The Chronic Problematics of Generation Debates: Generation Perception in Religious Middle Class X and Y Samples

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 1, 533 - 566, 30.06.2022

Bahset Karslı

https://doi.org/10.14395/hid.1073215

Cited By: 2

Öz

It is observed that classification of generation, which is frequently applied to analyse a wide range of fields from political analysis to daily life practices, has been situated on a quite problematic ground. Generation issue has either been dealt with the previous generation, more frequently the new generation, or has been discussed at the crossroad of future conception of political or ideological areas. In this study, we aim to analyse the socio-cultural background of generation perception and the differences based on its intellectual conception. We especially intend to scrutinize the reality of current discourses such as a bad generation is emerging, generations are getting alienated to religion, culture and values, and to analyse the perception of generation, a conception upon which these discourses built.
Generation perception fed by the tensions produced by socio-cultural differentiation and the anxiety of the next generation resulting from these tensions as a background analysis have been used as a basis both for the expectations of the previous generations from the next generations and the domination they want to establish on them, and for the state policies carried out over the generations. Societies try to shape their future through the strategies they develop over generations. At this point, generational politics and generation perception may include political expectations together with the actual problems arising from a particular period. While future visions produced by the state are understandable and legitimate to a certain extent, the fact that the same monopoly could be observed in the organization of non-governmental organizations and groups shows the problematic dimensions of the concept of generational perception. Relatively utopian and anachronistic discourses in the history of Turkey such as long-awaited generation, Ataturkist youth, Büyük Doğu (Great East) youth, ideal youth construct the foundations of legitimacy through socio-political processes in addition to instrumentalizing social anxiety to produce ideological discourses.
The sample of the study, which deals with the perception of generation more problematically on the basis of anxiety and expectation, consists of X and Y religious middle-class residents of Antalya province based on economic and lifestyle. The middle-class concept is grounded on the classical stratification and lifestyle-based epistemological approach to status groups. In the context of the religious middle class, the adjective "religious" is based on the self-declarations of the participants and this usage is preferred due to the central positioning of religion in their daily lives. Having the same cultural capital or lifestyle is actually a factor that narrows the generational differentiation. However, the fact that it is the same group that most objects to generational differentiation can be interpreted as the reason for our conceptualization of generational perception. In the texts written on generation, the following categories are included in general terms: The Silent Generation (before 1946), Baby Boomer Generation (1946-64), Generation X (1965-1979), Generation Y (1980-2000), Gen Z (after 2001). Specific to this study, from field data the categories are as follows: Religious Middle Class Generation X (1965-1980). Transition Period Generation X-Y (1976-1985) and The Last Generation Y (1986-2000).
The core of the study, which is based upon qualitative paradigm, is generated by qualitative data techniques, in-depth interview and focus group discussions. The in-depth interview technique based on the semi-structured interview form have been used in the research and the participants have been selected with snowball or chain reference sampling. In this context, in-depth interviews were conducted with 34 people and a focus group study was conducted with 19 people, which means totally 53 participants, who belong to different ages and occupational groups, and define themselves or their family as religious/conservative, have been included in this study as the sample of the study. Upon repetition of the responds, it is thought that the data has reached at the saturating point so data collecting process is ended up. As a result of the data obtained from the field, it seems that it is more important in understanding the issue of the conceptualization of generation perception and its resolution through differentiation rather than conflict. In the study, since it contains current and problematic references, the concept generation is preferred. It has been observed that the Religious Middle Class Generation X gives a lot of space to concepts such as awareness, consciousness and ideal in the analysis of generations, based on the projections of the periods they lived in. The concern for equalization between generations on the intellectual and practical level transforms differentiation into conflict.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Religious Middle Class, Perception of Generation, Differentiation, Gen X, Gen Y

Proje Numarası

SBA-2016-1609

Nesil Tartışmalarının Kronik Problematiği: Dindar Orta Sınıf X ve Y Nesli Örnekleminde Nesil Algısı

