Kamu Yönetiminde Dijtal Dönüşüm ve Yapay Zeka Uygulamaları

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 126 - 141, 30.12.2024

Emre Kaya

Öz

Dijital dönüşüm, kamu hizmetlerinin sunumunda paradigmayı değiştiren ve günümüzün en önemli yönetimsel dönüşüm alanlarından biri olarak öne çıkmaktadır. Teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte kamu sektöründe verimlilik, şeffaflık ve vatandaş memnuniyeti gibi temel hedeflere ulaşmak için dijitalleşme kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu bağlamda, kamu yönetimi ile teknolojinin etkileşimi giderek derinleşmekte olup, inovatif yaklaşımlar ve çözümler benimseyen bir yönetim anlayışı gerektirmektedir.
Kamu yönetimi ile teknolojinin etkileşimi, geleneksel yönetim yaklaşımlarının dijital çağın dinamiklerine uyum sağlama zorunluluğundan doğmuştur. Teknolojinin hızla evrimi, kamusal hizmetlerin sunumunda yeni imkanlar ve meydan okumalar yaratırken, kamu yönetimi de bu dönüşüme ayak uydurmak adına verimlilik, hizmet kalitesi ve vatandaş katılımı gibi temel hedefleri gerçekleştirmek amacıyla çeşitli dijital araç ve platformları entegre etmektedir. Bu araçlardan en önemli ve güncel olanı olan yapay zeka teknolojileri bireyler ve kurumlar kadar ülkeler arası güç dengelerini değiştirebilecek potansiyele sahip bir özellik gösterebilmektedir. Yapılan incelemeler, Türk Kamu yönetiminin de artık karar destek sistemi, hizmet sunumu, istihdam politikası ve denetim sürecinde yapay zeka teknolojisini uygulamaya ve geliştirmeye olan isteğini aktif politikalarla desteklediğini göstermektedir.
Bu çalışma, kamu hizmetlerinin dijital dönüşümü sürecinin çok boyutlu bir analizini sunmayı amaçlamaktadır. Kamu yönetiminde bilgi teknolojileri kullanımı literatürünün kapsamlı bir incelemesiyle, dijital dönüşümün kamu hizmetlerine olan etkileri, ortaya çıkan fırsatlar ve zorluklar detaylı bir şekilde incelenmiştir. Araştırmanın odağında, dijital dönüşümün vatandaşlar ve toplumun genelindeki etkileri, kamu verimliliği ve etkinliği üzerindeki rolü, mevcut altyapı ile uyum sorunları, yapay zeka teknolojilerin potansiyeli ve ortaya çıkabilecek riskler yer almaktadır. Çalışma, dijital dönüşümün kamu hizmetlerine sunduğu avantajların yanı sıra, güvenlik, veri gizliliği ve altyapı uyumu gibi önemli zorlukları da ortaya koyarak, başarılı bir dijital dönüşüm için dikkatli bir planlama ve politika yapımının gerekliliğini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yönetişim, Yapay Zeka, Dijital Dönüşüm

