BİST 100’DE İMALAT SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELERİN DEĞER İLGİLİLİĞİNİN ANALİZİ

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 53, 20 - 39, 30.06.2024

Bahan Yenilmez

Öz

Değer ilgililiği tanım olarak, finansal tablolarda açıklanan bilgilerin firma değerini belirleme ve onu özetleme yeteneğidir.Bu çalışmada, 2017-2022 yılları arasında BİST 100’de imalat sektöründe faaliyet gösteren 50 şirketin(Anadolu Efes, Afyon Çimento, Ak Enerji, Alcatel, Aksa, Aksu Enerji, Anadolu Cam, Arçelik, Aselsan, Ayen Enerji, Aygaz, Bagfas, Brisa, Borusan, Coca Cola, Cimsa, Eczacıbaşı, Ege Endüstri, Enka, Ereğli Demir Çelik, Otosan, Göltaş Çimento, Goodyear, Gübre Fabrikaları, İzmir Demir Çelik, Karsan, Karton San, Konya Çimento, Kordsa, Koza Madencilik, Koza Altın, Kardemir, Netaş, Otokar, Petkim, Parkel, Şişecam, Soda-San.,Tat Gıda, Tümosan, Tofaş, Turcas, Trakya Cam, Türk Traktör, Tüpraş, Ülker, Vestel Beyaz Eşya, Vestel, Zorlu Enerji, Odaş), Türkiye'deki muhasebe değişkenlerinin hisse senetleri fiyatlarını açıklayabilme gücünün test edilmesi amacı doğrultusunda işletmenin piyasa değerinin belirlenmesinde defter değerinin ve firmanın net karının açıklayıcı olup olmadığı sorusuna Ohlson modeli ve bu modele ek olarak hisse senedinin fiyatını daha iyi açıklayacağını düşünülen bazı değişkenlerle cevap aranmıştır. Modellerde hisse senedi fiyatı bağımlı değişken; defter değeri ve hisse başı kazanç değişkenlerine ek hisse başına faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (EBITDAit), hisse başına faaliyetlerden elde edilen nakit akımları (OCFit), hisse başına elde edilen net nakit akımları (NCFit) ve hisse başı kar payı (DIVit) bağımsız değişkenler olarak ele alınmıştır. Yapılan çalışmanın sonucunda hisse başına temettülerin, hisse senedi fiyatlarında diğer bağımsız değişkenlere göre hisse başına faaliyetlerden elde edilen nakit akımları (OCFit), hisse başına elde edilen net nakit akımları (NCFit) ) göre daha büyük bir etkisi olduğu ve temettü oranının hisse fiyatını artırdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değer İlgililiği, Ohlson Model, Hisse fiyatı, Defter değeri, Hisse Başı Kazanç

ANALYSIS OF THE VALUE RELATIVITY OF BUSINESSES OPERATING IN THE MANUFACTURING SECTOR IN BIST 100

Öz

By definition, value relevance is the ability of the information disclosed in financial statements to determine and summarize the firm's value. The aim of the study is to provide evidence of the ability of Turkish accounting infomation to summarize the information underlying stock prices. The accounting variables use dare from companies (Anadolu Efes, Afyon Çimento, Ak Enerji, Alcatel, Aksa, Aksu Enerji, Anadolu Cam, Arçelik, Aselsan, Ayen Enerji, Aygaz, Bagfas, Brisa, Borusan, Coca Cola, Cimsa, Eczacıbaşı, Ege Endüstri, Enka, Ereğli Demir Çelik, Otosan, Göltaş Çimento, Goodyear, Gübre Fabrikaları, İzmir Demir Çelik, Karsan, Karton San, Konya Çimento, Kordsa, Koza Madencilik, Koza Altın, Kardemir, Netaş, Otokar, Petkim, Parkel, Şişecam, Soda-San.,Tat Gıda, Tümosan, Tofaş, Turcas, Trakya Cam, Türk Traktör, Tüpraş, Ülker, Vestel Beyaz Eşya, Vestel, Zorlu Enerji, Odaş) listed in the İstanbul Stock Exchange 2017 to 2022. In additiontothisOhlson model, this model was supported by some variables that are thought to explain the price of the stock better in this study. In these models, stock price of companies traded in the Istanbul Stock Exchange considered as dependent variable; the book value of companies, earnings per share, earning before depreciation and amortization (EBITDAit), cash flows from operations per share (OCFit), net cash flows per share (NCFit) and dividend per share (DIVIT) are considered as independent variables. Various models were created using bookvalue which is suggested by Ohlson for explanatory, As a result of the study, it has been determined that dividends per share have a greater effect on stock prices than other independent variables (equity value per share, interest per share, earnings before depreciation and tax (EBITDAit), operating cash flows per share (OCFit), net cash flows per share (NCFit)) and the dividend rate increases the share price.