Öz

Siyasal analizlerden gündelik hayat pratiklerine kadar farklı alanların çözümlenmesinde kullanılan nesil tasniflerinin oldukça problematik bir zemine oturduğu gözlemlenmektedir. Nesil konusu, ya geçmiş nesil, daha çok da yeni nesil problemiyle işlenmiş, ya da gelecek tasavvurunda siyasal, ideolojik veya politik alanların kavşağında tartışılagelmiştir. Biz bu çalışmada, nesil algısı kavramının sosyo-kültürel arka planını ve farklılaşmasının dayandığı zihinsel arka planını analiz etmeyi hedeflemekteyiz. Özellikle kötü nesil geliyor, nesiller gittikçe dinden, kültürden ve değerden uzaklaşıyor şeklinde güncel söylemlerin gerçeklik boyutunu ve nesil algısı temelinde söz konusu söylemlerin dayandığı tasavvurun çözümlenmesini amaçlamaktayız.
Bir arka plan çözümlemesi anlamında sosyo-kültürel farklılaşmanın ürettiği gerilimlerden beslenen nesil algısı ve buradan sonuçlanan gelecek nesil kaygısı, hem önceki nesillerin sonraki nesillerden beklenti ve onlar üzerine kurmak istedikleri otoriteye hem de nesiller üzerine gerçekleştirilen devlet politikalarına bir dayanak olarak kullanılmıştır. Toplumlar, geleceğini yeni nesiller üzerine geliştirdiği stratejilerle şekillendirmeye çalışır. Bu noktada özellikle yeni nesil politikaları ve nesil algısı, dönemin ürettiği sorunlarla ilişkili olmanın yanında politik beklentiler de içerebilir. Devletin ürettiği gelecek tasavvurunda nesil politikaları bir yere kadar anlaşılır ve meşru iken; aynı tekelin sivil toplum kuruluşlarının ve grupların örgütlenmelerinde de görülmesi, nesil algısı kavramının problematik boyutlarını göstermektedir. Türkiye tarihinde özlenen nesil, Atatürkçü gençlik, Büyük Doğu gençliği, ideal gençlik gibi görece ütopik ve anakronik söylemler, meşruiyet temellerini sosyo-politik süreçlerle inşa edilen söylemler olarak ifade edilebilir.
Çalışmanın örneklemini, nesil algısını kaygı ve beklenti zemininde daha sorunsal ele alan, ekonomik ve yaşam tarzına dayalı X ve Y dindar orta sınıf Antalya ili sakinleri oluşturmaktadır. Orta sınıf kavramı, klasik tabakalaşma ve yaşam tarzına dayalı statü grupları epistemolojik yaklaşımıyla temellendirilmiştir. Dindar orta sınıf özelinde dindar sıfatı, katılımcıların kendi beyanlarına dayandırılmış olup gündelik hayatlarında dinin merkezi konumda olması üzerine bu kullanım tercih edilmiştir. Aynı kültür sermayesine veya yaşam tarzına sahip olmak, esasında nesiller arası farklılaşmayı daraltan bir unsurdur. Ama nesil farklılaşmasını yoğun bir şekilde sorunsallaştıranın yine aynı grubun olması, nesil algısı kavramsallaştırmamızın gerekçesi olarak yorumlanabilir. Nesil üzerine kaleme alınan metinlerde genel hatlarıyla şu kategorilere yer verilmiştir: Gelenekçiler-Sessiz Nesil (1946 öncesi doğanlar, Bebek Patlaması Nesil (1946-64), X Nesli (1965-1979), Y Nesli (1980-2000) ve Z Nesli (2001 ve sonrası). Bu çalışma özelinde ise saha verilerinden hareketle Dindar Orta Sınıf X Nesli (1965-1980), Geçiş Dönemi X-Y Nesli (1976-1985) ve Son Y Nesli (1986-2000).
Nitel paradigmaya dayalı çalışmanın ana çekirdeğini derinlemesine mülakat ve odak (focus) grup görüşmeleri oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan yarı yapılandırılmış görüşme formuna dayalı derinlemesine görüşme tekniğinde katılımcılar kartopu (snowball) veya zincir referans örneklemi ile seçilmiştir. Bu çerçevede Antalya’da farklı yaş ve meslek gruplarına ait ve kendisini veya ailesini dindar/muhafazakâr olarak tanımlayan 34 kişiyle derinlemesine mülakat, 19 kişiyle odak grup (focus) çalışması yapılarak toplam 53 kişi ile görüşülmüştür. Cevapların birbirlerini tekrar etmesi üzerine veri doyum noktasının oluştuğu kanaatine ulaşılmış ve bu noktada veri toplama bırakılmıştır. Sahadan elde edilen verilerden hareketle nesil algısı kavramsallaştırmasının çatışmadan ziyade farklılaşma perspektifinden çözümlenmesi konunun anlaşılmasında daha önemli gözükmektedir. Yine çalışmada güncel ve problematik boyutlara gönderimler içermesi dolayısıyla kuşaktan ziyade nesil kavramı tercih edilmiştir.
Dindar Orta Sınıf X Neslinin yaşadığı dönemlerin izdüşümlerinden hareketle nesillerin analizinde bilinç, şuur, ideal gibi kavramlara çok yer verdikleri gözlemlenmiştir. Nesiller arasının düşünsel ve pratik düzlemde eşitlenme kaygısı, nesiller arası farklılaşmayı çatışmaya evriltme riskini doğurmaktadır. Geçiş dönemi dindar X-Y neslinin ise eski ve yeni nesillerin anlaşılması kaygısını daha ön plana çıkarttığı ifade edilebilir. Sorgulama ve kişisel örüntüyle hayat felsefesini oluşturan nesil olarak geçiş neslinde anlamanın
daha merkezde olduğunu söyleyebiliriz. Yeni nesil diye ifade edilmiş olmasına rağmen Son Y neslinin kendinden sonraki nesille ilgili kaygıları dikkat çekmektedir. Çalışmamız bir nesil kategorisini veya tema bazlı nesilleri ele alan literatürlerden ayrılarak nesil algısı kavramsallaştırmasıyla konunun problematik zeminini tartışmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Dindar Orta Sınıf, Nesil Algısı, Farklılaşma, X Nesli, Y Nesli.

