242. https://doi.org/10.4103/jfmpc.jfmpc_1544_20
• San Türgay, A. (2016). Ameliyat öncesi sırası ve sonrası bakım. İçinde: F. Akça Ay (Editör), Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler (s: 702-727). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri
• Sarıçam, H. (2018). The psychometric properties of Turkish version of Depression Anxiety Stress Scale-21 (DASS-21) in health control and clinical samples. Journal of Cognitive Behavioral Psychotherapy and Research, 7(1), 19-30.
• Savcı, A., & Bilik, Ö. (2019). Experiences of Patients Undergoing Total Knee Arthroplasty: A Qualitative Study. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 11(1).
• Semiz, M., Pazarcı, Ö., Kavakcı, Ö., Öztemur, Z., Bulut, O. (2014). Ortopedi kliniğinde ameliyat edilen hastalarda ameliyat sonrası psikiyatrik belirtiler. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 11(1), 15-22.
• Sobieralska-Michalak, K., Michalak, M., Woźniewicz, A., & Pawlicka, A. (2020). Stress Associated with Orthopedic Surgery and Feeling Pain. Alternative Pain Management. https://doi.org/10.4018/978-1-4666-9658-7.CH016.
• Stamenkovic DM, Rancic NK, Latas MB, Neskovic V, Rondovic GM, Wu JD, et al. Preoperative anxiety and implications on postoperative recovery: what can we do to change our history. Minerva Anestesiol. (2018) 84:1307–17. https://doi.org/10.23736/S0375-9393.18.12520-X
• Şengül, A. (2023). Anestezi uygulamaları. İçinde: Z. S. Ustalar Özgen, D. Altun, J. Sayın Kart, T. Usseli, İ. Cinnet (Editörler), Teknikerin Temel Anestezi Kitabı (s: 297-310). Ankara: Akademisyen Yayınevi
• Taşdemir, A., Erakgün, A., Deniz, M.N., Çertuğ, A. (2013). Preoperatif bilgilendirme yapılan hastalarda ameliyat öncesi ve sonrası anksiyete düzeylerinin State-Trait Anxiety Inventory test ile karşılaştırılması. Turkish Journal of Anesthesia & Reanimation, 41(2), 44-49.
• Tel, H., & Gürler, H. (2021). İki farklı fiziksel hastalık tanısı olan bireylerde anksiyete, depresyon ve stresle başa çıkma düzeylerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 8(3), 277-284.
• Vermişli, S., Ulamış, B., Çevik, E. (2024). Pandemi sürecinde günübirlik cerrahi geçiren hastaların preoperatif anksiyete düzeylerinin değerlendirilmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu, 9(1), 101-115.
• Vimala, C., Martin, R., Rao, A., & Joy, M. (2021). Effectiveness of structured pre operative education on anxiety level of patients undergoing elective orthopaedic surgery. Indian Journal of Continuing Nursing Education, 22, 200 - 206. https://doi.org/10.4103/ijcn.ijcn_110_20
• Wang, R., Huang, X., Wang, Y., & Akbari, M. (2022). Non-pharmacologic Approaches in Preoperative Anxiety, a Comprehensive Review. Frontiers in Public Health, 10. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.854673