ULUSLARARASI TİCARETTE YURT DIŞI MERKEZLİ TİCARİ İŞLETMENİN TÜRKİYE’DE ŞUBE AÇMASI VE TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 1, 92 - 122, 31.07.2024

Selminaz Adıgüzel , Mustafa Emir Üstündağ

https://doi.org/10.53881/hiad.1364735

Öz

Tarihi çok eskilere dayanan doğrudan yabancı yatırımlar, dünyada yeni ekonomik iklim ve yapı meydana getirmiştir. Gelişmekte olan ülkeler, kalkınma hedeflerini gerçekleştirebilmek, ekonomik kalkınma hedeflerine ulaşmak ve bu gelişmişlik seviyesini sürdürebilmek için gelişmiş ülkelerin desteğine ihtiyaç duyarlar. Türkiye gelişmekte olan bir ülke olduğu için artan nüfusu istihdam edebilmek ve sosyal refah seviyesini sürdürebilmek için yabancı sermayeye ihtiyaç duymaktadır. Yabancı yatırımcının yurt dışındaki merkezine Türkiye’de şube açması, Türkiye’de istihdam alanı yaratması, Türk üreticisinin ürettiği ürün ya da hizmetin uluslararası arenada hareketliliğini sağlaması açısından önemlidir. Dünyada liberalleşme ve küreselleşme karşısında uluslararası arenada rekabet etmek isteyen gelişmekte olan ülkeler, sermaye birikimi yetersizliği karşısında devlet destekli yabancı yatırımlar ile kalkınma hedeflerine kısa sürede ulaşabilmektedirler.
Bu araştırmada yurt dışında merkezi bulunan doğrudan yabancı yatırımcıların Türkiye’de kurdukları şirketlerin devri sırasında yaşanan zorluklar ele alınmıştır. Küreselleşme çağında yabancı yatırımcılar, farklı pazarlarda ürünlerini satabilmek, sermayelerini artırabilmek için yaptıkları girişimlerde devir işlemleri sırasında karşılaştıkları sorunlar ele alınmıştır. Çok uluslu şirketlerin, Türkiye’de yatırım yapmak isteyen girişimcilerin yabancı sermayeli firmaların Türkiye’de şube açma işlemlerinde istenen belgeler, devir işlemleri ve bu devir işlemlerinde uyuşmazlıkların çözümü incelenmiştir.
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girme sürecinde Yabancı yatırımcılara yatırım imkânı tanınması gerekir. Türk üreticisinin yabancı pazarda söz sahibi olmasını sağlamak için yabancı yatırımlara ihtiyaç bulunmaktadır. Uluslararası ticaret alanında mevzuatta yapılan değişikliklerle yabancı yatırımların Türkiye’de şirket kurmaları kolaylaşmış Türkiye’de yatırım yapan yabancı yatırımcı sayısı artmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çok Uluslu Şirketler, Yabancı Yatırım,, İşletmenin devri,, Avrupa Birliği, Şube Açma, uluslararası Ticaret

Teşekkür

Hukuk ve İktisat Dergisi yetkililerine teşekkürü borç bilirim Saygılarımla

. Opening of Branch in Turkey by a Foreign-Based Commercial Enterprise in International Trade and Transfer of the Commercial EnterpriseKeywords Foreign Investment, Multinational Company, Transfer Of Commercial Company, Liberalization, Employment, International Trade

Öz

ABSTRACT Foreign direct investments, which have a long history, have created a new economic climate and structure in the world. Developing countries need the support of developed countries to achieve their development goals, achieve their economic development goals and maintain this level of development. Since Turkey is a developing country, it needs foreign capital to employ its increasing population and maintain its level of social welfare. It is important for foreign investors to open a branch in Turkey for their headquarters abroad, creating employment opportunities in Turkey and ensuring the mobility of the product or service produced by the Turkish manufacturer in the international arena. Developing countries that want to compete in the international arena in the face of liberalization and globalization in the world can achieve their development goals in a short time with state-supported foreign investments in the face of insufficient capital accumulation. In this research, the difficulties experienced during the transfer of companies established in Turkey by foreign direct investors with headquarters abroad are discussed. In the era of globalization, the problems faced by foreign investors during the transfer process in their attempts to sell their products in different markets and increase their capital are discussed. The documents required for multinational companies, entrepreneurs who want to invest in Turkey and foreign capital companies to open branches in Turkey, transfer transactions and resolution of disputes in these transfer transactions were examined. Foreign investors should be given investment opportunities in the process of Turkey's accession to the European Union. Foreign investments are needed to ensure that Turkish manufacturers have a say in the foreign market. With the changes made in the legislation in the field of international trade, it has become easier for foreign investors to establish companies in Turkey, and the number of foreign investors investing in Turkey has increased. Keywords Foreign Investment, Multinational Company, Transfer Of Commercial Company, Liberalization, Employment, International Tradeluslararası Ticaret . Opening of Branch in Turkey by a Foreign-Based Commercial Enterprise in International Trade and Transfer of the Commercial Enterprise ABSTRACT Foreign direct investments, which have a long history, have created a new economic climate and structure in the world. Developing countries need the support of developed countries to achieve their development goals, achieve their economic development goals and maintain this level of development. Since Turkey is a developing country, it needs foreign capital to employ its increasing population and maintain its level of social welfare. It is important for foreign investors to open a branch in Turkey for their headquarters abroad, creating employment opportunities in Turkey and ensuring the mobility of the product or service produced by the Turkish manufacturer in the international arena. Developing countries that want to compete in the international arena in the face of liberalization and globalization in the world can achieve their development goals in a short time with state-supported foreign investments in the face of insufficient capital accumulation. In this research, the difficulties experienced during the transfer of companies established in Turkey by foreign direct investors with headquarters abroad are discussed. In the era of globalization, the problems faced by foreign investors during the transfer process in their attempts to sell their products in different markets and increase their capital are discussed. The documents required for multinational companies, entrepreneurs who want to invest in Turkey and foreign capital companies to open branches in Turkey, transfer transactions and resolution of disputes in these transfer transactions were examined. Foreign investors should be given investment opportunities in the process of Turkey's accession to the European Union. Foreign investments are needed to ensure that Turkish manufacturers have a say in the foreign market. With the changes made in the legislation in the field of international trade, it has become easier for foreign investors to establish companies in Turkey, and the number of foreign investors investing in Turkey has increased.