Destekleyen Kurum

Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP)

Proje Numarası

SBA-2016-1609

Kaynakça

• Akpolat, Yıldız. Neden Batıdan Kaçıyoruz, Neden Batıya Koşuyoruz. İstanbul: Q-Metis Yayınları, 2003.
• Akşit, Bahattin vd. Türkiye’de Dindarlık. İstanbul: İletişim Yayınları, 2012.
• Al-Azmeh, Aziz. İslam’lar ve Modernite. çev. Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yayınları, 2003.
• Altuntuğ, Nevriye. “Kuşaktan Kuşağa Tüketim Olgusu ve Geleceğin Tüketici Profili”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4/1 (2012), 203-212.
• Bauman, Zygmunt. Akışkan Modernite. çev. Sinan Okan Çavuş, İstanbul: Can Yayınları, 2017.
• Bauman, Zygmunt. Bireyselleşmiş Toplum. çev. Yavuz Alagon. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2015.
• Bauman, Zygmunt. Yaşam Sanatı. çev. Akın Sarı, İstanbul: Versus Kitap, 2008.
• Bourdieu, Pierre -Wacquant, Loic. Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar. Çev. Nazlı Ökten. İstanbul: İletişim Yayınları, 2011.
• Chaney, David. Yaşam Tarzları. çev. İrem Kutluk. Ankara: Dost Kitabevi, 1996.
• Çabuklu, Yaşar. Postmodern Toplumdan Kesitler, İstanbul: Paloma Yayınevi, 2010.
• Edgell, Stephen. Sınıf. çev. Didem Özyiğit. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 1998.
• Fulcher, James – Scoot, John. Sociology. England: Oxford University Press, 1999.
• Gasset, Ortega Y. oward a Philosophy of History. New York: Wail-Ballou Press, 1941.
• Göker, Emrah. “Ekonomik İndirgemeci mi Dediniz?”, der. Güney Çeğin vd., Ocak ve Zanaat Pierre Bourdieu Derlemesi. İstanbul: İletişim Yayınları, 2007.
• Göle, Nilüfer. İslam’ın Yeni Kamusal Yüzleri. İstanbul: Metis Yayınları, 2009.
• Göle, Nilüfer. Melez Desenler İslam ve Modernlik Üzerine. İstanbul: Metis Yayınları, 2002.
• Ke Zhang – Curtis J. Bonk, “Generational Learners ve e-Learning Technologies”, Handbook of Research on Practices and Outcomes in e-Learning: İssues and Trends. USA: IGI Global, 2010.
• Keleş, Hatice Necla. “Y Kuşağı Çalışanlarının Motivasyon Profillerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 3/2 (Aralık 2011), 131.
• Koyuncu, Büke. Benim Milletim. İstanbul: İletişim Yayınları, 2014.
• Mannheim, Karl. “The Problem Of Generations”, Karl Mannheim: Essays. ed. Paul Kecskemeti. Londra: Roudledge, 1952.
• Marshall, Gordon. Sosyoloji Sözlüğü. çev. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 1999.
• Odabaşı, Fatma. Gençlerde Din ve Sivil İtaatsizlik. İstanbul, Rağbet Yayınları, 2016.
• Özbolat, Abdullah. Kapitalizme Eklemlenme: Dindar Orta Sınıfta Tüketim Kültürü. Adana: Karahan Yayınları, 2015.
• Swartz, David. Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nün Sosyolojisi. çev. Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yayınları, 2011.
• Twenge, Jean M. Ben Nesli, çev. Esra Öztürk. İstanbul: Kaktüs Yayınları, 2013.
• Ünüvar, Kerem. “Siyasetin Üzerindeki Hayalet: Orta Sınıflar”, Birikim Dergisi. 260 (2010), 14-24.
• Weber, Max. Social and Economic Organization, New York: The Free Press, 1996.
• Weber, Max. Sosyoloji Yazıları, çev. Taha Parla. İstanbul: İletişim Yayınları, 2002.
• Yel, Ali Murat. “Bourdieu ve Din Alanı: Sermaye, İktidar, Modernlik”. der. Güney Çeğin vd., Ocak ve Zanaat Pierre Bourdieu Derlemesi. İstanbul: İletişim Yayınları, 2007.
• Yılmaz, Zehra. Dişil Dindarlık. İstanbul: İletişim Yayınları, 2015.
• Yiğit, Zühal. X ve Y Kuşaklarının Örgütsel Tutumlar Açısından İncelenmesi ve Bir Örnek Olay. İstanbul, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.