Kaynakça

• Algan, N., Manga, M. ve Tekeoğlu, M. (2017). Teknolojik Gelişme Göstergeleri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Internaiıonal Conference on Eurosian Economies 2017, s.332-338.
• Bensghir, T. K. (1996). Bilgi Teknolojileri Ve Örgütsel Değişim. Ankara: TODAİE Yayın No: 274. Bertot, J. C., Estevez, E. ve Janowski, T. (2016). Digital Public Service İnnovation: Framework Proposal, ICEGOV2016. Uruguay, 1-3 Mart.
• Chen, Y. (2017). Managing Digital Governance: Issues, Challenges and Solutions. New York: Routledge.
• Coşkun, E. (2023). Dijital Dönüşüm ve Denetimin Dönüşümünde Dijital Teknolojilerin Rolü: Fırsatlar ve Tehditler, Denetimde Dijital Dönüşüm ve Yapay Zeka Paneli içinde, https://www.sayistay.gov.tr/files/2956_161YIL_PANEL_YAPAYZEKA-2024v3-kpkl%C4%B1.pdf
• Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (2021). Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi Belgesi 2021-2025, https://www.cbddo.gov.tr/UYZS.
• Çakır, C. (2015). E-Belediye: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 7:1, s.1-15.
• Demirel, D. (2010). Yönetişimde Yeni bir Boyut: E-Yönetişim, Türk İdare Dergisi, 466, s.65-94.
• Demirkıran, S. (2022). Dijital Çağda Kamu Yönetimi: İki Binli Yıllardan Sonra Dünyada Kamu Yönetiminde Meydana Gelen Değişimler ve Türk Kamu Yönetimine Yansımaları, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Edirne.
• Dönerçark, M. ve Tecim, V. (2020). Kurumsal Karar Destek Sistemlerinde Yapay Zeka Kullanımı: Tasarım ve Uygulama, Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 6 (2), s.77-103
• Efe, A. ve Özdemir, G. (2021). Yapay Zeka Ortamında Kamu Yönetiminin Geleceği Üzerinde Bir Değerlendirme, Kamu Yönetimi ve Teknoloji Dergisi, 3(1), s. 34-60.
• Eggers, W. D. ve Macmillan, P. (2015). Kamu 2020: Kamunun Geleceğine Yolculuk. İstanbul: Deloitte Erkek, S. (2017). Akıllı Şehircilik Anlayışı ve Belediyelerin İnovatif Uygulamaları, Medeniyet ve Toplum, 1:1, s.55-72.
• Ersöz, F. ve Kabak, M. (2010). Savunma Sanayi Uygulamalarında Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Literatür Araştırması, Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), s.97-125
• Garg, H. (2016). Digital Governance. International Journal of Humanities and Management Sciences (IJHMS), 4 (4), s.371-374.
• İnsani Gelişme Vakfı-İNGEV (2021). Yerel Yönetimlerde Dijital Yönetişim Fırsatları, https://ingev.org/raporlar/Yerel-Yonetimlerde-Dijital-Yonetisim-Firsatlari.pdf
• Karabınar, S. ve Yılmaz, E. (2012). XBRL (Genişletilebilir İşletme Raporlama Dili) ve Geleneksel Finansal Raporlama Sistemlerindeki Sorunların Çözümüne Katkıları, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 5(2), s.1-24.
• Karaboğa, U. (2020). İşe Alım Süreçlerinde Yapay Zekâ Teknolojilerinin Kullanımı, Medipol Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Karagöz, U. (2020). Türkiye’de Kamu Yönetiminin Dijital Dönüşümü: Ulusal Veri Santrali Model Önerisi, Hacı Bayramı Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Koç, A.T. (2023). Dijital Türkiye ve Milli Teknoloji Hamlesinin Dijital Dönüşüm Boyutu, Denetimde Dijital Dönüşüm ve Yapay Zeka Paneli içinde, https://www.sayistay.gov.tr/files/2956_161YIL_PANEL_YAPAYZEKA-2024v3-kpkl%C4%B1.pdf
• Murgai, A. (2018). Role of Artifical Intelligence in Transforming Human Resource Management, International Journal of Trend In Scientific Research and Development, 2(3), 877-881. Nabiyev.
• OECD (2017). Benchmarking Digital Government Strategies in MENA Countries, OECD Digital Government Studies, OECD Publishing, Paris, http://dx.doi.org/10.1787/9789264268012-en
• Öktem, M. K. ve Çiftçi, L. (2020). Kamu Yönetimi – Teknoloji Etkileşimi ve Türk Eğitim Sistemi, Kamu Yönetimi ve Teknoloji Dergisi, Sayı:1, S.28-40
• Ölmez, M. (2024). Dijitalleşmenin Örgüt Kültürüne Etkisi: Bir alan Araştırması, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Önder, M. Ve Saygılı, H. (2018). Yapay Zekâ ve Kamu Yönetimine Yansımaları, Türk İdare Dergisi, Yıl:90, Aralık, Sayı:487.
• Saygılı, H. (2020). Public Policies On Artificial Intelligence: Comparison of the Usa and China’s AI Public Policies, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Şahin, F. (2019). Dijital Çağda Bürokrasi. Ed: N. Öztaş, Bürokrasi, Ankara: Nobel Yayıncılık, s. 367-386. Tamer, H. Y. ve Övgün, B. (2020). Yapay Zeka Bağlamında Dijital Dönüşüm Ofisi, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:75, No:2.
• Telli Yamamoto, G. (2018). Kamuda Dijital Dönüşüm ve Düşündürdükleri, Kamuda Dijital Dönüşüm içinde, (Ed.) Gonca Telli Yamamato ve Mustafa Özhan Kalaç, İstanbul: Kriter Yayınları. s.1-12.
• Toprak, M., Özel, D. ve Çalışkan, S. (2022), Yapay Zeka Kullanımı ve İnsan Kaynakları Yönetimi, Uluslararası Eşitlik Politikası Dergisi, Cilt:2, Sayı:2, 76-102.
• Yılmaz, Ö. İ. (2022).Yapay Zeka Bağlamında İnsan Kaynakları Yönetimi, Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kahramanmaraş.