Anahtar Kelimeler

International Trade and Transfer of the Commercial EnterpriseKeywords Foreign Investment, Multinational Company, Transfer Of Commercial Company, Liberalization, Employment, International Trade

Kaynakça

• Alomaliye. (2023). Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, https://www.alomaliye.com/2023/02/24/kurulan-kapanan-sirket-istatistikleri-ocak-2023/.
• Altun, Ş. (2008). Türkiye’de Yabancı Sermayenin Tarihsel Gelişimi. YASED Yay., İstanbul,, 103.
• Aydın, S (2013). Ticari İşletme Devri ve Devrin Hukuki Sonuçları . Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 17 (2) , 229-260 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ahbvuhfd/issue/48109/6083.
• Bürosu, A. H. (2023). https://aydinhukukburosu.com/yabancilar-ve-vatandaslik-hukuku/yabancilarin-turkiye-de-sirket-kurmasi.
• Çam, G. (2022). Milletlerarası Ticari Sözleşmelere Uygulanacak Hukukta Ticari Faaliyet Gereği Kurulmuş Sözleşmeler Kavramına Genel Bir Bakış. Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi, 14(31), 3 - 24.
• Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği . (2023). Https://Www.Mevzuat.Gov.Tr/Anasayfa/Mevzuatfihristdetayıframe?Mevzuattur=7&Mevzuatno=4396&Mevzuattertip=5.
• Ekşi N, (2014, Taraflarca Seçilen Yabancı Mahkemenin Adil Yargılama Yapmayacağı Hususunda Kuvvetli Şüphelerin Bulunması Halinde Davanın Türk Mahkemesinde Görülüp Görülmeyeceği Meselesi Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: X I Sayı: 1 https://law.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/hukuk_dergi/XI-1.pdf ( Erişim tarihi 12.09.2023
• Ercüment, E. (2023). Yurtdışı Merkezli Şirketlerin Türkiye’de Şube Açılış İşlemleri. https://kilinclaw.com.tr/yurtdisi-merkezli-sirketlerin-turkiyede-sube-acmasi/.
• Erdem, H. E. (2023). Türk Ticaret Kanunu Uyarınca Ticari İşletmenin Devri İ fhttps://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/179455.
• Gazetesi, D. (2020). https://www.dunya.com/is-dunyasi/turkiyede-gecen-yil-kurulan-yabanci-ortak-sermayeli-sirket-sayisi-zirve-yapti-haberi-683520.
• https://eoda.izto.org.tr/web/tsicil_dilekce.aspx?id=299. (2023).
• Hukuk, K. (2023). https://kadimhukuk.com.tr/makale/yabanci-sirketlerin-turkiyede-sube-acmasi/.
• Işık, G. (2023). Yabancı Unsurlu İş Sözleşmelerinde Yetki ve Uygulanacak Hukuk . https://www.ozgunlaw.com/makaleler/yabanci-unsurlu-is-sozlesmelerinde-yetki-ve-uygulanacak-hukuk-740.
• İşçiler, T. Y. (2021). https://www.tekgida.org.tr/turkiyede-yabanci-sermayeli-sirketler-ve-isciler-55247/.
• Süral, C. (2012). HHukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisine Etkisi. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2012-100-1185.
• Turanlı, H. (2019). Yabancı Sermayeli Türk Şirketlerinin Taşınmaz Mülkiyeti ve Sınırlı Aynî Hak Edinimi. YBHD • Yıl 3 • Sayı 2018/2, s.175–212.
• Uncu, C. A. (2923). Doğrudan Yabancı Yatırımların Dünya’daki ve Türkiye’deki Gelişimihttps://dergipark.org.tr/en/download/article-file/251883. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 23, 2012, 69 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/251883- 104 . Yönetmeliği, D. Y. (2023). https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=4396&MevzuatTertip=5.