A Run and a Ceremony on the 25th Anniversary of the Victory: Martyr's Land from Dumlupınar to Mudanya

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 4, 781 - 796, 30.11.2022

Betül Batır

Öz

October 11, the day the armistice was signed, is commemorated with advances every year. It turns into my country days, including the whole nation. Organized by local authorities, these ceremonies usually turn into national commemorations involving the whole nation. As a ceremony created with this purpose and content and designed during 1946, the project to bring martyrs' land from Dumlupınar to Mudanya was planned by the Mudanya Halkevi (People’s House) and carried out together with the Afyon and Kütahya People’s Houses on the 25th anniversary of the Armistice of Mudanya. It was proposed by the chairman of Mudanya People’s House, Hilmi Aktan, in 1946; however, it was postponed to 1947 due to time limit. The martyrs’ land to be provided from the three hills where the fierce battles of the Türkiye War of Independence had taken place would be taken from Dumlupınar by young athletes who would deliver it to Mudanya via Afyon, Kütahya and to the Mudanya Armistice House on October 11, on the date of the signing of the Armistice of Mudanya. The lands symbolizing martyrdom would be exhibited to visitors there. In our study, the planning, program and realization of the anniversary event held at the Armistice House in Mudanya on October 11, 1947, in order to keep the collective memory alive, are discussed in detail. The commemoration anniversary was evaluated based on the main sources by using correspondence, archival documents, newspapers and magazines of the period, especially with Mudanya People’s House, Afyon and Kütahya People’s House.

Anahtar Kelimeler

Armistice of Mudanya, Mudanya People’s House, Land of Martyrs, Collective memory, Mudanya Armistice House.

ZAFERİN 25. YIL DÖNÜMÜNDE BİR KOŞU BİR TÖREN: DUMLUPINAR’DAN MUDANYA’YA ŞEHİT TOPRAĞI

Öz

Mudanya Mütarekesi’nin imzalandığı gün olan 11 Ekim her yıl görkemli törenlerle anılmaktadır. Genellikle bu törenler yerel merciler tarafından düzenlenerek tüm ulusun da dahil olduğu ulusal anma törenlerine dönüşmektedir. Bu amaç ve içerikle oluşturulan bir tören olarak Mudanya Mütarekesi’nin 25. yıl dönümünde Mudanya Halkevi tarafından planlanan Afyon ve Kütahya Halkevleriyle birlikte yürütülen Dumlupınar’dan Mudanya’ya şehit toprağı getirilmesi projesi 1946 yılı içerinde tasarlanmıştı. Mudanya Halkevi Başkanı Hilmi Aktan’ın 1946 yılı içerisinde teklif ettiği bu proje zamanın yetersizliği nedeniyle 1947 yılına bırakılmıştı. Milli Mücadele’nin şiddetli çarpışmalarının yaşandığı üç tepeden alınacak şehit toprağı genç atletler vasıtasıyla Dumlupınar’dan yola çıkarılacak, Afyon, Kütahya yolu ile Mudanya’ya Mudanya Mütarekesi’nin imzalandığı tarih olan 11 Ekim günü Mütareke evine ulaştırılacaktı. Şehitliği sembolize eden topraklar burada ziyaretçilere açık olarak sergilenecekti. Çalışmada kolektif hafızayı canlı tutmak üzere 11 Ekim 1947 tarihinde Mudanya’da Mütareke evinde gerçekleştirilen yıl dönümü etkinliğinin planlanması, programı ve gerçekleşmesi detaylı olarak ele alınmıştır. Mudanya Halkevi başta olmak üzere Afyon ve Kütahya Halkevleri ile yazışmalar, arşiv belgeleri, dönemin gazete ve dergilerinden yararlanılarak temel kaynaklar üzerinden anma yıl dönümü değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mudanya Mütarekesi, Mudanya Halkevi, Şehit toprağı, Kolektif hafıza, Mütareke evi.

Kaynakça

• Başkanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA), 490.01.0/733.1.2. 8.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.9.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.10.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.11.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.14.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.16.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.17.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.18.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.19.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.20.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.23.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.23.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.24.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.25.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.26.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.27.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.28.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.29.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.30.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.31.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.33
• BCA, 490.01.0/733.1.2.35.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.36.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.38.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.39
• BCA, 490.01.0/733.1.2.41
• BCA, 490.01.0/733.1.2.42.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.43.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.44.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.45.
• BCA, 490.01.0/733.1.2.46.
• “Bu Ayda Olup Bitenler”, Ülkü, Sayı:11, Cilt: 1, Kasım 1947, s.47.
• “Bugün Mudanya Mütarekesinin Yıldönümü”, Cumhuriyet, 11 Ekim 1947, s.1.
• “Enver Behnan Bey’in Nutku”, Hâkimiyet-i Milliye, 1 Kasım 1933.
• “Mudanya mütarekesinin yıldönümü heyecanla kutlandı”, Cumhuriyet, 12 Ekim 1947,s.3.
• “Mudanya’da Mütareke yıldönümü dün kutlandı”, Ankara Akşam Haberleri, 12 Ekim 1947, s.2.
• “Mudanya’da Mütareke yıldönümü dün kutlandı”, Ulus, 12 Ekim 1947, s.3.
• “Mudanya’da mütarekenin imzalandığı ev”, Ulus, 16 Şubat 1937, s.2.
• ALKIM, Bahadır, “Mudanya Mütarekesi”, Türkün Bursa Halkevi Dergisi, Sayı:8, 1.Teşrin (Ekim) 1936, s.52-56.
• BATIR, Betül, “İstanbul Üniversitesi’nin Taşrada Tanıtım Faaliyetleri ve Halk Eğitim Çalışmalarına Bir Örnek Olarak Üniversite Haftası (1940-1957)”, Yakın Dönem Türkiye Tarihi Araştırmaları, Editörler: Safiye Kıranlar-Eminalp Malkoç, İstanbul:Der Yayınevi, 2019, s.410-454.
• BATIR, Betül, Beyoğlu Halkevi, Milenyum Yayınları, İstanbul, 2017.
• ÇINAR, Meral Uğur, “Kolektif Anlatı ve Vatandaşlık Kimliğinin İnşasına Dair Sorular, Cevaplar ve Yeni Sorular”, Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi, 2017, 26, s.135-156.
• HALBWACHS, Maurice, Kolektif Hafıza, Çev: Banu Barış, İkinci Baskı, Heretik Yayınları, Ankara, 2018.
• ÖZKAN, Gülden, “Cumhuriyet Meydanları ve Toprak Alma Törenleri Örneğinde Ulus İnşa, Toplumsal Bellek ve Halkla İlişkiler”, Kültür ve İletişim, Yıl:25, Sayı:49, Mart 2022-Eylül 2022, s.153-181.