Anahtar Kelimeler

Value Relevance, Ohlson Model, StockPrice, Book Value, Earnings Per Share

Kaynakça

• Ali, A., Hwang, L. S., &Trombley, M. A. (2000). Accrualsandfuturestockreturns: Tests of thenaïveinvestorhypothesis. Journal of Accounting, Auditing & Finance, 15(2), 161-181.
• Aydin, Y. (2012). Firma değerleme yöntemleri. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,1(1), 87-110.
• Ball, R. ve Brown, P. (1968). An empiricalevaluation of accountingincomenumbers. Journal of Accounting Research, 159-178.
• Barth, M. E., Beaver, W. H., &Landsman, W. R. (2001). Therelevance of thevaluerelevanceliteratureforfinancialaccountingstandardsetting: anotherview. Journal Of Accounting AndEconomics, 31(1-3), 77-104.
• Bartov, E. ve Bodnar, G. M. (1994). Firmvaluation, earningsexpectations, andtheexchange‐rate exposureeffect. Thejournal of Finance, 49(5), 1755-1785.
• Cahan, S. F., Courtenay, S. M., Gronnewoller, P. L., &Upton, D. R. (2000). Value relevance of mandatedcomprehensiveincomedisclosures. Journal of Business Finance & Accounting, 27(9‐10), 1233-1265.
• Chambers, N. (2009). Firma Değerlemesi, 2 Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Cihangir, E. (2016). Kurumsal performans yönetimi ve yüksek performansli organizasyonlarin özellikleri. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, (6),37-54.
• Collins, D. W., Maydew, E. L. ve Weiss, I. S. (1997). Changes in thevalue-relevance of earningsandbookvaluesoverthepastfortyyears. Journal of Accounting AndEconomics, 24(1), 39-67.
• Dahmash, F. N. ve Qabajeh, M. (2012). Value relevance of Ohlson model withJordaniandata. InterdisciplinaryJournal of ContemporaryResearch İn Business, 3(11), 551-560.
• Dechow, P. M., Hutton, A. P. ve Sloan, R. G. (1999). An empiricalassessment of theresidualincomevaluation model. Journal of Accounting AndEconomics, 26(1-3), 1-34.
• Edwards, E.O. ve P.W. Bell (1961), TheTheoryandMeasurement of Business Income, Berkeley, University of California Press.
• Francis, J. ve Schipper, K. (1999). Havefinancialstatementslosttheirrelevance?.Journal of Accounting Research, 37(2), 319-352.
• Graham, R. C. ve King, R. D. (2000). Accounting practicesandthe market valuation of accountingnumbers: EvidencefromIndonesia, Korea, Malaysia, thePhilippines, Taiwan, andThailand. TheİnternationalJournal of Accounting, 35(4), 445-470.
• Gurarda, S., Durak, M. G. ve Kasman, A. (2016). Value Relevance of Accounting Measures in Pre-and Post-Financial CrisisPeriods: Turkey Case. Journal of Finance, Accounting & Management, 7(2).
• Hung, M. (2000). Accounting standardsandvaluerelevance of financialstatements: An internationalanalysis. Journal of Accounting AndEconomics, 30(3), 401-420.
• Kanagaretnam, K., Mathieu, R. ve Shehata, M. (2009). Usefulness of comprehensiveincomereporting in Canada. Journal of Accounting andPublicPolicy, 28(4), 349-365.
• Kayalı, C. A., Yereli, A. N. ve Şebnem, A. D. A. (2007). Entelektüel katma değer katsayısı yöntemi kullanılarak entelektüel sermayenin firma değeri üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(1), 67-90.
• Kothari, S. P. (2001). Capitalmarketsresearch in accounting. Journal of Accounting AndEconomics, 31(1-3), 105-231. Köse, Y. ve Gürkan, S. (2014). Diğer Kapsamlı Gelir İle İşletmenin Piyasa Değeri Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul'da İşlem Gören Şirketlerde Bir Araştırma. World of Accounting Science, 16(1), 21- 44
