SILVIA FEDERICI, CALİBAN VE CADI: KADINLAR BEDEN VE İLKSEL BİRİKİM

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 69 - 74, 30.06.2021

Fatma İlknur Akgül

Öz

‘‘İnançsız, korkusuz, uyumsuz, kusurlu bir yaratık,’’ (17.yy Fransa’da kadınlar için kullanılan
bir deyiş ).
İtalyan bir feminist, eylemci ve bilim insanı olan Silvia Federici’nin (2014) Caliban ve Cadı isimli
eseri önce bir insan sonra da bir kadın olarak tarafımca kadınlık tarihi açısından üzerinde düşünmeye
değerdir. Analitik biçimde bir tarihe ışık tutması kitabın alanındaki önemini ve gücünü
kanıtlamaktadır.16. ve 17. yy Avrupa’sında dünya üzerinde kurulmaya çalışılan yeni düzen olan
kapitalizm uğruna bedenleri üzerinden kadınlara çeşitli bahanelerle yapılan saldırıları gözler önüne
sunması, tarihin karanlık sayfalarının aydınlanmasını sağlaması ve günümüzün kapitalist dünyasını
daha iyi anlayabilmemize yardımcı olması bakımından Caliban ve Cadı isimli eser çok önem arz
etmektedir. Cadı avlarının üzerinden yaklaşık olarak beş yüz yıl geçmiş olmasına rağmen günümüzde
de geçmiştekilere benzer saldırıların ve sindirme politikalarının çok çeşitli yöntemlerle kadınlar ve
bedenleri üzerinden halen devam etmesi şimdi hiç de şaşırtıcı gelmemektedir. Kitap, çeşitli yöntemlerle
kadın bedenini kontrol etme girişimlerinin pek çok cepheye yayıldığını bugün de karşılaştığımız
örneklerle gözler önüne sermektedir. Kitap kapitalizme geçiş sürecinde “kadın bedeni ve yaşamı”
üzerinden “emek gücü ve mülkiyet hakkı” konusunda kadını ele alınmaktadır. Cadı avlarının belli bir
sınıf ve cinsel kimliğe karşı gerçekleştirildiğini gösteren en önemli kanıt, cadı olarak suçlananların
büyük bir kısmının toplumun içindeki yoksul köylü kadınlar olması, suçlayanların da nüfuz sahibi,
toplumda sözü geçen büyük toprak sahibi zengin erkekler olmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Caliban ve Cadı, Kapitalizm, Silvia Federici