Kırıkkale İli Spermophilus xanthoprymnus Bennett, 1835 ’un Biyoekolojisi Mammalia: Rodentia

Yıl 2013, Cilt: 41 Sayı: 2, 115 - 124, 01.06.2013

Aykut Arif Topçu İrfan Albayrak

Öz

Bu araştırma 19 Nisan 2007 ila 28 Ağustos 2008 yılları arasında Kırıkkale ilinden yakalanan 30 11 ♂♂, 19 ♀♀ Spermophilus xanthoprymnus örneğine dayanmaktadır. Örnekler arazi notu, kürk rengi, molar diş aşınım derecesi ve baculum şekline göre genç ve ergin olarak iki yaş grubuna ayrılmıştır. Bu araştırmada S. xanthoprymnus’un habitatı, kürk rengi, davranışı, kıl morfolojisi, baculum özellikleri, iç ve dış karakter özellikleri, karyolojik özellikleri, ve ekzoparazitleri incelenmiştir. Üç hayvanın 1 ♂, 2 ♀♀ laboratuarda beslenme ve davranış özellikleri kaydedilmiştir. Baculum şekli verilmiş ve kıl örneklerinin “crenate” tipte olduğu saptanmıştır. S. xanthoprymnus’da diploid kromozom sayısı 2n=42, temel kromozom sayısı NF=81, otozomal kromozomların kol sayısı NFa=78 dir. Baş iskeleti ve baculum verileri literatür verileriyle karşılaştırılmış ve örneklerimizin S. xanthoprymnus gelengius’u temsil ettiği saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Spermophilus xanthoprymnus, Anadolu yer sincabı, Biyoloji, Ekoloji, Kırıkkale, Türkiye

The Bioecology of Spermophilus xanthoprymnus Bennett, 1835 in Kırıkkale Mammalia: Rodentia

Öz

This study is based on 30 11 ♂♂, 19 ♀♀ specimens of Spermophilus xanthoprymnus collected in Kırıkkale provience. Specimens were divided into two age groups as young and adult, according to field note, fur colour, molar teeth worn and baculum shape. In this study, habitat, fur colour, behaviour, hair morphlogy, baculum shape, external and cranial characteristics, karyological features and exoparasites of Spermophilus xanthoprymnus were examined. Three animals 1 ♂, 2 ♀♀ were observed in terms of feeding and behaviour features in lab. The baculum shape was given and hair structure was determined as “crenate” type. In S. xanthoprymmus diploid chromosome number was 2n= 42, fundamental number NF= 81, and NFa=78. Data belongs to skull and baculum were compared with literature data and our specimens were represented the Spermophilus xanthoprymnus gelengius.

Anahtar Kelimeler

Spermophilus xanthoprymnus, Anatolian ground squirrel, Biology, Ecology, Kırıkkale, Türkiye

Kaynakça

• A. Arslan, Cytogenetic Studies on Spermophilus xanthoprymnus (Rodentia: Sciuridae) in Central Anatolia, Folia Zool., 54 (2005) 278.
• F.A. Benedict, Hair structure as a generic character in bats. University of California Pres, Berkeley and Los Angeles, (1957) 1.
• E.T. Bennett, Observations on Several Mammalia from Trebizond Erzorum, Proceed. Zool. Soc. of London, 3 (1835) 89.
• G.B. Corbet, The mammals of Paleartic region. A taxonomic review, B. M. (Natural History), London, (1978), 1.
• C.G. Danford, E.R. Alston, On the Mammals of Asia Minor, Proc. Zool. Soc., London, (1877) 270.
• S. Doğramacı, H. Kefelioğlu, I. Gündüz, Karyological analysis of the genus, Spermophilus (Mammalia: Rodentia) in Turkey. Tr. J. Zoology 18 (1994) 167.
• C. Ford, J. L. Hamerton, A colchicines hypothonic citrate, chromosomes, Stain Tecnology, 31 (1956) 247. for mammalian
• M.A. Hayat, Basic Electron Microscopy Techniques, Van Nostrand Reinhold Company, New York, (1972) 1.
• T. Karabağ, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, (1953) 1.
• M. Kart, Spermophilus xanthoprymnus’ta hibernasyon davranışsal ve biyokimyasal açıdan değerlendirilmesi, Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2000) 1.
• A.M. Kaya, N. Şimşek, Türkiye tarma sincabı, Spermophilus citellus (L. 1766), (Mammalia: Rodentia) alttürlerinin ayırt edilmesinde baculum’un önemi, Doğa TU Bio. D., (1986) 385.
• W.Z. Lidicker, A Phylogeny of New Guinea Rodent Genera Based on Phallic Morphology, Journal of Mammalogy, 49 (1968) 610.
• G.S. Miller, Catoloque of the Mammals of Western Europe, (Europe exclusive of Russia) in the collection of the Museum, Brit. Mus. Nat. Hist. London, (1912) 1.
• B. Mursaloğlu, Geographic variation in Citellus citellus (Mammalia Rodentia) in Turkey Communication, Fac. Sci. Unv. Ankara. Serie C., 10 (1964) 78.
• B. Mursaloğlu, Bilimsel araştırmalar için omurgalı numunelerinin toplanması ve hazırlanması, Ankara Univ. Fen Fak. Yayınları, Um. 106-Zoo, 7 (1965) 1.
• V.N. Orlov, M. A. Rodova, E. A. Kotenvoka, Chromosomal differentiation of the ground squirrels subgenus Citellus, Mat. II. vsesoj. sov. po mlekopit, (1969) 48.
• Ş. Özkurt, N. Yiğit, E. Çolak, Karyotype variation in Turkey populations of Spermophilus (Mammalia: Rodentia), Mamm. Biol., 67 (2002) 117.
• Ş. Özkurt, M. Sözen, N. Yiğit, İ. Kandemir, R. Çolak, M. M. Gharkhelo, E. Çolak, Taxonomic status of the genus Spermophilus (Mammalia: Rodentia) in Turkey and Iran with description of a new species, Zootaxa 1529 (2007) 1.
• R.E. Parker, Introductory Statistics for Biology, The Institute of Biology’s Studies in Biology, London, 43(1979) 1.
• J. L. Patton, Chromosome studies of certain pocket mice, genus Perognathus( Rodentia: Heteromyidae ), J. Mamm., 48 (1967)27.
• R.A. Ridgway, Nomenclature of colours for naturalist and compendium of useful knowledge for ornithologit, Boston, (1886) 1.
• N. Turan, Türkiye’nin Av ve Yaban Hayvanları (Memeliler) Ongan Kardeşler Matbaacılık Sanayi, Ankara, (1984) 1.
• N.N. Voroncov, E. A. Ľapunova., Malt., II., vsesoj., sov. Pomlekopit, (1969) 41.
• N. Yiğit, E. Çolak, M. Sözen, Ş. Özkurt, A study on the Hibernation of Spermophilus xanthoprymnus (Bennett,1835) (Mammalia: Rodentia) in Turkey, Turk. J. Zool., 24 (2000) 87.
• E. Don Wilson, M. D. Reeder, Mammals Species of the World: A Taxonomic and Geographic. 2nd ed., Smiths. Inst. Pres. Washington, D.C., (1993).