• Michalis, G., John Mylonakis, J. ve Kafouros C. (2012). TheImpact of Accounting Information on StockPrices: EvidencefromtheAthensStock Exchange, International Journal of Economicsand Finance, 2012. 4(2), 56-68.
• Nichols, D. C. ve Wahlen, J. M. (2004). How do earningsnumbersrelatetostockreturns? A review of classicaccountingresearchwithupdatedevidence. Accounting Horizons, 18(4), 263-286.
• Obinata, T. (2012). Conceptandrelevance of income. 2002. CIRJE DiscussionPaper 2002-CF-171, University of Tokyo, Graduate School of Economics, 1–34.
• Ohlson, J. A. (1995). Earnings, book values, and dividends in equity valuation. Contemporary accounting research, 11(2), 661-687.
• Ozkan, S. ve KaytmazBalsari, C. (2010). Impact of financialcrises on thevaluerelevance of earningsandbookvalue: 1994 and 2001 crises in Turkey. IktisatIsletme ve Finans, 25(288). 81-95.
• Peasnell, K.V. (1982). SomeFormalConnectionsbetweenEconomic Value andYieldsand Accounting Numbers, Journal of Business Finance and Accounting, 9(3), 361-381.
• Pillay, Colin, A. (2004). Can Fundemental Value PredictStock Return? An EmpiricalAssestment Of TheFeltham-Ohlson Model. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Mayıs 2004. Lousiana Teknik Üniversitesi.
• Ryan, S. G. ve Zarowin, P. A. (2003). Why has thecontemporaneouslinearreturns‐earningsrelationdeclined?.The Accounting Review, 78(2), 523-553.
• Sami, H., & Zhou, H. (2004). A comparison of value relevance of accounting information in different segments of the Chinese stock market. The international journal of accounting, 39(4), 403-427.
• Sandhil, S. G. ve Gupta, N. V. (2013). Enterprise Resource Planning (ERP): A toolforuninterruptedsupply in pharmaceuticalsupplychainmanagement. International Journal of PharmacyandPharmaceuticalSciences, 5(3), 103-106.
• Subramanyam, K. R. ve Venkatachalam, M. (1998). The role of bookvalue in equityvaluation: doesthestockvariablemerelyproxyforrelevantpastflows?.Available at SSRN 113388.no. 1491R, 1–29.
• Sultanoğlu, B. (2016). Borsa İstanbul Şirketlerinde UFRS Etkisi: Finansal Bilginin İhtiyaca Uygunluğu. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(2), 369-391.
• Stark, A. W. (1997). Linearinformationdynamics, dividendirrelevance, corporatevaluationandthecleansurplusrelationship. Accounting and Business Research, 27(3), 219-228.
• Taner, B. ve Akkaya, G. C. (2003). İşletme Değerini Belirleme Yöntemleri VeFarkli Sektörlerdeki İşletmeler Üzerine Bir Uygulama. Ege AcademicReview, 3(1), 1-7.
• Uyar, U. (2017). Finansal Raporlama Standartları’nın Piyasa Değerini Açıklama Gücü Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (73), 69-92.
• Vázquez, D. R., Lorenzo Valdés, A. ve Valencia Herrera, H. (2007). Value relevance of theOhlson model withMexicandata. Contaduría y administración, (223), 33-52.
• Yılmaz, H. (2015). Firmalarda sermaye yapısının firma değeri ve performansı üzerindeki etkisi. Yayımlanmış doktora tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sivas, Türkiye.
• Zainal, D., Ibrahim, M. K., Kamarudin, K. A. ve Kaur, J. (2005, May). TheRelative Value Relevance of EarningsandBook Value in MalaysiaandSingapore. In International Conference on Effects of Globalisation on Financial Reporting, Istanbul, Turkey.
• Zhang, X. (2016). Value relevance of historicalinformationandforecastinformation in China: empiricalevidencebased on theOhlsonandFeltham-Ohlsonmodels. Academy of Accounting and Financial StudiesJournal, 20(3), 14-27.